Укажите артерии, отдающие ветви перикарду

А. Arteriae thoracicae internae.

Б. Pars thoracica aortae.

В. Arteriae phrenicae superiores.

Г. Arteriae pericardiacophrenicae.

32. Өңешті қоректендіреді.

А. Arteria thoracica interna.

Б. Arteria gastrica sinistra.

В. Arteria pericardiacophrenica.

Г. Arteria thyroidea inferior.

33. Көкетті қоректендіреді.

А. Arteriae musculophrenicae.

Б. Truncus coeliacus.

В. Arteriae phrenicae superiores.

Г. Arteriae pericardiacophrenicae.

34. pars abdominalis aortae-ның тармақтары.

А. Arteria mesenterica superior.

Б. Arteriae suprarenales superiores.

В. Arteriae phrenicae inferiores.

Г. Arteriae epigastricae inferiores.

35. pars abdominalis aortae-ның париеталды тармақтары.

А. Arteria iliaca interna.

Б. Arteria mesenterica inferior.

В. Arteriae phrenicae inferiores.

Г. Arteriae lumbales.

36. vena azygosтың құйылыстарын атаңыз.

А. Venae intercostales posteriores dextrae IV XI.

Б. Vena intercostalis suprema dextra.

В. Vena lumbalis ascendens sinistra.

Г. Vena lumbalis ascendens dextra.

37. vena hemiazygos accessoria-ға құйылатын веналарды көрсетіңіз.

А. Venae intercostales posteriores sinistri I VII.

Б. Venae intercostales posteriores sinistri VIII XII.

В. Venae mediastinales.

Г. Vena intercostalis suprema dextra.

38. vena hemiazygos-қа құйылатын веналарды көрсетіңіз.

А. Vena intercostalis suprema dextra.

Б. Vena lumbalis ascendens dextra.

В. Venae mediastinales.

Г. Venae oesophageales.

39. vena hemiazygos құйылатын венаны көрсетіңіз.

А. Vena cava superior.

Б. Vena brachiocephalica dextra.

В. Vena brachiocephalica sinistra.

Г. Vena azygos.

40. vena hemiazygos accessoria құйылатын венаны көрсетіңіз.

А. Vena cava superior.

Б. Vena brachiocephalica sinistra.

В. Vena azygos.

Г. Vena hemiazygos.

41. Жұпсыз вена қандай омыртқа деңегейінде жоғарғы қуысты венаға құйылады?

А. Vertebra thoracica II.

Б. Vertebra thoracica III.

В. Vertebra thoracica IV.

Г. Vertebra thoraci

1. Тақырып №24: Симпатикалық сабау, оның көкірек бөлігі. Симпатикалық сабаудың көкірек бөлігінен шығатын нервтер. Көкірек қуысы ағзаларының вегетативтік нервтенуі. Көкірек қуысы қабырғасы мен ағзаларының лимфа тамырлары және түйіндері. Кеуде түтігі: қалыптасуы, топографиясы. Оң лимфа түтігі қалыптасуы, топографиясы. Көкірекаралық: жіктелуі, қабырғалары. Көкірекаралық ағзаларының топографиясы

2. Сабақ мақсаты: Студенттерді симпатикалық бағанның көкірек бөлігін, көкірек бөлігінен тарайтын нервтерін көрсете білуіне үйрету. Көкірек қуысы ағзаларының вегетативтік нервтенуін, көкірек қуысы қабырғасы мен ағзаларынан лимфаның ағуын анықтай білу.

Көкірек түтігін, оң жақ лимфа түтігін, бұғанаасты бағанын тауып көрсете білу, және олардың топографиясын анықтай білу. Көкірекаралықтың Базель и Париж номенклатураларымен жіктелуін білу. Көкірекаралықтың қабырғаларын көрсете білу және ағзаларының топографиясын білу керек

3.Оқыту тапсырмалары:

Студент білу керек:

Ø Симпатикалық сабаудың көкірек бөлігінің құрылысын

Ø Көкірек қуысы ағзаларының вегетативтік нервтенуін(жүректің,кеңірдектің, бронхтардың,өкпенің, өңештің).

Ø Көкірек қуысы қабырғасы мен ағзаларының лимфа тамырларын және түйіндерін.

Ø Көкірек қуысы және оң жақ лимфа жолдарының топографиясы және қалыптасуы.

Ø Көкірек қуысы:жіктелуі,қабырғалары.Көкірекаралық ағзаларының топографиясын.

Көрсету керек:

Ø Симпатикалық сабауының көкірек бөліміндегі түйіндерін

Ø Көкірек және оң жақ лимфа жолдарын

Ø Көкірек қуысының висцералды және париеталды лимфа түйіндері

Ø Жоғарғы және төмеңгі көкірек қуысының ағзаларын

Ø Артқы,ортаңғы және алдыңғы көкірек қуысының ағзаларын

4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. Симпатикалық сабаудың көкірек бөлігінің құрылысы

2. Көкірек қуысы ағзаларының вегетативтік нервтенуі.

3. Көкірекаралық ағзаларының топографиясы.

4. Көкірек түтігінің, оң жақ лимфа түтігінің, бұғанаасты бағанының құрылысы, топографиясы және қалыптасуы.

5. Көкірек қуысы қабырғасы мен ағзаларынан лимфаның ағуы.

5. Оқыту және сабақ жүргізу әдістері: тәжірибелік сабақ

Дебиет

Негізгі:

Қазақ тілінде:

1. Ракышев А.Р. Адам анатомиясы 1,11 том 2004

2. Ракышев А.Р. Адам анатомиясынын атласы, 1, II том. Алматы: «Кітап», 2006.

3. Жумабаев У., Әубәкіров Э.Б, Досаев Т.М. ж.т.б. Адам анатомиясы, атлас. 1,11,III, IV том. Астана: «Фолиант», 2005.

Қосымша:

Қазақ тілінде:

1. Тебенов М.Е. Адам анатомиясы (ас қорыту және тыныс алу жүйесі). Оқу құралы. Қараганды, 1993.

2. Нурмухамбетова Б.Н. Лимфа жуйесінің функционалды анатомиясы. Оқу құралы. Алматы, 2007.

Орыс тілінде:

1. Сергиенко В.И., Петросян Э.А., Сухинин А.А. Учебно-методическое пособие к практическим замятиям по оперативной хирургии и топографической анатомии для студентов лечебного факультета. М: «ГЭОТАР--МЕД»,2002.

2. Нурмухамбетова Б.Н. Функциональная анатомия лимфатической системы. Учебное пособие. Алматы, 2000.

3. Гайворонский И.В. Анатомия и физиология человека: Учебник для мед. ВУЗов., СПб.: «СпецЛит», 2004.

7. Бақылау.

Білімнің кіріспе деңгейін анықтауға арналған бақылау сұрақтары:

1. Симпатикалық сабаудың көкірек бөлігінің топографиясы

2. Симпатикалық сабаудың көкірек бөлігінің түйіндерінен тарайтын нервтерін атап, көрсете білуі.

3. Жүректің вегетативтік нервтенуі.

4. Вегетативная иннервация пищевода

5. Кеңірдек және бронхтың вегетативтік нервтенуі.

6. Көкірек лимфа түтігінің топографиясы және қалыптасуы.

7. Оң жақ лимфа түтігінің, бұғанаасты бағанының топографиясы және қалыптасуы

8. Көкірекаралықтың қабырғаларын атап көрсетіңіз

9. Көкірекаралықтың ағзаларын атап көрсетіңіз

Бағдарламалық бақылау карталары:

Студенттердің қорытынды білім деңгейін тексеруге арналған тесттер:

1. Көкірек түтігінің түбірін көрсетіңіз.

А. Truncus subclavius.

Б. Truncus lumbalis dexter.

В. Truncus lumbalis sinister.

Г. Truncus intestinalis.

2. Оң жақ лимфа түтігінің түбірлерін көрсетіңіз.

А. Truncus lumbalis dexter.

Б. Truncus intestinalis.

В. Truncus jugularis dexter.

Г. Truncus bronchomediastinalis dexter.

3. Симпатикалық сабауларды көрсетіңіз.

А. Truncus subclavius.

Б. Truncus brachiocephalicus.

В. Truncus jugularis.

Г. Truncus lumbalis.

4. лимфа түтіктерінің веналық жүйеге құйылатын жерін көрсетіңіз.

А. Vena jugularis externa.

Б. Vena jugularis interna.

В. Angulus venosus dexter.

5. Көкірек түтігінің көкірек қуысындағы синтопиясын көрсетіңіз

А. Қолқамен жұпсыз вена арасында

Б. Өңешпен қолқа арасында

В. Омыртқа мен өңештің арасында

Г. Қолқаның алдыңғы бетінде

6. Көкірек қуысындағы париеталды лимфа түйіндерін көрсетіңіз

А. Nodi lymphatici mediastinales posteriores.

Б. Nodi lymphatici parasternales.

В. Nodi lymphatici intercostales.

Г. Nodi lymphatici mediastinales anteriores.

7. Көкірек қуысындағы висцералды лимфа түйіндерін көрсетіңіз

А. Nodi lymphatici mediastinales anteriores.

Б. Nodi lymphatici paratracheales.

В. Nodi lymphatici tracheobronchiales.

Г. Nodi lymphatici bronchopulmonales.

8. Жоғарғы және төменгі көкірекаралықты бөліп тұратын горизонталды жазықтық өтетін белгілерді көрсетіңіз

А. Angulus sterni.

Б. Incisura clavicularis sterni.

В. IV және V көкірек омыртқаларының шеміршектері арасында

Г. V және VI көкірек омыртқаларының шеміршектері арасында

9. Жоғарғы көкірекаралықта орналасқан ағзаларды көрсетіңіз.

А. Thymus.

Б. Arcus aortae.

В. Venae brachiocephalicae.

Г. Trachea.

10. Көкірекаралықтың төменгі ортаңғы бөлігінде орналасқан ағзаларды көрсетіңіз.

А. Cor et pericardium.

Б. Bronchi principales.

В. Arteriae et venae pulmonales.

Г. Nervi phrenici.

11. Көкірекаралықтың төменгі артқы бөлігінде орналасқан ағзаларды көрсетіңіз.

А. Oesophagus.

Б. Nervi vagi.

В. Pars thoracica aortae.

Г. Ductus thoracicus.

1. Тақырып№25: Құрсақ қуысының алдыңғы-бүйір және артқы қабырғаларының топографиялық анатомиясы. Іштің ақ сызығының, кіндік сақинасының, шап өзегінің топографиясы. Асқазан, жіңішке ішектің құрылысы, топографиясы, қызметі. Тоқ ішектің құрылысы, топографиясы, қызметі.

2.Сабақ мақсаты: Құрсақ қуысының алдыңғы-бүйір және артқы қабырғаларының қабатты анатомиясын анықтау, іштің ақ сызығының топографиясын, кіндік сақинасының, шап өзегінің топографиясын білу. Құрсақ қуысы ағзаларын (асқазан, жіңішке және тоқ ішекті) тауып көрсете білу, олардың топографиясын және қызметін білу.

3.Оқыту тапсырмалары:

Студент білу керек:

Ø Құрсақ қуысының алдыңғы-бүйір және артқы қабырғаларының қабаттарын

Ø Іштің ақ сызығының, кіндік сақинасының, шап өзегінің топографиясын.

Ø Асқазан, жіңішке ішектің,тоқ ішектің құрылысын, топографиясын, қызметін.

Көрсету керек:

Ø Асқазан, жіңішке ішектің,тоқ ішектің құрылысын.

4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. Алдыңғы құрсақ қабырғасының қабаттарын атап көрсетіңіз

2. Іштің ақ сызығының, кіндік сақинасының топографиясы және құрылысы.

3. Шап өзегінің топографиясы және құрылысы,

4. Асқазанның топографиясы, қызметі.

5. Жіңішке ішектің топографиясы, қызметі.

6. Тоқ ішектің құрылысы, топографиясы,

5. Оқыту және сабақ жүргізу әдістері: тәжірибелік сабақ

Дебиет

Негізгі:

Қазақ тілінде:

1. Ракышев А.Р. Адам анатомиясы 1,11 том 2004

2. Ракышев А.Р. Адам анатомиясынын атласы, 1, II том. Алматы: «Кітап», 2006.

3. Жумабаев У., Әубәкіров Э.Б, Досаев Т.М. ж.т.б. Адам анатомиясы, атлас. 1,11,III, IV том. Астана: «Фолиант», 2005.

Қосымша:

Қазақ тілінде:

1. Тебенов М.Е. Адам анатомиясы (ас қорыту және тыныс алу жүйесі). Оқу құралы. Қараганды, 1993.

2. Нурмухамбетова Б.Н. Лимфа жуйесінің функционалды анатомиясы. Оқу құралы. Алматы, 2007.

Орыс тілінде:

1. Сергиенко В.И., Петросян Э.А., Сухинин А.А. Учебно-методическое пособие к практическим замятиям по оперативной хирургии и топографической анатомии для студентов лечебного факультета. М: «ГЭОТАР--МЕД»,2002.

2. Нурмухамбетова Б.Н. Функциональная анатомия лимфатической системы. Учебное пособие. Алматы, 2000.

3. Гайворонский И.В. Анатомия и физиология человека: Учебник для мед. ВУЗов., СПб.: «СпецЛит», 2004.

7. Бақылау.

Білімнің кіріспе деңгейін анықтауға арналған бақылау сұрақтары:

1. Алдыңғы құрсақ қабырғасының қабаттарын атаңыз
2. Іштің алдыңғы бүйір қабырғасының бұлшықеттерін көрсетіңіз
3. Іштің ақ сызығының, кіндік сақинасын көрсетіңіз
4. Шап өзегінің алдыңғы қабырғасын құрайтын анатомиялық құрылымдарды атаңыз
5. Шап өзегінің артқы қабырғасын құрайтын анатомиялық құрылымдарды атаңыз
6. Шап өзегінің жоғарғы қабырғасын құрайтын анатомиялық құрылымдарды атаңыз
7. Шап өзегінің төменгі қабырғасын құрайтын анатомиялық құрылымдарды атаңыз
8. Шап өзегін көрсетіңіз
9. Асқазанның бөліктерін көрсетіңіз
10. Жіңішке ішектің бөліктерін көрсетіңіз
11. Тоқ ішектің бөліктерін көрсетіңіз

Бағдарламалық бақылау карталары:

Студенттердің қорытынды білім деңгейін тексеруге арналған тесттер:

1. Асқазанның бөліктерін көрсетіңіз

А. Рars cardiaca.

Б. Fundus ventriculi.

В. Рars pylorica.

Г. Сorpus ventriculi.

2. Асқазан қабырғасының қабаттарын көрсетіңіз

А. Tunica adventitia.

Б. Tunica serosa.

В. Tela submucosa.

Г. Tunica muscularis.

3. Асқазанның шырышты қабатының сақиналы қатпарының орналасуын көрсетіңіз

А. Curvatura minor.

Б. Curvatura major.

В. Corpus ventriculi.

Г. Canalis pyloricus.

4. Толып тұрған асқазанның алдыңғы қабырғасы қандай анатомиялық құрылымдармен жанасып тұрады.

А. Omentum majus.

Б. Colon transversum.

В. Hepar.

Г. Paries anterior abdominis.

5. Жіңішке ішектің бөліктерін көрсетіңіз

А. Duodenum.

Б. Caecum.

В. Jejunum.

Г. Ileum.

6. Жіңішке ішектің шажырқайлы бөлігіне жатады.

А. Рars descendens duodeni.

Б. Рars horizontalis duodeni.

В. Jejunum.

Г. Ileum.

7. Ішектің лимфоидты (Пейеров) түйіндері бар бөлігін көрсетіңіз.

А. Colon sigmoideum.

Б. Colon transversum.

В. Caecum.

Г. Ileum.

8. Ішектің шырышты қабығының анатомиялық түзілістеріне жатады.

А. Glandulae intestinales.

Б. Appendices epiploicae.

В. Noduli lymphatici solitarii.

Г. Noduli lymphatici aggregati.

9. duodenum-ның бөліктерін көрсетіңіз.

А. Рars horizontalis.

Б. Рars descendens.

В. Рars ascendens.

Г. Рars superior.

10. pars descendens duodeni-ға ашылады:

А. Ductus pancreaticus.

Б. Ductus choledochus.

В. Ductus hepaticus communis.

Г. Ductus cysticus.

11. pars descendens duodeni-дегі анатомиялық құрылымдарды көрсетіңіз.

А. Рlica longitudinalis.

Б. Рlicae circulares.

В. Рapilla major.

Г. Рapilla minor.

12. rectum-ның бөліктерін көрсетіңіз.

А. Pars sacralis.

Б. Ampulla.

В. Pars perinealis.

Г. Canalis analis

13. rectum-ның бөліктерін көрсетіңіз.

А. Pars sacralis.

Б. Ampulla.

В. Pars perinealis.

Г. Canalis analis

14. Іштің бұлшықеттері бөлінеді:

1. бүйір, алдыңғы, артқы

2. алдыңғы, сыртқы

3. артқы, ішкі

4. ішкі, бүйір

5. сыртқы, артқы

1. Тақырып№26: Қол-аяқ тамырларынан және нервтерінен, құрсақ қуысы қабырғасы мен ағзаларының топографиясы бойынша рубеждік бақылау.

2. Сабақ мақсаты:

Студент білуі тиіс:

1. Қол аймақтары

2. Қол артерияларының проекциясы, тармақтары, топографиясы, қанмен жабдықтау аймақтары.

3. Қолдың беткей және терең веналары.

4. Қолдың лимфа тамырлары және түйіндері

5. Иық өрімінің тармақтары, қалыптасуы, топографиясы және нервтендіру аймақтары.

6. Аяқ аймақтары.

7. Аяқ артериялары: топографиясы, терідегі проекциясы, тармақтары, қанмен жабдықтау аймақтары

8. Аяқтың беткей және терең веналары

9. Аяқтың лимфа тамырлары және түйіндері

10. Бел өрімінің тармақтары, қалыптасуы, топографиясы және нервтендіру аймақтары.

11. Сегізкөз өрімінің тармақтары, қалыптасуы, топографиясы және нервтендіру аймақтары.

Студент көрсете білуі тиіс:

1. Қол аймақтарын көрсету

2. Қол артерияларын және оның тармақтарын көрсету.

3. Қолдың беткей және терең веналарын көрсету

4. Қолдың лимфа түйіндерін көрсету

5. Иық өрімінің тармақтарын (қысқа және ұзын) көрсету.

6. Аяқ аймақтарын көрсету

7. Аяқ артерияларын және олардың тармақтарын көрсету.

8. Аяқтың лимфа түйіндерін көрсету.

9. Бел өрімінің тармақтарын көрсету.

10. Сегізкөз өрімінің тармақтарын көрсету.

3. Рубеждік бақылауға дайындалу сұрақтары

1. Қолтықасты артериясының тармақтарын көрсетіңіз

2. Иық артериясының тармақтарын көрсетіңіз

3. Кәріжілік артериясының тармақтарын көрсетіңіз

4. Шынтақ артериясының тармақтарын көрсетіңіз

5. Сан артериясының тармақтарын көрсетіңіз

6. Тақымасты артериясының тізе торын құрауға қатысатын тармақтарын көрсетіңіз

7. Тізе буынының менискілерін, крест тәрізді байламдарын қоректендіретін артерияларды көрсетіңіз.

8. Асықты жілік аретриясы сирақтың жоғарғы үштен бір бөлігінде қандай тармақтар береді.

9. Қандай артериялар табан торын түзеді.

10. Алдыңғы асықты жілік артериясынан сирақ-аяқ буыны денгейінде тарайтын тармақтарын көрсетіңіз.

11. Артқы асықты жілік сирақ-аяқ буыны денгейінде тарайтын тармақтарын көрсетіңіз.

12. асықты жілік шыбығы артериясының соңғы тармақтарын көрсетіңіз

13. Аяқ басы артерияларын көрсетіңіз

14. Қолдың латерлды теріасты венасы қай тамырға құйылады

15. Қолдың медиалды теріасты венасы қай тамырға құйылады

16. Укажите притоки бедренной вены

17. Кіші теріасты венасы құйылатын венаны көрсетіңіз

18. Сан венасының құйылыстарын көрсетіңіз

19. Үлкен теріасты венасы құйылатын венаны көрсетіңіз

20. Иық өрімінің қысқа тармақтарына жататын нервтерді көрсетіңіз.

21. Жаурынасты нерві нервтендіретін бұлшықеттерді көрсетіңіз

22. Жаурынның дорсалды нерві нервтендіретін бұлшықеттерді көрсетіңіз

23. Қолтықасты нерві нервтендіретін бұлшықеттерді көрсетіңіз

24. Үзын көкірек нерві нервтендіретін бұлшықеттерді көрсетіңіз

25. Иық өрімінің медиалды шоғырынан тарайтын нервтерді көрсетіңіз

26. Бұлшықетті- терілік нерв нервтендіретін бұлшықеттерді көрсетіңіз

27. Білектің латералды терілік нерві нервтендіретін тері аймағын көрсетіңіз

28. Шынтақ нервісі нервтендіретін анатомиялық құрылымдарды атаңыз.

29. Шынтақ нервісі нервтендіретін саусақ бұлшықеттерін атаңыз.

30. Ортаңғы нерв білекте қандай бұлшықеттерді нервтендіреді.

31. Ортаңғы нерв қол басының қандай бұлшықеттерін нервтендіреді

32. Кәріжілік нерві нервтендіретін анатомиялық құрылымдарды атаңыз.

33. Кәріжілік нерві нервтендіретін бұлшықеттерді көрсетіңіз

34. Жұлын нервтерінің алдыңғы тармақтары қандай бұлшықеттерін нервтендіреді

35. Бел өрімінің тармақтары болып табылатын нервтерді көрсетіңіз

36. Сегізкөз өрімінің тармақтары болып табылатын нервтерді көрсетіңіз

37. Мықын-шап нервісі нервтендіретін бұлшықеттерді көрсетіңіз

38. Мықын-шап нервісі нервтендіретін бұлшықеттерді көрсетіңіз

39. Санның төрт басты бұлшықетін нервтендіретін нервтерді көрсетіңіз.

40. Терілік нерв қандай нервтен тарайды.

41. Терілік нерв нервтендіретін анатомиялық құрылымдарды атаңыз.

42. Сегізкөз өрімінің қысқа тармақтары болып табылатын нервтерді көрсетіңіз

43. Алмұрт үсті тесігінен өтетін нервтерді көрсетіңіз

44. Жыныс нервісінен тарайтын тармақтарды атаңыз

45. Үлкен жамбас бұлшықетін нервтендіретін нервтерді көрсетіңіз

46. Кіші және ортаңғы жамбас бұлшықеттерін нервтендіретін нервтерді көрсетіңіз

47. Беткей шыбық нервісі нервтендіретін бұлшықеттерді көрсетіңіз

48. Терең шыбық нервісі нервтендіретін бұлшықеттерді көрсетіңіз

49. Асықты жілік артериясы нервтендіретін анатомиялық құрылымдарды атаңыз.

50. Асықты жілік артериясы нервтендіретін сирақ бұлшықеттерін көрсетіңіз

51. Латералды табан нервісі нервтендіретін бұлшықеттерді көрсетіңіз

52. Медиалды табан нервісі нервтендіретін бұлшықеттерді көрсетіңіз

53. Қолдың лимфа тамырларын және түйіндерін көрсетіңіз

54. Аяқтың лимфа тамырларын және түйіндерін көрсетіңіз