Керзон сызығы және оның мәнін түсіндіріңіз

Керзон сызығы және оның мәні. Керзон сызығы екі д.ж. соғыс арал-ғы кезеңде Польшаның шығыс шекарасын белгілеген демаркациялық сызықтың шартты атауы б.т. П-ша терр-ның солт-нен оңт-ке қарай жүргізілген сызық б-ша поляк халқы қоныстанған аймақтар батыста, ал поляк емес халықтар шығыста қалдырылды. Бастапқыда 1919ж Париж конф-да Антантаның Жоғ.кеңесі ұсынғанмен,1920ж шілдеде ағылшын СІМ лорд Керзонның ұсынысымен бітім сызығы ретінде бекітілген б-н. ІІд.ж соғыстан соң П-ша мен КСРО шекарасын анықтауда да К.сыз. негізге алынды. 1919ж соңында кеңес-поляк шекара-дағы жағдайдың қауырт ушығуына б-ты 8желт-да Ант-ның Жоғ.кеңесі «П-шаның уақытша шығыс шекарасы тур.Декларация» қабылдайды. Сәйкесінше шекаралық сызық орт-қ бөліктен Буг өз.арқ. өтті, Гроднодан Брест арқылы әрі қарай Галицияға дейін. Бұл негізінен украиндықтар қоныс тепкен даулы аймақта Антанта, шығыстағы поляк басып алуларын ресми мойындамастан, 2түрлі нұсқа ұсынды: не шекара Львовтан батысқа қарай өтеді, не шығысқа қарай ж\е Львов П-ша құрамына енеді. Алайда «Декл-ны» поляк жағы қабылдамады, олар кеңес үкіметінің бейбітшілік пен орынды шекаралар тур. ұсыныстарын да ескермеді. Варшавада бұл кезде П-ның 1772ж шекараларын қалпына келтіруді көздеген батыл әскери әрекеттерге дайындақ басталып кеткен б-н. 1920ж сәуір айында поляктар Украинадан шабуылды қайта жандандырып, 8мамырда Киевті басып алды. Қызыл Армия қарсы шабуылға шыққанда, қал-қан жағдайға мазасызданған поляк үкіметі Антантаның Жоғ.кеңесі герман репарация-ы мәселесін талқылап жатқан бельгиялық Спа қаласына делдал болу өтінішімен өкіл жіберген б-н. Премьер-мин. Д.Ллойд Джордждың тапсырмасымен лорд Керзон 11шілдеде Мәскеуге сыртқы істер халкомы Г.В.Чичеринге Польша мен Кеңестік Ресей ар-да бітім орнату ұсынысымен нота жібереді. Кеңес-поляк шекарасы екі ел ар-ғы соғыстың нәтижесі саналатын 1921ж Рига бейбіт келісімімен бекітілді ж\е «К.сыз-нан» шығысқа қарай өтті. 1939ж 17қыркүйекте ІІд.ж соғыстың басталысымен КО Бат.Украина мен Бат.Белоруссия террит-на әскер енгізді.1939ж бекітілген КСРО мемл.шекарасы негізінен «Керзон сыз.» арқылы өтті. Ал Тегеран конф-да П-ның Бат.Украина мен Бат.Белоруссия жерлеріне талабы Гер-ның есебінен қанағаттандырылады, ал К.сыз. шығыс шекара ретінде деген Черчилльдің ұсынысы қабылданды. 1944ж 11қаңтарда Кеңес үкіметі соғыстан кейінгі кеңс-поляк шекарасының негізіне «К.сыз-н» алуға дайын екендіктерін білдірді. Қырым конф-да пунктердің бірі ретінде П-ша мен оның шекаралары мәселесі шешілді–КСРО-ның ұсынысымен П-ның шығыс шекарасы «К.сыз-мен» жүргізілуге тиіс б-ды. 1945ж 16там-да Мәскеуде КСРО мен П\ша ар-ғы шекараны түпкілікті анықтау жөнінде келісімге қол қойылды. КСРО-ның ыдырауымен бұл шекара бір жағынан П\ша, 2-жағынан Украина мен Белоруссия ар-ғы шекараға айналды.

Date: 2016-05-14; view: 1459; Нарушение авторских прав