ТЖС- төменгі жиілікті сүзгі, АД- мен бірге сигналдың ораушысын айырып алады

ШҚ- шешу құрылғы, U кіріс кернеуін U _таб табалдырық кернеумен салыстырып, оның нәтижесіне сәйкес u ^*_цк(t): u ^*₁(t) немесе u ^*₀(t) бірінші сигналды шығарады.

ЦАМ сигналдарды оптимальдік емес қабылдау кезіндегі демоду-лятордың жұмыс алгоритмы 4.2 кестедей болады.

s^* (t)

1) және 2) 0 t, мкс

3) және 4) 0 t, мкс 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0

5) u ^*_цк(t)

0 125 250 t, мкс

1-ші кодтық комбинациясы 2-ші кодтық комбинациясы

4.9 суреті- ЦАМ сигналдардың оптимальдік емес

қабылдағыштың нүктелеріндегі сигналдың уақыттық диаграммалары

h ² параметрін анықтау.

Аддитивтік гаустық «ақ шуылы» арнада, ЦАМ сигналдарды опти-мальдік емес қабылдау кезіндегі қатенің ықтималдылығын анықтайтын дәл формуласы жоқ.

ЦАМ сигналдар үшін оптимальдік емес қабылдағыштағы қатенің ықтималдылығы оптимальдік когерентсіз қабылдағыштағы қатенің ық-тималдылығынан жоғары. Оның себебі- корреляторлармен салыстырған-да, жолақты сүзгінің шығысындағы сигнал/шу қатынасы төмен.

Оптимальдік қабылдауынан оптимальдік емес қабылдауына көшуі d (d =∆ F _т× Т _с = В) рет энергетикалық ұтылысына эквивалентті. Мұндағы В - сигналдың базасы, ∆ F _т- жолақты сүзгінің тиімді өткізу жолағы, Т _с- так-тылық интервалына тең сигналдың ұзақтығы.

Арнаның жиілік жолағы модулятордың шығысындағы сигналдың спектрінің еніне тең болғанымен: ∆ F _т=∆ F _ЦАМ=2× F _такт. Т _с= Т _такт=1/ F _такт. d =2 Яғни, жолақты сүзгі бар оптимальдік емес қабылдағышта, келістірілген сүзгі бар оптимальдік когерентсіз қабылдағышың қатенің ықтималдылы-ғына тең болу үшін сигналдың қуатын 2 рет жоғарылатуы керек (3 дБ- ға энергетикалық ұтылысы).

ЦАМ сигналдарды оптимальдік когерентсіз қабылдауының қате-нің ықтималдылығы (25) формуламен анықталады. Онда ЦАМ сигнал-дарды оптимальдік емес қабылдауының қатенің ықтималдылығы:

р _қат=0,5∙ exp (- h ²/8) (27)

мұндағы h ²= E / W ₀; E = E ₁- s ₁ (t) сигналдың энергиясы, В²∙с; s ₀ (t) сигналдың энергиясы- Е ₀=0; W ₀- бөгет қуатының спектрлік тығыздығы, В²×с.

(27)- ші формуладан: h ²= - 8∙ln(2∙ р _қат) (28)

4.5 ЦЖМ модуляторы

4.10 суреті- ЦЖМ модулятордың құрылымдық сұлбасы

Г₁ - s ₁(t) сигналдың генераторы: s ₁(t)= U _тас∙cos(w₁∙t).

Г₀ - s ₀(t) сигналдың генераторы: s ₀(t)= U _тас∙cos(w₀∙t).

´ - сигналдардың көбейткіші.

S - сигналдардың қосқышы (сумматор).

ИНВ- инвертор, u ₁(t)= U _имп бірінші сигналды u ₀(t)=0 сигналға және кері, u ₀(t) сигналды u ₁(t) сигналға түрлендіреді.

4.3 кесте- ЦЖМ модулятордың жұмыс алгоритмі

1-ші кодтық комбинациясы 2- ші кодтық комбинациясы

u_цк (t) 1 0 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0

1) 0

2) 0

3) s ₁(t) 0

4) s ₀(t) 0 t, мкс

5)

6)

7) s (t)

125 250

4.11 суреті- ЦЖМ модулятордың нүктелеріндегі сигналдың

уақыттық диаграммалары

S (f)- сигналдың

спектрлік

тығыздығы

4.12 суреті- ЦЖМ сигналдың спектрлік диаграммасы

ЦЖМ сигналдың спектрінің ені тік бұрышты бейне импульстің (модуляциялайтын сигналдың) спектрінің енінен және таратып бері-летін сигналдардың (ω₁-ω₀) жиілік аралығынан тәуелді. ЦЖМ сигналдың спектрінің енін жеңілдеткен формуламен анықтауға болады:

D F _ЦЖМ=4/ Т _такт., Гц, или D F _ЦЖМ=4× F _такт., Гц. (29)

4.6 ЦЖМ сигналдарды оптимальдік когеренттік қабылдауы

4.13 суреті- ЦЖМ сигналдардың оптимальдік когеренттік

қабылдағыштың (демодулятордың) құрылымдық сұлбасы

Z (t)= s *(t)= s (t)+ x (t)- қабылданған сигнал: s (t) таратып берілген сиг-нал мен x (t) бөгеттің қосындысы.

´ - сигналдардың көбейткіші; ∫ - интегратор.

Г₁ мен Г₀- s ₁(t) мен s ₀(t) сигналдардың генераторлары: s ₁(t)= = U _тас∙cos(w₁∙t) және s ₀(t)= U _тас∙cos(w₀∙t) таратып берілетін сигналдардың дәл көшірмелерді шығарады.

«-»- алу құрылғы.

ШҚ- шешу құрылғы, U кіріс кернеуін U _таб табалдырық кернеумен салыстырып, оның нәтижесіне сәйкес u ^*_цк(t): u ^*₁(t) немесе u ^*₀(t) бірінші сигналды шығарады.

Арнада аддитивтік гаустық шу болған кезіндегі ЦЖМ сигналдар-дың оптимальдік когеренттік қабылдауының алгоритмі:

, (30)

мұндағы t_s - сигналдың ұзақтығы; t_s = Т _такт.

4.4 кесте- ЦЖМ сигналдарды оптимальдік когеренттік қабылдау кезінде-гі демодулятордың жұмыс алгоритмы

s*(t)

1) 0 t, мкс

s ₁ (t)

2) 0 t, мкс

s ₀ (t)

3) 0 t, мкс

4) 0 t, мкс

5) 0 t, мкс

6) 0 t, мкс

7) 0 t, мкс

8) 0 t, мкс

u^* _цк(t) 1 0 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0

9)

0 125 250 t, мкс

1-ші кодтық комбинациясы 2-ші кодтық комбинациясы

4.14 суреті- ЦЖМ сигналдардың оптимальдік когеренттік

қабылдағыштың нүктелеріндегі сигналдың уақыттық диаграммалары

h параметрін анықтау.

Аддитивтік гаустық «ақ шуылы» арнада, ЦЖМ сигналдарды опти-мальдік когеренттік қабылдау кезіндегі қатенің ықтималдылығы:

р _қат.=0,5- Ф ₀(h) (31)

мұндағы h ²= Е / W ₀; Е - s ₁(t) және s ₀(t) сигналдардың энергиясы, Е ₁= Е ₀= Е, В²×с; W ₀- бөгет қуатының спектрлік тығыздығы, В²×с

Ф ₀(z) = 1/Ö2p × exp (- t²/2)×dt - ықтималдылық интегралы.

z - тың оң мәндері үшін интегралды жуық есептеу формуласы:

Ф ₀(z)» 0,5 – 0,65× exp [-0,443×(z +0,75)²] (32)

(31)- ші формуладан: Ф ₀(h) = 0,5 - р _қат. (33)

(32)- ші формуладан: Ф ₀(h)» 0,5-0,65× exp [-0,443×(h +0,75)²]. (34)

(33) пен (34)- ші формулаларын теңдеп, түрлендіргеннен кейін:

h = [Ö-1/0,443×ln(р _қат/0,65) - 0,75]. (35)

4.7 ЦЖМ сигналдарды оптимальдік когерентсіз қабылдауы

4.15 суреті- ЦЖМ сигналдардың оптимальдік когерентсіз

қабылдағыштың (демодулятордың) құрылымдық сұлбасы

Z (t)= s *(t)= s (t)+ x (t)- қабылданған сигнал: s (t) таратып берілген сиг-нал мен x (t) бөгеттің қосындысы.

КС₁, КС₀- s ₁(t)= U _тас∙cos(w₁∙t) және s ₀(t)= U _тас∙cos(w₀∙t) сигналдармен келістірілген сүзгілер.

АД- амплитудалық детектор (ораушының детекторы), қабылдан-ған сигналдың ораушысын айырып алатын құрылғы.

«-»- алу құрылғы.

ШҚ- шешу құрылғы, U кіріс кернеуін U _таб табалдырық кернеумен салыстырып, оның нәтижесіне сәйкес u ^*_цк(t): u ^*₁(t) немесе u ^*₀(t) бірінші сигналды шығарады.

ЦЖМ сигналдарды оптимальдік когерентсіз қабылдау кезіндегі де-модулятордың жұмыс алгоритмы 4.4 кестедей болады.

s^* (t)

1) 0 t, мкс

2) 0 t, мкс

3) t, мкс

4)

0 t, мкс

5) 0 t, мкс

6) 0 t, мкс

u^* _цк(t) 1 1 0 0 1 0 1 0 0 0 1 0 0 1 0 0

7) 0 t, мкс

125 250

1-ші кодтық 2-ші кодтық

комбинациясы комбинациясы

4.16 суреті- ЦЖМ сигналдардың оптимальдік когерентсіз

қабылдағыштың нүктелеріндегі сигналдың уақыттық диаграммалары

h ² параметрін анықтау.

Аддитивтік гаустық «ақ шуылы» арнада, ЦЖМ сигналдарды опти-мальдік когерентсіз қабылдау кезіндегі қатенің ықтималдылығы:

р _қат=0,5∙ exp (- h ²/2) (36)

мұндағы h ²= Е / W ₀; Е - s ₁ (t) және s ₀ (t) сигналдардың энергиясы, Е ₁= Е ₀= Е, В²×с; W ₀- бөгет қуатының спектрлік тығыздығы, В²×с

(36)- ші формуладан: h ²= - 2∙ln(2∙ р _қат) (37)

4.8 ЦЖМ сигналдарды оптимальдік емес қабылдауы

4.17 суреті- ЦЖМ сигналдардың оптимальдік емес қабылдағыштың

(демодулятордың) құрылымдық сұлбасы

Z (t)= s *(t)= s (t)+ x (t)- қабылданған сигнал: s (t) таратып берілген сиг-нал мен x (t) бөгеттің қосындысы.

ЖС₁, ЖС₀- s ₁(t) мен s ₀(t) сигналдардың жиілік жолағына дәлдел-ген, тиімді өткізу жолағы ∆ F _Э=∆ F _ЦЖМ жолақты сүзгілер.

АД- амплитудалық детектор (ораушының детекторы), қабылдан-ған сигналдың ораушысын айырып алатын құрылғы.