Тэрмiналагiчны слоўнiк

1. Любитель – аматар

2. личность -- асоба

3. бег спрепятствиями – бег з перашкодамi

4. бросок – кiдок

5. быстрота – хуткасць

6. вес – вага

7. взаимодействие – узаемадзеянне

8. взаимопонимание – узаемаразуменне

9. вничью – унiчыю

10. возраст – узрост

11. восстановление – аднаўленне

12. вратарь – варатар, брамнiк

13. время – час

14. выполнение – выкананне

15. выпрямление – выпростванне

16. высота – вышыня

17. гибкость – гнуткасць

18. гимнаст воздушный – паветраны гiмнаст

19. гимнастика производственная – вытворчая гiмнастыка

20. гимнастика художественная – мастацкая гiмнастыка

21. гимнастика утренняя – ранiшняя гiмнастыка

22. гол ответный – гол у адказ

23. голень – галёнка

24. гонка преследования – гонка з пагоняй

25. граница – мяжа

26. гребля – веславанне

27. дворец – палац

28. длина – даўжыня

29. длительность – працягласць

30. дожимать – дацiскаць

31. доигрывать – дагульваць

32. достижение – дасягненне

33. единоборство – адзiнаборства

34. жажда – смага, прага (перамогi, барацьбы)

35. жертва – ахвяра

36. жилет – камiзэлька

37. задержка – затрымка, запавольванне, замiнка

38. закаливание – загартоўка

39. замедлять – запавольваць, замаруджваць

40. зачёт – залiк

41. защита – абарона

42. замечание – заўвага

43. замыкающий – апошнi

44. запрет – забарона

45. зритель – глядач

46. игра – гульня

47. исход – вынiк

48. касание – дотык

49. ковёр – дыван

50. кожа -- скура

51. копьеметатель – кап’ёкiдальнiк

52. крепление – мацаванне

53. круг – кола

54. кувырок -- кулёк

55. ленточка – стужка

56. ловкость – спрыт

57. ловушка – пастка

58. лямка – шлейка

59. мастер – майстар

60. место – месца

61. меткость -- трапнасць

62. награда – узнагарода

63. наказание – пакаранне

64. наклон – нахiл

65. наперегонки – навыперадкi

66. направление – кiрунак, напрамак

67. напряжение – напружанне

68. нарушение – парушэнне

69. неделя – тыдзень

70. обзор, обозрение – агляд

71. обладатель – уладальнiк

72. обозреватель – аглядальнiк

73. оборудование -- абсталяванне

74. обруч – абруч

75. обувь – абутак

76. общество – таварыства

77. оружие – зброя

78. оскорбление – абраза, знявага

79. оспаривание – аспрэчванне

80. отдых – адпачынак

81. отказ – адмаўленне, адмова

82. отклонение – адхiленне

83. открытие – адкрыццё

84. отработка – выпрацоўка

85. отражение – адбiццё

86. отсчёт – адлiк

87. ошибка – памылка

88. ощущение – адчуванне

89. парус – ветразь

90. первенство – першынство

91. перевес, преимущество – перавага

92. передвижение – перамяшчэнне

93. перерыв – перапынак

94. перчатка – пальчатка

95. питание – харчаванне

96. площадка – пляцоўка

97. площадь – плошча

98. победа – перамога

99. повреждение – пашкоджанне

100. подвижность – рухавасць

101. подготовка – падрыхтоўка

102. поддержка – падтрымка

103. подражание – перайманне

104. поисково-спасательный – пошукава-выратавальны

105. попасть – трапiць, пацэлiць

106. попытка – спроба

107. превосходство – перавага

108. предупреждение – папярэджанне

109. препятствие – перашкода

110. пререкание – спрэчка

111. применение – выкарыстанне, ужыванне

112. пример – прыклад

113. принимать участие – браць удзел

114. промежуток – прамежак

115. прыгун – скакун

116. прыжок – скачок

117. равновесие – раўнавага

118. расположение – размяшчэнне

119. распределение – размеркаванне

120. расстояние – адлегласць

121. результат – вынiк

122. рукопожатие – поцiск рукi

123. рюкзак – заплечнiк

124. сабля – шабля

125. сгибание – згiнанне

126. сдвиг – зрух

127. силач – асiлак

128. скамейка – лаўка

129. скольжение – слiзганне

130. скорость – хуткасць

131. скрещивание – перакрыжаванне

132. соревнование – спаборнiцтва

133. состязаться – спаборнiчаць

134. спасение – выратаванне

135. стремительность – iмклiвасць, хуткасць

136. стройный – зграбны, статны

137. супертяжеловес – звышцяжкавагавiк

138. счёт – рахунак, лiк

139. в пользу – на карысць

140. сыгранность – зладжанасць, згулянасць

141. телосложение – целасклад

142. толчок – штуршок

143. точность – дакладнасць

144. туловище – тулава

145. увёртливость – спрыт, вёрткасць

146. упражнение – практыкаванне

147. усталость – стома, стомленасць, зморанасць

148. утешительный – суцяшальны

149. участник – удзельнiк

150. часы – гадзiннiк

151. время – час

152. шаг – крок

153. шажком – дробнай хадою

154. щелчок – пстрычка

155. яблоко мишени – яблычак

Кантрольныя работы (Фізічная культура)

Варыянт 1 (А, Б, В, Г)

1.Устаўце прапушчаную лiтару: Э, А, Ы: адр…сат, др…вотня, Ж…нева, лат…рэя, ш…дэўр, кр…шыць; Е, Я: м…тровы, с…мнаццаць, вогн…ўстойлiвы, вын…ньчыць, кал…ндар, тыс…ча; Ы, I, Й; звыш…дэйны, з…начыць, аб…мшэць, вы…граваць, за…нелы, пры…сцi; У, Ў: ручка-…казка, со…с, а…дыторыя, фа…на, новы …нiвермаг, фра…; мяккi знак або апостраф: канферанс…е, лiпен…скi, чатырох…ярусны, зап…ю, салаў…i, голуб…; В: …окiс, на…ушнiкi, …унцыя, …оцат, Ля…он, на…астрыць; С, Ж, ШС: нясвi…скi, пта…тва, прыго…тва, тавары…кi, чэ…кi, кня…тва; А,О: п…ўнаводны, шыр…катвары, ст…тысячны, п…лiклiнiка, п…лiтэхнiчны.

2.Запiшыце словы па-беларуску: бактерия, деликатный, интеллект, критерий, термос, город Мийоры, четверг, капустный, карантин, марево, рессора, Жанна, Наталья, реактив, поздний, львёнок.

3.Спiшыце, раскрываючы дужкi: (М,м)ележаўскiя раманы, (М,м)iчурынскi гатунак, (Б,б)рэстчына, (В,в)асева палiто, (М,м)урчыны кацяняты, (Г,г)омельскi (Дз,дз)яржаўны (У,у)нiверсiтэт.

4.Да iншамоўных слоў запiшыце беларускiя сiнонiмы: рэшта, рэзюме, экземпляр, абстрактны, гарантыя, фiзiяномiя.

5.Растлумачце значэнне слоў: аксамiт, апантаны, гарбар, знiчка, менталiтэт, круiз.

6.Дапiшыце канчаткi прыметнiкаў: сонечн… Тбiлiсi, вопытн… трэнер Лебедзева, маленьк… понi, аўтарытэтн… журы, шырок… стэп, парван… кiшэнь.

7.Запiшыце назоўнiкi ў 1) месным склоне адз. лiку: бацька, лось, сухмень, вядро, роздум, роспач, фальш, цень, яблык, шыр, шынель, цiш, безлiч, кiсель, атэлье, каваль, Рыгор, Алег; 2) родным склоне адз. лiку: твар, лоб, хмызняк, вецер, дарвiнiзм, узгорак, дзень, грам, тыдзень, бялок; 3) давальным склоне адз. лiку: хата, вярба, кнiга, палiца, вiшня, рака, рэчка, страха, Алесь, Алеся, пацучаня, iмя; 4) творным склоне адз. лiку: Сiбiр, кроў, косць, Нарач, дзядуля, Кузьма, Шура, ваверчаня.

8.Утварыце прыналежныя прыметнiкi, падбярыце да iх назоўнiкi i запiшыце словазлучэннi (напр.: брат – братаў капялюш ): старшыня, настаўнiк, бабуля, Валодзя, сiнiца, Таня, мядзведзь, вавёрка.

9.Праскланяйце займеннiкi: ты, сам, самы, хто.

10.Запiшыце лiчэбнiкi словамi: памiж 2 бярозамi, праз 200 гадоў, перад 378 слухачамi, на 459 старонках, да 384 дадаць 618, 100-тысячны жыхар.

11.Запiшыце дзеясловы ў формах 1-ай i 2-ой асобы множнага лiку: браць, даць, даваць, рваць, пiсаць, шыць, залежаць, iсцi.

12.Запiшыце, раскрываючы дужкi: буда(кашалёўскi), вагона(рамонтны), заходне(беларускi), залацiста(жоўты), гладка(паголены), абы(адкуль), пасля(заўтра), сацыял(дэмакрат), што(сьцi), пакуль(што), такi(сказаў), абы(зрабiць), конi не(запрэжаны), не(прачытаўшы) кнiгi, не(хапае), далёка не(поўны) пералiк, вельмi не(пiсьменная) работа, на(хаду), па(малу), па(другое), па(трое), у(чатырох), па(чалавечы), на(памяць), у(бок), на(паказ) мадэляў.

13.Перакладзiце на беларускую мову: падающая звезда, угрожающее положение, встречая, встречаясь, встретив, встретившись, четыре лишних дня, в двухстах метрах от дома, килограмм крахмала, молодой гусь, высокий тополь, вкусная земляника, мёд слаще сахара, смеяться над бездельником, извините меня за беспокойство, рассуждать о будущем, болеть корью, заведующий кафедрой, послать за доктором, жениться на Ольге, похожий на отца, накануне праздника, в это воскресенье, в два часа дня.

14.Перакладзiце тэкст на беларускую мову:

Производственная гимнастика – физические упражнения на протяжении рабочей смены, перед началом ее и в перерывах. Используется для улучшения состояния работающих людей, особенно при сидячем и малоподвижном труде. Производственная гимнастика способствует ускорению врабатывания в начале рабочей смены и поддержанию оптимального рабочего напряжения по ходу работы. Производственная гимнастика в физиологических исследованиях рассматривается как активный отдых, а при монотонном сидячем труде как фактор, повышающий сниженный уровень активации нервной системы. Производственная гимнастика проводится в разных формах: вводная гимнастика, физкультурная пауза, физкультурная минутка. Систематическое проведение производственной гимнастики способствует поддерживанию или даже повышению работоспособности на протяжении смены, а тем самым и производительности труда. Нагрузка на организм при упражнениях невелика, однако ее можно рассматривать как фактор, уменьшающий неблагоприятные последствия профессиональной гипокинезии.

15. Перакладзiце тэкст на рускую мову:

Мышцы з’яўляюцца актыўнай часткай рухальнага апарату чалавека. З дапамогай сiстэмы мышцаў i касцей адбываецца перамяшчэнне чалавека ў прасторы, ажыццяўляюцца дыхальныя i глытальныя рухi, мiмiка. Шкiлетныя мышцы ўдзельнiчаюць ва ўтварэннi ротавай, грудной, брушной i тазавай поласцей, уваходзяць у склад сценак полых органаў (глотка, гартань i iнш.), мяняюць становiшча вочнага яблыка ў вачнiцы, аказваюць уздзеянне на слыхавыя костачкi ў барабаннай поласцi сярэдняга вуха. Мышцы забяспечваюць рух, аказваюць вялiкi ўплыў на кровазварот, развiццё i форму касцей. Сiстэматычныя фiзiчныя нагрузкi садзейнiчаюць росту мышачнай масы за кошт павелiчэння структур, якiя ўваходзяць у састаў мышцы.