Нан астам. 3 page

1488 Ежелгі заманның атауыB Архей

1489 Теңіз ішекқуыстылары, буылтық құрттар, ұлулардың басым көпшілігі дамыған заман Протерозой

1490 Силур, девон кезеңдері жататын заман Палеозой

1491 Нағыз тірі қазба деп аталатын жануар Гаттерия

1492 Алғашқы құс – археоптерикстің шыққан кезеңі Юра

1493 Адамдардың пайда болу кезеңі Антропоген

1494 Осы күнгі биосфераның түзілу кезеңі Антропоген

1495 Адамның шығу тегін, тарихи даму кезеңдерін зерттейтін ғылым саласы Антропология

1496 Ежелгі адамдардың ғылыми атауы Архантроп

1497 Қаңқа қалдығы Ява аралынан табылған ежелгі адамдар тобы Питекантроп

1498 Қаңқа қалдығы 1937 жылы Пекин маңындағы үңгірлерде табылған Синантроп

1499 Рудимент – Соқырішек

150 млн. жыл бұрын тіршілік еткен құстардың арғы тегі

1500 Атавизм - Түкті адам

1501 25-14 млн жыл бұрын тіршілік еткен, ең алғашқы адамдардың арғы тегіM Дриопитектер

1502 Негроидтік нәсілдердің белгілері Мұрыны жалпақ, еріндері қалың

1503 Еуропеоидтік нәсілдердің белгілері Бет пішіні сопақша, қыр мұрынды

1504 Монголоидтік нәсілдердің белгілері Жалпақ бетті, көздері қысықтау

1505 Тірі организмдер биологиясын, оның тіршілік ортасындағы өзгерістерін, адамның іс-әрекетімен байланыстырып зерттейтін экология саласы Биоэкология

1506 Барлық табиғаттағы өзгерістерді, оның даму заңдылықтарын биосфера деңгейінде ең жоғары жүйе ретінде қарастырылады Биосфера

1507 Жеке организмдердің тіршілігін табиғи ортамен байланыстырып зерттейтін Аутэкология

1508 Популяция, бірлестіктер мен экожүйелер арасындағы қарым-қатынастар жиынтығын зерттейтін Синэкология

1509 Адамның табиғатқа көзқарасының, білімінің және дағдысының жиынтығы Экологиялық саналылық

1510 Экологиялық білімді игере отырып, табиғат қорларын тиімді пайдалануға жол ашу Экологиядық сауаттылық

1511 Табиғатта адамның өзін-өзі ұстай білуі, мінез-құлық дағдыларын қатаң сақтауы Экологиялық этика

1512 Ылғал тапшы аймақтарда өсетін өсімдіктер Ксерофиттер

1513 Ылғалы мол жерде өсетін өсімдік Гигрофиттер

1514 Төменгі бөлігі суда болатын, грунтқа бекініп өсетін су өсімдіктер Гидрофиттер

1515 Бейорганикалық заттардан органикалық зат құраушылар Продуценттер

1516 Органикалық заттарды бейорганикалық заттарға айналдыратын гетеротрофті организм Саңырауқұлақ

1517 Бірінші реттік консументтер Қоян

1518 Екінші реттік консумент Қасқыр

1519 Автотрофты организм Балдыр

1520 Жер ғаламшарының белсенді тіршілгі бар аймағын қамтитын қабық

1521 Биосфера туралы ілімнің негізін салған ғалым В.И. Вернадский

1522 Топырақтану ғылымының негізін салған В.В. Докучаев

1523 Биосфераның жаңа сапалық деңгейі Ноосфера

1524 1665 жылы алғаш рет өсімдік қабығының жұқа кесіндісін микроскоппен көрген Роберт Гук

1525 Тірі ағзаның ортақ белгісі Денесі жасушадан тұрады

1526 Жасушаға белгілі пішін және мықтылық қасиет береді Қабықша

1527 Жұмыртқаның ақуызына ұқсас мөлдір, желім тәрізді созылмалы қоймалжың тірі зат Цитоплазма

1528 Жасушаның көбеюіне қатысады Ядро

1529 Тек өсімдік жасушасына ғана тән денешіктер Пластид

1530 Шығу тегі, құрылысы, атқаратын қызметі ұқсас жасушалар тобы Ұлпа

1531 Өсімдік мүшелерінің сыртын қаптап, кеуіп кетуден сақтайтын ұлпа Жабын

1532 Жасушалары жас, ұдайы бөлінетін ұлпа Түзуші

1533 Микроскоптың жарықты қабылдайтын бөлігі Айна

1534 Микроскоптың 2 линзасы бар бөлігінің атауы Окуляр

1535 Жасуша қабықшасының жұқарған жері Саңылау

1536 Өсімдіктерде керексіз заттарды шығаратын ұлпа Бөліп шығарушы

1537 Жасушасына су жинаушы ұлпа Негізгі

1538 Жапырақта түзілген органикалық заттарды жер асты мүшесіне жеткізетін ұлпа Өткізгіш

1539 Сабақтың ең ұшында болатын ұлпа Түзуші

1540 Жасуша ішіндегі сұйықтықтың қысымын реттейтін бөлігі Вакуоль

1541 Микроскоптың бірнеше линзасы бар бөлігінің атауы Объектив

1542 Тамырдың топырақтан сорып алған минералды тұздарының ерітіндісін жер үсті мүшелеріне жеткізеді Өткізгіш

1543 Жасушалары қатты, қиыршықты Тірек

1544 Өсімдіктің жер асты мүшесі Тамыр

1545 Тұқымның ұрық тамыршасынан дамиды Негізгі тамыр

1546 Топырақтан қоректік заттарды соруға қатысады Жанама тамыр

1547 Шашақ тамыр жүйесі Бидай

1548 Кіндік тамыр жүйесі Бақбақ

1549 Органикалық тыңайтқыш Қи

1550 Минералды тыңайтқыш Азот

1551 Жапырағы мен бүршігі бар бұтақтанбаған жас сабақ Өркен

1552 Жапырақ қолтығында орналасқан бүршік Жанама

1553 Тыныштық күйге ауысқан бүршік Бұйыққан

1554 Фотосинтездегі хлорофилдің рөлін алғаш сипаттаған ғалым К.А. Тимирязев

1555 Өсімдіктердегі қанттың түзілуі тек... болады Хлоропластарда

1556 Тікенге айналған жапырақ Кактус

1557 Бунақденелілерді аулау құрамына айналған жапырақ Шықшылдық

1558 Тікенекті жапырақтың өсімдік тіршілігіндегі маңызы Суды аз буландыру

1559 Мұртшаға айналған жапырақ Үрмебұршақ

1560 Қыстық өркендері дайындайды Күзде

1561 Жапырақ сағағына ұқсаған гүлдің жіңішкерген жері Гүл сағағы

1562 Гүлдің барлық бөлімдері бекінетін гүл сағағының жоғарғы жағындағы кеңейген жері Гүл табаны

1563 Жіпше мен тозаңқаптан тұрады Аталық

1564 Гүлдің дәл ортасына орналасады Аналық

1565 Бір үйлі өсімдік Жүгері

1566 Екі үйлі өсімдік Қарасора

1567 Белгілі ретпен орналасқан ұсақ гүлдер тобы Гүлшоғыр

1568 Күрделі масақ гүлшоғыры бар өсімдік Бидай

1569 Жай шатырлы өсімдік Пияз

1570 Сырға гүлшоғыры Қайың

1571 Күнбағыстың гүлшоғыры Себет

1572 Аталық тозаңының аналықтың аузына түсуі Тозаңдану

1573 Гүлдің көбеюге қатысатын бөлім Аналық пен аталық

1574 Аталық және аналық жыныс жасушаларының қосылуы Көбею

1575 Бунақденелілер арқылы айқас тозаңданатын өсімдік Шие

1576 Жел арқылы айқас тозаңданатын өсімдік Қарабидай

1577 Бір ұялы, тұқым саны біреу немесе бірнешеу болатын құрғақ жеміс Бұршаққап

1578 Қанатты жеміс Қайың

1579 Қос ұялы, ішінде ұзынша тартылған жұқа жарғақты пердесі бар Бұршаққын

1580 Жинақталған жеміс Құлпынай

1581 Тұқымды зақымданудан сақтайды Тұқым қабығы

1582 Қос жарнақты өсімдік Үрмебұршақ

1583 Дара жарнақты өсімдік Бидай

1584 Қоректік заттар қоры жиналады Эндоспермде

1585 Майда, жеңіл, құрғақ тұқымдар таралады Жел арқылы

1586 1-5ºС температурада өнеді Бидай

1587 Терек тұқымы таралады Жел арқылы

1588 1870-1880 жылы ұсақ ағзалар бар екенін тәжірибе жүзінде дәлелдеді Луи Пастер

1589 Көзге көрінбейтін, ұсақ тірі ағзалардың құрылысы мен қасиеттерін зерттейтін ғылым Микробиология

1590 Теңіздерде, жартастарда, былқылдақденелілердің бақалшықтарында, ағаш діңдерінде өседі Хамесифондар

1591 Бактериялар көбейеді Бөліну арқылы

1592 Тамақ өнеркәсібінде пайдаланатын Сүтқышқыл бактериясы

1593 1882 ж. адамның өкпесінде туберкулез ауруын тудыратын бактерияларды анықтады Р.Кох

1594 Микробиологияның дамуына жол ашқан Л.Пастер

1595 Топырақтағы қарашірікті минералды заттарға айналдырады Шіріту бактериясы

1596 Бактерияларға талшық қажет Қозғалуға

1597 Оба бактериясы топырақта сақталады 25 күн

1598 1892 жылы темекі теңбілін зерттеп, вирусты ашты Д.И.Ивановский

1599 «Вирус» терминін 1899 жылы ғылымға енгізді М.В.Бейерник

1665 жылы голландиялық ғалым ван Левенгук жасаған ұлғайтқыш құрал:

1882 ж. адамның өкпесінде туберкулез ауруын тудыратын бактерияларды анықтады Р.Кох

1892 жылы вирусты ашқан ғалым. Д.И. Ивановский

1991.29.08.

2 жүрекше, 1 қарынша

225 млн. жыл бұрын тіршілік еткен құстардың арғы тегі

Жылда

25-14 млн жыл бұрын тіршілік еткен, ең алғашқы адамдардың арғы тегі Дриопитектер

3 жұп.

3000 жылдан бері мақта шаруашылығымен шұғылданған ел. Үндістан.

Есе.

524. Теңіз гүлі деп аталатын ішек қуысты жәндік: Актиля.

525. Екі жақты симетриялы, үш қабатты, көп жасушалы жәндік:

526. Зоология ғылымының паразитт құрттарды зерттейтін саласы:

527. Бауыр жағы арқасына жабысып денесі жалпақ пішінді құрт:

528. Ұрықтың даму кезінде эктодерма мен энтодерма аралығынан аралық жасушалы қабат: Мезодерма.

529. Дене жабынының құрылысы ерекше, эпителий ұлпасында жасуша болмайды, оны тығыз түзіліс қаптайды: Сірқабық.

530. Алғашқы зәршығару мүшесі пайда болған жәндіктер Жалпақ құрт.

531. Бір бөлігі - жұтқыншақ, екіншісі - ішектің ортаңғы бөлігінен тұратын асқорыту мүшесі бар жәндік: Жалпақ құрттар.

532. Ағза денесінде паразиттік жолмен тіршілік ететін жәндіктер:

532. Ішекте өмір сүретін паразиттер: Эндопаразит.

533. Денесі буылтықтарға бөлінбеген, шұбалаңқы, цилиндр пішінді немесе ұршыққа ұқсас жәндіктер: Жұмыр құрттар.

534. Жұмыр құрттар денесінің ішкі қабырғасы мен ішегінің аралығында түтік тәрізді қуысболған сондықтан олар: Алғашқы қуыстылар типі.

535. Жұмыр құрттардың сірқабық тастауы: Түлеу.

536. Гиподерма қабаты: Сірқабықты астарлап жатады.

537. Жұмыр құрттар типіне жататын жәндіктер: Ішексорғыш.
538. Жылқының құйрық қылына ұқсас шумақталған жіңішке жұмыр құрт:

539. Жұмырқұрттар типіне жататын денесін қаптаған тығыз қабықша – тері бұлшықет қапшығы бар паразит жәндік: Ішексорғыш (аскарида).

540. Жұмырқұрттар типіне жататынденесі тығыз қабықшамен – сірқабықпен қапталған паразит жәндік: Үшкірқұрт.

541. Бактериялар, біржасушалы жәндіктер балдырлармен қоректенетін, дене пішіні біржасушалы қарапайымдарға ұқсас жұмыр құрт түрі: Қылтыңбас.

542. Жұмыр құрттың дене қабатының бөлігі: 3.

543. Сиыр цепенінің басында жүйке жасушаларының жиынтығын түзіп, екі желілі жүйке құрттың денесін құйрығына дейін бойлай созылады ол:

544. Паразиттік тіршілікке бейімделген құрт ішекке қармақшасымен және сорғыштарымен жармасып алаттын жәндік: Сиыр цепені.

545. Дененің алдыңғы бөлігінде қысқа мойынды басы, басында 4 дөңгелек сорғышы, дененің сыртын сірқабық қаптаған жәндік: Сиыр цепені.

546. Зәршығару жүйесі жүйесі дененің ең соңғы бунағында екі өзектен қосылып сыртқа ашылатын зәршығару түтіктері бар паразит жәндік: Сиыр цепені.

547. Келесі жұмсақ, үш қабатты, екі жақты симметриялы көпжасушалы омыртқасыз жәндіктер: Ұлу.

548. Ұлулардың қозғалу мүшесі: Аяқ.

549. Бақалшақты ұлулар: Айқұлақ.

550. Тұлғадан ерекше қатпарлы қабат: Шапанша (мантия)

551. Ұлулардың асқорыту жүйесіндегі ерекше без: Бауыр.

552. Ұлулардың қантарату жүйесіндегі ерекшелік: Бауыр.
553. Сорғышты ұлулар: Сегізаяқ.

554. Қосжақтаулы ұлылар: Айқұлақ.

555. Басаяқты ұлулар класына жататын жәндік: Сегізаяқ.

556. Аяғы дененің астыңғы бөлігі – бауырын толық қамтитындықтан оны бауыраяқты ұлулар класына жатқызады ол: Тоспаұлу.

556. Су тереңінде сағатына 50 шақырымдық жылдамдықпен жүзіп, қорегін аулайтын басаяқты жәндік: Кальмар.

557. Cу түбінде тіршілік етіп, құмда жасырынып жатқан асмалиды аулайтын басаяқты ұлу: Каракатица.

557. Жасушалардың құрылысы мен қызметін зерттейтін ғылым: Цитология

558. Адам денесінің жасушаларының пішіні: Әр түрлі

559. Қанның эритроцит жасушасының пішіні: Домалақ.

560. Адам жасушасының плазмалық жарғақшасы... түзіледі

561. Плазмалық жарғақшаның өте жұқарған жері: Саңылау

562. Цитоплазма: Іркілдек сұйықтық

563. Қоршаған ортаның температурасы жоғарыласа, цитоплазмада зат алмасу процесі... Жылдамдайды

564. Ядроның сыртын цитоплазмадан бөліп тұратын жарғақша саны: 2

565. Хромосома: Тұқым қуалау қасиетін сақтайды

566. Адамның дене жасушаларындағы хромосомалар саны: 46

567. Адамның жыныс жасушаларындағы хромосомалар саны: 23

568. Ядро: Жасушаның реттеуші орталығы

569. Майлар мен полисахаридтердің алмасуына қатысады:

570. Жасушаларды энергиямен қамтамасыз етеді: Митохондрия

571. Жасушаға түскен бөгде заттарды ерітеді: Лизосома

572. Жасушадағы көпіршік, түтікше тәрізді органоид: Гольджи жиынтығы

573. Плаастидтер болады: Өсімдіктерде

574. Жануарлар жасушасындағы жарғақшасы: Өте жұқа

575. Оттектің жасушаның құрамды бөліктерімен қосылуы:

576. Жасушадағы органикалық қосылыстар: Нәруыздар, май

577. Нәруызды түзетін аминқышқылдардың саны: 20

578. Майлар үш элементтен құралған: Көміртегі, азот, күкірт

579. Гликоген көп кездеседі: Бауыр мен бұлшықетте

См

580. Адам ағзасындағы ұлпа... топқа бөлінеді: 4

581. Қорғаныштық қызметін атқарады: Эпителий

582. Ұлпалары өзара 6 топқа бөлінетін ұлпа: Эпителий

583. Сүйек, шеміршек ұлпалары: Дәнекер

584. Сүт, тер, жас, сілекей бөлетін жасушалар эпителий: Безді

585. Қан ұлпасы: Сұйық дәнекер

586. Бұлшықет ұлпасына тән қасиет: Жиырылғыш

587. Көлденең жолақты бұлшықет: Жүрек

588. Мүшелерді бұлшықет қозғалысқа келтіреді: Жиырылу

589. Жүйке ұлпасының негізгі массасы: Нейроглия

590. Миофибрилла: Бұлшықет талшығы

591. Жүйке жасушасының ұзын өскіні: Аксон

592. Жүйке жасушасының қысқа өскіні: Дендрит

593. Нейронның бойымен қозудың дұрыс бағытын тап:

594. Жүйке жүйесінің қосымша жасушалары: Нейроглия

595. Жүйке ұлпасының негізгі қызметі: Қозғыштығы және қозу өткізгіштігі.

596. Мүшелердің жұмысын басқарып, реттейді: Жүйке ұлпасы

597. Ішкі секреция безі: Гипофиз

598. Сұйықтық бірден қанға өтеді: Ішкі секреция

599. Аралас бездер: Ұйқы және жыныс

600. Ішкі секреция бездерінен бөлінетін биологиялық белсенді зат: Гормон

601. Гипоталамус: Ішкі секреция бездерінің қызметін реттейді

602. Нейрогормондар бөлінеді: Гипоталамус гипофиздік жүйесінен

603. Безді және жүйке ұлпаларынан құралған: Гипофиз безі

604. Өсу гормоны артық бөлінсе: Адамның сүйегі ұзарады

605. Гипофиз, бүйрекүсті бездері, қалқанша безі зақымданғанда:

606. Қалқанша безінен бөлінеді: Тироксин

607. Қалқанша безден бөлінетін гормон жетіспегенде: Микседема

608. Адам ағзасына су мен тағамның құрамына йод жетіспегенде: Алқым ісу

609. Тироксин гормоны түзіледі: Қалқанша безінен

610. Қалқанша маңы безінен бөлінеді: Паратгормон.

611. Салмағы ер адамда 30 жасқа дейін, әйелдерде 45-50 жасқа дейін өсетін без:

612. Кеуде қуысында кеңірдектің жоғарғы ұшында орналасатын без: Айырша

613. Ағзаның иммундық қасиеті... гормоны жетіспегенде пайда болады: Тимозин

614. Көк бауырдың мөлшері кішірейіп, қандағы лимфоцит жасушалары азайып, қарсы дене түзілмейді: Тимозон гормоны жетіспегенде

615. Бүйрек үсті безінің ішкі қабатынан бөлінетін гормон: Адреналин

616. Бүйрек үсті бездерінің қыртыс қабатының зақымдалуынан болатын ауру: Аддисон

617. Ішкі секреция бездерінің әсерінен болатын ауруларды емдейтін дәрігер: Эндокринолог

618. Ұйқы безінен бөлінетін гормон: Инсулин

619. Инсулин гормоны жетіспегенде: Сусамыр

620. Ер адамның жыныс безінен бөлінетін гормон: Тестостерон

621. Әйел адамның жыныс безінен бөлінетін гормон: Экстроген

622. Жүйке жүйесінің бақылауымен бөлінетін гормон: Адреналин

623. Тестостерон гормоны бөлінеді: Жыныс безінен

624. Дені сау адамның қанында глюкозаның мөлшері: 4, 6 – 6, 7

625. Қанда глюкоза жетіспесе ұйқы безінен бөлінетін гормон: Глюкоген

626. Көмірсу алмасуының бұзылуынан болады: Қант ауруы

627. Қанда глюкозаның концентрациясы жоғарылағанда: Қант ауруы

628. Сыртқы секрециялық бездер: Жас, сілекей

629. Көздері бадырайып, шарасынан шығатын ауру: Базедов

630. Ішкі секреция бездеріненгормондардың бөлінуін реттейді: Орталық жүйке жүйесі

631. Ағзада мүшелер қызметінің гормондар арқылы реттелуін... деп аталады:

632. Гуморальдық реттелуде негізгі рөл атқарады: Гормондар

633. Гуморальдық реттелу бағынышты: Жүйкелік реттелуге

634. Аксонның сырты қапталған: Май текті ақ қабықшамен

635. Нейронның денесінде болады: Цитоплазма мен ядро

636. Құрылымы мен қызметіне қарай нейрондар бөлінеді: 3-топқа

637. Қозуды шеткі мүшелерден орталық жүйке жүйесіне өткізеді: Сезгіш нейрондар

638. Қозуды сезгіш нейрондардан қозғалтқыш нейрондарға өткізеді: Байланыстырғыш нейрондар

639. Қозуды бұлшықеттер мен бездерге жеткізеді: Қозғалтқыш нейрондар

640. Нейрондағы ұзын өсіндінің саны: 1

641. Сыртқы және ішкі тітіркендіргіштерге орталық жүйке жүйесі арқылы ағзаның жауап қайтаруы: Рефлекс

642. Рефлекстік доға... бөлімнен тұрады: 5

643. Рефлекстік доғаның жүйке ұштары: Рецепторлар

644. Рецепторлар: Қозуды қабылдайды

645. Рефлекстік доғаның сезгіш нейрондары: Қозуды орталық жүйке жүйесіне өткізеді

646. Рефлекстік доға басталады: Рецепторлардан

647. Қозу орталық жүйке жүйесіне өтеді: Сезгіш нейрондар арқылы

647. Сезгіш нейрондардан қозуды өткізеді: Орталық жүйке жүйесіне

648. Рефлекстік доғаның бір бөлімдері зақымданса: Рефлекс жойылады