Сурет. Электрлі су моншалары

Құм моншасы. Электрлі құм моншалары – пішіні борты бар плиткаларға ұқсас, 100 °С – тан жоғары температурадан асатын әр түрлі заттарды қыздыруға арналған құрылғы. Бұл моншадағы қыздырғыш құралы болып ұсақталған, таза құм саналады. Кварцты құмды тартпалы шкафта балқыту арқылы тазалайды. Құм моншасын құм борт шетінен төгілмейтіндей етіп толтырады. Зат салынған ыдысты ол ыдыс моншасының артықшылығы: ол қыздырудың салыстырмалы тұрақты температурасын ұстап тұруға мүмкіндік береді. Кемшілігі: 400 ºС-тан артық жоғары температурада қызбайды және құм газ көмегімен қыздыруға қарағанда өте жай қыздырылады.

Ауалы моншалар. Электрлі ауалы моншалар қайнау температуралары 100 С-тан жоғары сұйықтарды қыздыруға арналған. Қыздыру ортасы берілген жағдайда ауа болып табылады. Электрлі ауа моншасында қыздырған кездегі максимальді температура шамамен 205 °С болады.

Сурет.

Колба қыздырғыштар. Ол зертханада дөңгелек түпті колбаны қыздыру үшін қолданылады. Олар кәдімгі дөңгелек плиталардан биік және конус тәрізді ортасынан ойысталып келеді. Конустың бетінде әдетте керамиканы түгел алып жататын қыздыру спиралі орналасқан.

Ыстық сүзуге арналған құйғыштар. Электрлі қыздырғышы бар құйғыштар от қауіпті еріткіштермен жұмыс істеген жағдайда өте тиімді.

Сурет

Муфельді пештер. Электрлі муфельді пештер жоғары температураға дейін қыздыру қажет болған жағдайда және ерітіп, балқытқанда қолданылады.

Пеш – шамоттан жасалған муфель немесе басқа отқа төзімді материалдан жасалып, сыртынан қыздыру сымымен оралған және металл корпусқа салынып, бекітілген құрылғы. Корпус қабырғасы мен муфель арасындағы кеңістік жылуоқшаулағыш материалмен толтырылған. Пеш бақылау үшін қойылған терезесі бар (шағын қуыс) керамикалық есікпен жабылады. Пештің астыңғы бөлігі әрқашан горизонтальді. Муфельдің астыңғы жағына реостат қойылған. Реостатты қозғау тұтқасы сыртқа шығып тұрады. Жаңа үлгідегі пештерде автоматты реттеуіш пен сигналдық шамдар бар. Мысалы: жасыл - шампеш қосылды деген белгіні, қызыл – белгіленген температура шамасынан асып қызған деген белгіні білдіреді. Реттегіш болмаған жағдайда пешке мысалы: биметаллды термореттеуіш жалғауға болады.

Муфельді пештерде әдетте температураны 1000 – 1200 С-қа, ал арнайы мақсаттағы муфельді пештерде одан да жоғары температураға дейін қыздыруға болады.

Муфельді пештердің артқы қабырғасында термобулар енгізуге арналған тесік болады. Ол муфельді пешті кез келген жерде температураны тексеруге мүмкіндік береді.

Пешті реостат тұтқасын біртіндеп қозғай отырып, қосу қажет. Егер пешті бірден іске қосса, ол жанып кетуі мүмкін. Пештің астына асбесттің қалың бетін немесе асбоцементті плитка немесе кірпіш шамот қою керек. Жұмыс кезінде пеш іске қосылып тұрса, оның есігінің жабық болуын қадағалау қажет. Муфельді пештер әсіресе платиналы тигельдерді балқытуға өте ыңғайлы.

Электршамдарымен қыздыру. Қыздыруды онша қатты емес, ептеп жүргізу үшін қарапайым электр шамдарын қолданады. Электршамдармен қыздыру қауіпсіз, сондықтан оны өте қауіпті заттармен жұмыс кезінде қолдануға болады. Қыздыру құрылғысын саздан немесе қатты конус ыдыстан жасап, оған электрлі шамды бекітеді. Зертханалық сараманда қатты заттарды сусыздандырып, сұйықтарды буландырып, қыздыру үшін инфрақызыл сәулелендіргіштер қолдану өртке қауіпті заттармен жұмыс істегенде өте тиімді. Қыздыру деңгейін қыздырылатын зат немесе құрылғының сәулелендіргіштен арақашықтық ұзындығы бойынша реттейді. Қыздыру үшін қуаттылығы 250 – 500 вт болатын сәулелендіргіштер қолданылады.

41- сурет

Қабырғалы электрлі су қыздырғыштар. Қабырғалы су қыздырғыштарды әдетте су жүйесімен жабдықталған раковина маңына орнатады. Суқыздырғышты жүйеге барлық электрлі қыздыру құрылғысы сияқты қосады. Су температурасын құрылғының қыздыру түтікшесі арқылы өткен су жылдамдығы арқылы реттейді.

Электрлі құрылғылармен жұмыс істеген кезде мыналарды ескеру қажет:

1. Құрылғыны оның вольтажына сәйкес келетін вольтажы бар жүйеге қосу керек.

2. Қажет емес уақытта құрылғыны қоспау керек.

3. Құрылғыға қышқыл немесе тұздар, сілтілер және т.б. заттар ерітінділерін құюға, тамызуға болмайды.

4. Электрліқыздыру құрылғыларын ағаштан жасалған үстел бетіне қоюға болмайды, тек жылуоқшаулағыш қабатқа (асбест, шамот және т.б.) қою керек.

5. Прибор тазалығына көңіл аударып, құрылғыны іске қосар алдында оның ішінде нәрселердің жоқ екеніне көз жеткізу керек.

6. Пешті реостат тұтқасы «0»- ге келтірілген жағдайда ғана қосады.

7. Реостат тұтқасын пешті жүйеге қосқаннан соң бірден қозғауға болмайды. Алдымен пеш біртіндеп қызып, сонан соң жоғарылата қозғайды.

42 - сурет