Жеке меншік жеке кәсіпкерлік пен бизнестің дамуының негізі

Жеке кәсіпкерлік — азаматтардың өз атынан мүліктік жауапкершілікке негізделе отырып жүзеге асыратын дербес бастамалық қызметі. Жеке кәсіпкер, әдетте, кәсіпорынды өзінің меншікті капиталымен қаржыландырады, барлық тәуекелді өзінің мойнына алады және осы қызметке байланысты өзінің міндеттемелері бойынша барлық мүлкімен жауап береді. Жеке кәсіпкерлік жалдамалы еңбекті пайдаланып, не пайдаланбай жүзеге асыралады, сонымен қатар заң актілерімен шектелмеген шаруашылық қызметтің барлық түрін де жүргізеді.

Жеке кәсіпкердің мынадай құқықтары бар:

· мемлекеттік кәсіпорындардың және басқадай меншік түрлеріне негізделген кәсіпорындардың мүліктерін толық немесе жартылай иемдену;

· шаруашылық жүргізуші субъектілер қызметіне өз мүлкімен қатысу;

· келісімшарт негізінде жұмыскерлерді жалдау және жұмыстан босату;

· еңбекақы нысандарын, жүйесін, мөлшерін өздерінше белгілеу;

· шаруашылық қызметтің бағдарламасын қалыптастыру;

· жабдықтаушылар мен тұтынушыларды таңдау;

· бағалар мен тарифтерді белгілеу;

· таза пайданы пайдалану;

· сыртқы экономикалық қатынастарда болу, т.б

Жеке кәсіпкерлікті қолдау саласындағы Қазақстан Рспубликасының мемлекеттік саясаты жоғары қосымша құны бар жаңа жоғары технологиялық өндірістерді құруға ұмтылған шағын кәсіпкерлікті дамыту арқылы орта классты қалыптастыруға бағытталған.

Қойылған мақсатты орындау үшін Қазақстан Республикасының индустриалды- инновациялық даму страегиясын жүзеге асырудың бір кезеңі ретінде кәсіпкерлікті қолдау инфрақұрылымын дамыту көзделген.

Кәсіпкерлікті қолдау инфрақұрылым құрамында жеке кәсіпкерлікті дамытуға қолайлы жағдай туғызатын бір топ мекеме бар.

Қазақстандағы осындай мекемелер қатарына:

• мемлекеттік және мемлекет қолдауымен құрылған мекемелер;

• үкіметтік емес мекемелер;

• коммер циялық мекемелер кіреді.

Функционалды бағытына қарай инфрақұрылымның институттық құрылымы былай анықталады:

• бизнестің қалыптасуы, әрекет етуі және дамуы кзеңінде көрсетілетін мемлекеттік қолдау;

• қаржылық қолдау;

• ақпараттық - талдау жағынан қолдау;

• кадрлардың біліктілігін арттыру және білім саласындағы қолдау;

• материал ды -техни калық жағынан қолдау.

Ұйымдастыру және функционалдық құрылымдарды салыстыра отырып біз инфрақұрылым институттарының Қазақстандағы кәсіпкерлікті дамыту процессіне қатысу матрицасын құрастыра аламыз.

Әрбір кәсіпкерлікті дамытуға жәрдем беретін мекемелердің өзіндік артықшылықтары мен кемшіліктері болады. Олардың барлығы әр түрлі факторларға байланысты. Кәсіпкерлерге тиісті шешімдер қабылданған кезде кейбір мекемелер әлеуметтік мақсаттарға аса назар аударады, ал басқалардың басшылары бәлкім жеке басының қамын ойлайды.