ISBN 966-538-174-1 82 page

– Äàâ ÿ òîá³ äâ³éêó, áî ìåí³ òàê õîò³ëîñÿ, à òè ìîæåø ³òè íà ñêàðãó äî Áîãà.

Ñüîãîäí³ â³ä öüîãî ðóìóíà-íåäîó÷êè ïàäຠöåé óäàð. Óäàð, ÿêèé ìîæå âèêëèêàòè ò³ëüêè äâ³, ïðîòèëåæí³ ñîá³ ðåàêö³¿: ïðèäàâè-

òè äî ñàìî¿ çåìë³ àáî ðîç’þøèòè äî áîðîòüáè.

Òîìó òåïåð óñ³ äèâëÿòüñÿ íà Îð³õîâñüêó. ³ä íå¿ ïîâèíåí ï³-

òè çíàê. Âîíà, ³ í³õòî ³íøèé, ìຠáóòè ò³ºþ, ùî ïåðøà ìຠäàòè ãàñëî.

äèì ³ ì’ÿêèì) [ë] â óêðà¿íñüêèõ ãîâ³ðêàõ Áóêîâèíè ³ ïîä³áíå äî íüîãî

[ë] â í³ìåöüê³é ìîâ³, ÿêå ã³ìíàçèñòè, îäíàê, âèìîâëÿëè òâåðäî, òîáòî íå-

ïðàâèëüíî.

Äàðêà òèõåíüêî, íåçàëåæíî â³ä ïîä³é, ïèòຠñåáå, ùî áóäå òå-

ïåð ç íåþ ³ íå ÷óº â³äãîì³íó íà ñâ³é çàïèò. Âîíà òåæ ïî÷óâຠòå

ñàìå, ùî ³ âñ³: âîíà ò³ëüêè ãîòîâèé äî ïîõîäó ñîëäàò, ÿêèé ÷åêàº

íà íàêàç, êóäè éòè… Äàðö³ õî÷åòüñÿ ùå ãëÿíóòè ñàìå òåïåð â Îðèñü÷èí³ î÷³, àëå ¿õ íå âèäíî, áî ¿õ íåìà. Îðèñüêà òàê ãëèáîêî ïðèñëîíèëà ¿õ ïîâ³êàìè, òàê ì³öíî, òàê ù³ëüíî îáãîðîäèëà ÷îëî ³ ñêðîí³ äîëîíÿìè, ùî Äàðêà áà÷èòü ò³ëüêè ðîçä³ë ïîñåðåäèí³

Îðèñü÷èíî¿ ãîëîâè.

Îð³õîâñüêà ï³äâîäèòüñÿ íà ââåñü çð³ñò, ³ âñ³, êð³ì Îðèñü÷èíî¿

ãîëîâè, ïîâåðòàþòüñÿ äî íå¿. Âîíà òðå ðóêîþ ÷îëî, í³áè âèïîã³äíþº

éîãî, â³äâåðòຠãîëîâó âçàä ³ ïîâåðòຠäî êëàñè óñì³õíåíå îáëè÷÷ÿ.

Òàê, Îð³õîâñüêà ñ쳺òüñÿ!

Àëå æ öå íå òå, ÷îãî ÷åêàëè â³ä íå¿. Ìàëà Êåíòíåð ç æàë³ñíèì, ðîç÷àðîâàíèì ëèöåì ïîâåðòàºòüñÿ íà âñ³ áîêè: ùî öå?

 îñòàíí³õ ëàâêàõ õòîñü øàðóäèòü ïàïåðîì ï³ä ëàâêîþ – øó-

êຠçà äðóãèì ñí³äàíêîì.

Âñÿ íàïðóãà, âñå âàæëèâå é ñìåðòåëüíî íåáåçïå÷íå ïðèñíóëî â³ä ö³º¿ óñì³øêè Îð³õîâñüêî¿. Íàâ³òü Ñòåôà Ñèä³ð, çâ’ÿçàíà ç Îð³õîâ-

ñüêîþ ÿêèìèñü òàºìíèìè, íåðîçãàäàíèìè óçàìè, ó çäèâóâàíí³ ìîð-

ùèòü ñâ³é ãàðíèé, ÿê öÿöüêà ç öóêðó, í³ñ.

Îð³õîâñüêà, íå ñêèäàþ÷è óñì³øêó ç óñò, ïðîìàõóº ñîá³ ðóêîþ äîðîãó äî ïå÷³. Òóò ¿¿ ì³ñöå. Çâ³äñè, ÿê ç áàëêîíó, áà÷èòü âîíà ïåðåä ñîáîþ âñ³õ. Òóò, ç öüîãî ì³ñöÿ, õî÷å âîíà ñêàçàòè ùîñü äî êëàñè. Âèíÿòêîâî òåïåð õî÷å âîíà ñêàçàòè ùîñü äî êëàñè, îòà ìàëîìîâíà, âèùà ïîíàä „þðáó“ Îð³õîâñüêà. Âîíà çàêëàäຠðóêè çà ñïèíó ³ íåäáàëèì, àí³òðîõè íå „âàæíèì“ ãîëîñîì ïèòàºòüñÿ

íàñàìïåðåä Êåíòíåð:

– Òè õîò³ëà á, Îëüãî, ùîá ÿ ïëàêàëà? Ñì³õóí ç òåáå! Òà æ ̳ãàëàêå íå äàâ ìåí³ „íåäîñòàòíüî“ ç ðóìóíñüêî¿! Â³í – „ôàé-

íèé õëîï“, ïðàâäà, ϳäã³ðñüêà? ² çíàº, ùî ÿ âì³þ òå, ùî â³í êàæå íàì óì³òè… Àëå òðåáà áóëî ÿêîñü ïîêàðàòè ìåíå çà òå, ùî ìåí³ íå ñïîäîáàëèñÿ ðóìóíñüê³ ïîå糿… Íàâ³òü Ðîìàíîâñüêà ïî ñüîãîäí³øí³é äâ³éö³ áóäå â ̳ãàëàêå ï³äïèñóâàòèñÿ „Ðîìà-

íîâñ곓. ̳ãàëàêå çíàº, ùî ðîáèòü. ß ïåâíà, ùî ÿêáè â³í çàðàç ïîâåðíóâñÿ äî êëàñè ³ ñïèòàâ, êîìó ïîäîáàºòüñÿ òå, ùî ìè â÷èìî-

ñÿ ðóìóíñüêî¿, ìîâ ïàïóãè, òî òðè ÷åòâåðòèíè êëàñè ï³äíÿëè á äî-

ãîðè ðóêè…

– Íå ìàºø ïðàâà îáðàæàòè íàñ! ßêèì ïðàâîì ãîâîðèø, ùî ìè… ùî ìè âñ³… òè íå ìîæåø çíàòè!

Êîñîâàí í³êîëè íå áóëà äîáðèì ïðîìîâöåì, íàâ³òü òîä³, êîëè óðîê çíàëà íàïàì’ÿòü, à òåïåð õâèëþâàííÿ çîâñ³ì ïîïóòàëî ¿é ÿçèê.

Îð³õîâñüêà ñåðéîçí³øàº:

– Òåáå íàïðàâäó îáðàæàþòü ìî¿ ñëîâà, Êîñîâàí? Öå äîáðå…

Ìîæëèâî, ùî òðàïèòüñÿ íàãîäà ïîêàçàòè ̳ãàëàêå, ùî ìè éîãî ëþáèìî òàê, ÿê â³í íàñ. Ïîáà÷èìî, ñê³ëüêè òîä³ ç âàñ ïàì’ÿòàòè-

ìóòü ùå ïðî ñüîãîäí³øí³é äåíü. Òè, Ðîìàíîâñüêà, íå ñì³øè ñåáå

³ íå ïîñèëàé áàòüêà íà ñêàðãó äî äèðåêòîðà, áî òóò äèðåêòîð º

̳ãàëàêå – íå Êâàñíþê… çðåøòîþ, öå âñå îäíî…

– Äèðåêòîð – óêðà¿íåöü... – çàì³òèëà ñêîðåíüêî Êåíòíåð. Õòîñü ðîçñì³ÿâñÿ ç ö³º¿ î÷åâèäíî¿ ïðàâäè. Ò³ëüêè Îð³õîâñüêà çäèâóâàëàñÿ:

– Òàê?

– ² òè áóäåø ìàòè „íåäîñòàòíüî“ íà ñâ³äîöòâ³? – ïî-ëóêàâîìó áóëà ö³êàâà ˳äêà.

– Àáî ùî? Ìè ò³ëüêè ïîì³íÿëèñÿ íîòàìè ç ϳäã³ðñüêîþ. Íå

äèâ³òüñÿ íà ìåíå, ÿê íà äèâî ÿêå. ²ä³òü, ïðîâ³òð³òüñÿ, áî çàðàç íà ãîäèíó çàäçâîíÿòü.

Àëå âñ³, ðîç÷àðîâàí³, îáìàíóò³ ó ñâî¿õ ñïîä³âàííÿõ, íå ðóøàþòü-

ñÿ ç ì³ñöü. Íàâ³òü ò³, ùî ëþáëÿòü ñïîê³é ³ ïîðÿäîê íàä óñå, õî÷óòü âïåâíèòèñü, ùî „âñå áóäå, ÿê äîñ³“.

Òîä³ Ñòåôà Ñèä³ð âäàðèëà äîëîíåþ ïî ëàâö³ â öþ ö³êàâó òèøó:

– Ùî âè ïîçàì³íþâàëèñÿ â êàì³ííÿ ÷è ùî? Ãàéäà íà ïåðåðâó!

Íàòàëêî!

Âîíà áðàâóðíèì ðóõîì ïîòÿãëà çà ñîáîþ Îð³õîâñüêó. ² Äàðêà áà÷èëà, ÿê öÿ íåäîñòóïíà, ãîðäà Îð³õîâñüêà â³äâåðíóëà âá³ê ñâîº

ëèöå é çàëàìàëà ïàëüö³.

– Êîáè ÿ ìîãëà òàê òåðï³òè ìóæíüî, ÿê âîíà… Êîáè ÿ ìîãëà öüîãî íàâ÷èòèñÿ… – ïîäóìàëà ñîá³ Äàðêà. Ñòîÿëà ñïåðòà äî îä-

â³ðêà, ³ í³õòî íå çâåðòàâ íà íå¿ óâàãè. Âîíà âîë³ëà äóìàòè ïðî Îð³-

õîâñüêó, âîë³ëà ãîñòðèì ðèëüöåì ðîç’ÿòðþâàòè ñâîº ñàìîëþáñòâî, ÿêå ðàç ó ðàç ðàíèëà Ñòåôà, í³æ äóìàòè ïðî ñïîä³âàíó äâ³éêó, ùî íàâèñëà íàä íåþ. Ò³ëüêè ïðî öå – íå ÷óòè, ò³ëüêè â³ä öüîãî ÷èì-

íåáóäü ³ êèì-íåáóäü â³ä³ãíàòè ñâî¿ äóìêè!

Íà „óêðà¿íñüê³é“ çíîâó òðàïèëàñÿ ìàëà ïîä³ÿ. Ìàëåíüêèé, í³÷èì íåçàì³òíèé ïðèùèê íà ëþäñüêîìó îðãàí³çì³, äî ÿêîãî í³õòî 222

íå ïðèâ’ÿçóº çíà÷åííÿ, ÿêèé íàâ³òü íå áîëèòü, àæ – çãîäîì âèÿâ-

ëÿºòüñÿ, ùî öå ðàê.

Êîëè ä³â÷àòà ïîäàëè â³ðø³ íà ïðèâàòí³ óðîêè, ïðîôåñîð ̳ðîø ùå ðàç ïðî÷èòàâ íàçâè òâîð³â òà ïð³çâèùà ó÷åíèöü.

Òîä³ âñòàëà Îð³õîâñüêà:

– Çàéøëà ïîìèëêà, ïðîøó ïàíà ïðîôåñîðà, ÿ ïîäàëà íå „Ïðè-

÷èííó“, à „Êàâêàç“.

Ó÷èòåëü ̳ðîø ãëÿíóâ ó ñïèñîê ùå ðàç:

– Îð³õîâñüêà, âè ïîäàëè „Ïðè÷èííó“.

– ͳ, ïðîøó ïàíà ïðîôåñîðà…

Ïðîôåñîð ̳ðîø â³äêëàâ îêóëÿðè ³ ñïèñîê:

– ×îìó íå õî÷åòå çðîçóì³òè ìåíå, Îð³õîâñüêà? Âàì ä³ñòàíåòü-

ñÿ äîâîë³ íà ö³é êîíôåðåíö³¿ ³ áåç „Êàâêàçó“…

Îð³õîâñüêà çàëèøèëàñÿ íåïðèìèðåííà: