Жинақтаушы зейнетақы қорларының түсінігін және ерекшеліктерін ашыңыз

Жинақтаушы зейнетақы қорлары мемлекеттің зейнетақы жүйесінің бір деңгейі ғана емес, оның орталық бөлігі болып табылады.

Зейнетақы жүйесін реформалау мақсатында мемлекет Қазақстан Республикасының Зейнетақы қорын Зейнетақы төлеу бойынша Мемлекеттік орталыққа өзгертіп, жинақтаушы зейнетақы қорларының жүйесін құрды. Жеке зйнетақылық жинақтарды құру үшін жинақтаушы зейнетақы қорларының екі түрі құрылған: бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры және мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қоры.

2045 жылға дейін Зейнетақы төлеу бойынша мемлекеттік орталықтан төлемдерді төлеу тоқтатылып, толығымен жинақтаушы зейнетақы жүйесіне көшу жоспарланған, бұл жүйеге сәйкес барлық зейнетақылар жинақтаушы зейнетақы қорларынан төленетін болады.

Жинақтаушы зейнетақы қорлары салымшылармен - болашақ зейнеткерлермен жұмысты ұйымдастыралы, олармен зейнетақылық шарттар жасасады, зейнетақ жарналарын жинауды жүзеге асырады, зейнетақы жарналарының және қосылатын инвестициялық табыстың жеке есебін жүргізеді. Қордың салымшылар алдындағы міндеттемелері зейнетақы шарттарында көрініс табады, олар зейнет жасына жету және басқа да заңмен анықталған жағдайлардың орын алуына байланысты зейнетақы жинақтарын алу құқығын қамтамасыз етеді. Қор сонымен қатар өз қызметі үшін сыйақы алады, өзінің салымшылары және мемлекеттік органдардың алдында есеп береді және зейнетақылық төлемдерді жүзеге асырады. Оған қоса, қор халық арасында ақпараттандыру жұмысын жүргізеді, шағымдар мен арыздарды қарайды, салымшының өліміне, оның шетелге шығуына байланысты мәселелерді шешеді.

Жинақтаушы зейнетақы қорлары салымшылардың ақшаларына билік ете алмайды, ақша кастодиан-банкте сақталады. Зейнетақы активтерімен жасалған кез келген операциялар мен мәмілелер тек олардың меншік иесі, яғни салымшылардың мүддесінде жасалады.

Банк-кастодианның негізгі міндеті - салымшылардың бағалы қағаздары мен ақша құралдарын сақтау, зейнетақы активтерімен жасалатын мәмілелердің заңдылығына бақылау жүргізу. Жинақтаушы зейнетақы қорлары салымшыларының ақшалары олардың инвестициялық шоттарынан мәмілені банк-кастодиан бекіткенше алына алмайды. Банктың зейнетақы активтерінің сақталуы үшін зейнеткерлер алдындағы жауапкершілігіне банктің жеке капиталымен кепілдік беріледі.