Оршаған ортаны бақылау аспаптары мен әдістері

Соңғы жылдары эколог-болжаушылардың арасында XX ғасырдың 20-шы жылдарында қоршаған ортаға байланысты қолданылған бақылау ұғымы кең таралған. Экологиялық бақылау - антропогендік факторлар әсерінен қоршаған орта жағдайының, биосфера компоненттерінің өзгеруін бақылау, баға беру және болжау жүйесі. Бақылау немесе мониторинг ұғымы кең ұғымда экономикада, өнеркәсіпте, және басқа да бақылаулар жүргізілетін салаларда қолданылады. Ғылыми оқулықтарға бұл ұғым Стокгольмдегі БҰҰ-ның ұйымдастыруымен (маусым, 1972 ж.) өткен қоршаған ортаны қорғау жөніндегі конференңиядан кейін енді. Қазіргі таңда мониторинг ұғымы негізгі үш түрлі жұмыстардан тұратын қоршаған табиғи ортаны бақылау жүйелері ретінде қарастырылады:

1. қоршағанортаныңжағдайынжүйелітүрде бақылау.

2. табиғижәнеантропогендікфакторлардыңәсерінентабиғаттаболуымүмкінөзгерістерді болжау.

3. қоршаған орта жағдайынреткекелтірушараларын басқару.

Бақылайтынобьектілердіңерекшелігіне, түрінежәнебақылауәдістерінебайланыстымониторингтіңбірнешетүрлерінажыратады, Мысалы:

Жүргізуәдістері бойыншамониторингтіңмынадайтүрлері бар:

· биологиялық (биоиндикаторларкөмегімен);

· дистанционды (авиациялықжәнекосмостық);

· аналитикалық (химиялықжәне физико-химиялықталдау).

Бақылауобьектілері бойынша:

· қоршағанортаныңжекекомпоненттерімониторингі (топырақ, су, ауа);

· биологиялық мониторинг (өсімдіктержәнежануарлардүниесі).

Мониторингтіңнегізгімақсаттары мен міндеттерітөмендегікестедекөрсетілген.

Бақылаудың мынадай негізгі түрлері бар:

- биологиялық

- базалық

- биосфералық

- биоэкологиялық

- геоэкологиялық

- дистанционды

- теңіздердің ластануы

- құрлықтағы сулардың ластануы

- ластаушы көздер

- аймақтық бақылау.

Билет

Табиғи орта бөлімі шекарасындағы және экожүйелердің нақты компоненттеріндегі токсиканттар болуының айырмашылығы.

Адамның пайда болуы