Күшейткіштерге қолданылатын кері байланыс теориясының негізгі жағдайлары

Күшейткіштердегі кері байланыс (КБ) деп дабылдың шығыстық тізбектен кірістік тізбекке өту құбылысын айтады. Бұл байланысты қамтамасыз ететін электр тізбектері кері байланыс тізбегі деп аталады. Кері байланыстың ілмегі деп КБ тізбегін және қосылу нүктелері арасындағы күшейту бөлігін қосатын тұйық контурды айтамыз.

Жергілікті кері байланыс деп жеке каскадтарды немесе жеке күшейткішті қамтитын ОК емес, жалпы кері байланысты, барлық күшейткіштерді қамтитын ОК атайды.

Кері байланыс, егер ОК-тің дабылы кірістіктен алынатын болса теріс деп аталады, кірістікпен қосылатын болса онда оң деп аталады. Теріс ОК кезінде күшейту коэффициенті азаяды, ал оң ОК кезінде көбейеді. ОК –тің тізбегі және күшейткіштің сұлбалық ерекшеліктерінен келесі тұжырымдарды шығаруға болады, кері байланыс кері дабылды құрастырушының жәй өзгеруі үшін, әйтпесе барлық дабылдар үшін қолданылады. Бұл жағдайда, егер кері байланыс тұрақты бойынша, айнымалы бойынша, сонымен қатар тұрақты, айнымалы тоқ бойынша жүзеге асады. Дабылды алу қасиетіне байланысты кері байланысты келесі топтарға жіктейді, ОК алынатын дабылы шығыстық тізбектің кернеуіне пропорцианалды болғанда; тоқ бойынша кері байланыс, ОК алынатын дабыл шығыстық тізбектің тоғына пропорцианалды болғанда.

Дабылдың кері байланысының кірістік тізбегіне енгізілу тәсілі бойынша оларды келесіге жіктейді: ОК тізбектелген сұлбасы; ОК параллель сұлбасы; ОК аралас сұлбасы.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. Гусев В.Г., Гусев Ю.М. Электроника: Учеб. пособие для приборостроит. спец. вузов. – 2-е изд., перераб. и доп.– М.: Высш. шк., 1991. - 622с.: ил.

2. Электротехника и основы электроники./Т.А. Глазенко, В.А. Прянишников. – 2-е изд., перераб. и доп. – М.: Высш. школа, 1996. - 207с.

3. Прянишников В.А. Электроника. Полный курс лекций: учебное пособие. – 4-е изд. – СПб.:КОРОНА принт, 2004. 414с.: ил.

4. Электроника: учеб. пособие для вузов./В.И.Лачин, И.С. Савелов. – РОСТОВ-НА-ДОНУ: Феникс, 2000. -446с.

5. Горбачев Г.Н., Чаплыгин Е.Е. Промышленная электроника. Учебник для вузов/ Под ред. В.А. Лабунцова. – М.: Энергоатомиздат, 1988. – 320с.: ил.

6. Петров К.С. Радиоматериалы, радиокомпоненты и электроника: Учебное пособие – СПб.: Питер, 2006. – 522с.: ил.

СДЖ үшін бақылау тапсырмалары

1. Электронды күшейткіштердің жіктемелерін атаңыз.

2. Күшейткіштік каскад қандай негізгі көрсеткіштермен сипатталады?

3. Егер оның күшеюі 40 дБ шейін өсетін болса, күшейткіштің шығысындағы кернеу неше рет өзгереді?

4. Қандай кері байланыс теріс деп аталады?

5. Неліктен теріс кері байланыс кезінде, каскадта туындайтын кері байланыспен қамтылған, сызықсыз және жиілікті бұрмалау азаяды?

6. Оң кері байланыс күшейткіштің күшею коэффициентіне қалай әсер етеді?

7. Күшейткіш үш каскадтан тұрады, күшею коэффициенті келесі мәндерге тең k₁=10, k₂=20, k₃=30. Соңғы екі каскад b=0,2 теріс кері байланыспен қамтылған. Күшейткіштің жалпы күшею коэффициентін табыңыз.