Электрлік дабылдар күшейткіштері туралы жалпы мағұлмат

Энергияны басқарудың жеке бір жағдайында оның кіші бір бөлігін жұмсау арқылы одан көп есе үлкен энергияны басқаруға болады.

Бұл кезде басқару үрдісі үздіксіз, баяу және бірмәнді болуы тиіс. Бұндай басқаруды қамтамасыз ететін құрал күшейткіш деп аталады.

Егер басқарушы және басқарылушы энергия элек­трлік болса, онда бұндай күшейткіштер электрлік дабылдар күшейткіші деп аталады. Бұндай күшейткіштер техниканың барлық саласында қолданылады.

Дабылдарды күшейту тегіне қарай оларды гармоникалық дабылдар күшейткіші және импульсті дабылдар күшейткіші деп жіктейді.

Уақыт мезгілінде күшейтілетін дабылдың сипаттамалары бойынша күшейткіштерді дабыл баяу ауысатын күшейткіштерге, оны көбінесе тұрақты тоқты кішейткіш деп атайды, және айнымалы ток кішейткіштерге бөледі. Айнымалы ток күшейткіштерінің өзі төмен жиілікті, жоғары жиілікті, кеңсызықты, таңдамалы, универсалды көп функциялы деп және тағы басқаларына бөлінеді.

Күшейткіште қолданылған активті элементтердің түріне байланысты күшейткіштерді лампалы, жартылай өткізгішті, магнитті, оптоэлектронды, диэлектірлік түріне бөледі.

Көптеген жағдайда күшейткіштерде әртүрлі активті компоненттердің түрін қолданып, аралас жасайды. Сонымен қатар оларды кейде түзу күшейтетін күшейткіштерге және күшейтілетін дабылды түрлендіретін күшейткіштерге бөледі.

Күшейткіштің құрылысы мен сипаттамалары 1, а – е суреттерінде көрсетілген.

1 сурет - Күшейткіштің құрылысы (а) мен сипаттамалары: жиілікті (б); фазалы (в); төменгі жиіліктер диапазоны үшін фазалы (г); жоғары жиіліктер диапазоны үшін фазалы (д); амплитудалы-фазалы (с).