Тақырып. Сүзгілер, пассивті, активті. Сүзгілерді есептеу және іске асыру. (1 сағат)

Дәрістің жоспары

1. Сүзгілер.

2. RС-сүзгілер.

3. LС-сүзгілер.

4. Активті сүзгілер.

Сүзгіштердің негізгі қызметі - басқа топтарды немесе сигналдың жиілік спектрінің жиілік диапазонын бірмезгілде жіберу кезінде жиіліктердің нақты бір тобының өтуіне жол бермеу болып табылады. Схемалардың күрделілігіне тәуелсіз сүзгіштер екі негізгі түрге бөлінеді: активті және пас­сивті. Мұнда қарастырылатын активті сүзгіштер маңыздылығы бойынша жартылай өткізгішті таңдаушы күшейткіштердің каскады болып табылады. Пассивті сүзгіштер — олар негізінен төмен немесе дыбыстық жиіліктерде қолданылатын RC сүзгіштер немесе жоғары жиіліктерде қолданылатын LC сүзгіштер. Сүзгіштерді сонымен қатар, олар жіберу немесе жою қажет болатын жиіліктер бойынша жіктеуге болады:

1 Төмен жиілікті сүзгіштер, олар барлық жиіліктерді таңдалған мәннен төмен етіп жібереді және жоғары жиілікті үстем етеді. Төмен жиілікті сүзгіштер жоғары жиілікті қиып түсетін сүзгіштер ретінде таныс.

2 Жоғары жиілікті сүзгіштер, олар барлық жиіліктерді таңдалған мәннен жоғары етіп жібереді және төмен жиілікті үстем етеді. Жоғары жиілікті сүзгіш сонымен қатар сүзгішті бөгейтін НЧ ретінде таныс.

3 Режекторлы немесе бөгеуші сүзгіштер, жиіліктің таңдалған жолағын үстем етеді және төмен және жоғары жиіліктерді өткізеді.

4 Жолақтық сүзгіштер, жиіліктің таңдалған жолағын өткізеді және төмен және жоғары жиіліктерді үстем етеді.

RС-Сүзгілер. Резистивті-сыйымдылықты RC сүзгіштер төмен жиілікті сигналдарды фильтрлеудің қарапайым құралы болып табылады. Төменгі жиіліктер тізбектеле қосылған конденсатордан және параллель қосылған резистордан беріледі, ал жоғарғы жиіліктер ұсынылған резистор мен конденсатор тізбегімен сүзіледі. R С-сүзгішімен орындалатын нәтижелік әлсірету активті немес реактивті кедергі тізбеліктің толық кедергісіне қатынасына тәуелді болады.

Берілген жиілікте сүзгішпен сигналды әлсіретуді децибелмен бағалайды. Көбінесе RC -сүзгіштер кесу жиілігінде 3 дБ (яғни 0,707 кіріс сигналы) сөнуді жобалайды. Дегенмен де, кейбір RC -сүзгіштер 1 дБ-де сөнуді жобалайды. RC -сүзгіштерді есептеу барысындағы шамалардың бірі — резистордың R кедергісі немесе конденсатордың С сыйымдылығы — қандай да бір пікірден шыға отырып таңдалуы мүмкін, ал басқасының мәні үзілудің берілген жиілігі үшін анықталады. Практикалық тұрғыдан әдетте тізбектің басқа да мақсаттарын ескеру үшін резистордың мәні таңдалады.

LC-сүзгілер. Аса сапалы сүзгіштерді L индуктивтілік катушкасынан және С конденсаторынан құрастырады. LC -сүзгіштер резисторлардан да тұруы мүмкін. LC -сүзгіштердің кіріс мен шығысы сәкесінше сигнал көзіне және келісілеген жүктемеге қосылады.

Активті сүзгілер. Пассивті сүзгіштерді (LC немесе RC) күшейткіштермен толықтыра отырып, активті сүзгіштерді алуға болады. Олардың екі негізгі ерекшелігі бар. Біріншіден, кәдімгі төмен жиілікті LC -сүзгіштер үшін талап етілетін, ауыр және үлкен емес индуктивтілік катушкасының эквиваленттілігін алуға болады. Екіншіден, активті сүзгіштерді қолдану пассивті сүзгіштерде болатын сигналды әлсіретуден тұрмайды.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. Гусев В.Г., Гусев Ю.М. Электроника и микропроцессорная техника: Учеб. для вузов. – 4-е изд., доп.– М.: Высш. шк., 2006. - 799с.: ил.

2. Расчет электронных схем. Примеры и задачи: Учеб пособие для вузов по спец. электрон. техники/Г.И. Изъюрова, Г.В. Королев, В.А. Терехов и др. – М.: Высш. шк., 1987. – 335 с.; ил.

3. Справочник по схемотехнике для радиолюбителя/ В.П. Боровский, В.И. Костенко, В.М. Михайленко, О.Н. Партала; Под ред. В.П. Боровского – К.:Технiка, 1987. – 432с.: ил.

4. Прянишников В.А. Электроника. Полный курс лекций: учебное пособие. – 4-е изд. – СПб.:КОРОНА принт, 2004. 414с.: ил.

5. Электроника: учеб. пособие для вузов./В.И.Лачин, И.С. Савелов. – РОСТОВ-НА-ДОНУ: Феникс, 2000. -446с.

6. Бойко В.И. и др. Схемотехника электронных систем. Аналоговые и импульсные устройства. – СПб.: БХВ-Петербург, 2004. – 496с.: ил.

7. Ленк Дж.Д. Справочник по проектированию электронных схем/Пер. с англ. В.И. Зубчука и Сигорского. Под ред В.П. Сигорского. – К.:Техніка, 1979. – 208 с.

СДЖ арналған бақылау тапсырмалары

1. Сүзгіштердің негізгі қызметі.

2. Сүзгіштердің түрлері.

3. Сүзгіштердің негізгі схемалары.

4. Дәріс тақырыбы бойынша әр түрлі 10 тестілік сұрақ құру.

Тақырып. Модуляторлар. Модуляция түрлері мен әдістері. Модуляторларды құру принциптері. Модуляцияланған тербелістер детекторлары. (1 сағат).

Дәрістің жоспары:

1. Модуляторлар.

2. Модуляциянудың түрлері мен әдістері.

3. Модуляторларды құру принциптері.

4. Моделяцияланған толқындардың детекторлары.

Модуляция деп ақпараттық дабылға сәйкес келетін оның параметрлерінің бірі өзгеріске ұшырайтын тасымалдамаушы дабылды түрлендіру физикалық процессі аталады. Параметрі өзгеріске ұшырайтын тасымалдамайтын дабыл моделяцияланған деп, ал өзгеру заңына сәйкес келетін модуляция туғызса – моделдеуші деп аталады

Берілген дабыл параметрінің өзгеруіне тәуелді модуляциялаудың келесі түрлерін ажыратады: амплитудалық-модулдинген (АМ дабыл) дабыл алынатын, амплитудалық;

жиілікті (ЖМ дабыл);

фазалық (ФМ дабыл).

Арасында тығыз байланысы бар соңғы екі түрдің модуляциясын «бұрыштық модуляция» деп аталатын бірдей терминмен біріктіреді.

Модулденген дабылдар мүмкін ақпарат тасымалдаушы ретінде радиоэлектроникада және ғылым және техниканық басқа аймақтарында кеңінен қолданылады. Көбіне АМ дабылдарды радио хабарларда және көптеген арнайы радиэлектронды құрылғыларда қолданады. Бұрыштық модуляциялық дабылдарды байланыста, телекөрсетілімдерде, радиобағыттарда, телебасқармаларда және т.б. қолданады.

Модилдеуші дабылдың мәнін қалыптастыру үшін модуляция операциясына кері операцияларды қолданады, осыны демодуляция немесе дабылдың детектирленуі деп атайды. Модуляцияның әрбір түріне детектирленудің анықталған тәсілі сәйкес келеді.

Модуляцияланған түрленудің түр таңдауы ақпараттық параметрлерді беру дәлдігі және байланыс каналдарының қоданылатын сипаттамаларына негізделеді.

Детекторларды айырады:

- модуляция түрі бойынша (амплитудалық, фазалық, жиілікті);

- жүзеге асыру тәсілі бойынша (аналогты, сандық);

- активті элемент типі бойынша (диодты, транзисторлы, шамды);

- сұлба түрі бойынша (біртактілі, екітактілі, сақиналы);

- жиілік диапазоны бойынша (СВЧ, УВЧ, ОВЧ, ВЧ и др.);

- элементті база бойынша (жинақталған және таратылған параметрлерімен);

- қабылдағыш сұлбасы бойынша (тікелей күшейту, супергетеродинді) және т.б.

Барлық детекторлардың негізінде кіретін радиодабылдардың опрациясын өлшеуін орындаушы амплитудалық детекторлар жатады.

Аплитудалық детектор (АД) деп шығатын дабылы кіретін дабылдың амплитудасының өзгеру заңы бойынша анықталатын детекторды атайды.

Амплитудасы өзгеретін дабылдардың детектирленуі сызықты емес элементтер (СЕЭ). Оның шығатын тогы кіретін дабыл амплитудасының модуліне пропорцианалды. СЕЭ шындап келгенде дабылдардың амплитудасын өлшеу операциясын жүзеге асырады. Ақпаратты ұстаушы төменжиілікті дабылдарды айрықшалау үшін пайдалы дабылдардың АЧС-мен келісетін ФНЧ, АЧХ қызмет атқарады.

Фазалық детектор (ФД) деп шығатын дабылы кіретін радиодабылдың фазасының өзгеру заңымен анықталатын детектор аталады.

ФМ радиодабылдарды детектирлеу бір мезетте пайдалы дабылмен қатар тұрақты U_{m 0} амплитудасымен және f _с пайдалы дабылдың жиілігіне тең f ₀, жиілігімен, сонымен қатар реттелетін бастапқы j₀ бастапқы фазасымен тіреу дабылы берілетін АД көмегімен жүзеге асырылады. Бұнда ФД дабылдардың скалярлы көбейтіндісі операциясын орындайды, оның шығатын дабылы Dj = j_с - j₀ пайдалы және тіреу дабылдарының айырмасына тәуелді және ФНЧ көмегімен жүктеуінде бөлінеді.

Жиілікті детектор (ЖД) деп шығатын дабылы кіретін радиодабылдың жиілігінің заңымен өзгеретін заңымен анықталатын детектор аталады. ЧМ дабылдарды детектирлеу үшін оларды реактивті тізбектердің көмегімен түрлендіреді. Түрлендірілген дабылдар сәйкесінше не АД-ға, не ФД-ға сәйкес детектирленеді.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. Гусев В.Г., Гусев Ю.М. Электроника и микропроцессорная техника: Учеб. для вузов. – 4-е изд., доп.– М.: Высш. шк., 2006. - 799с.: ил.

2. Расчет электронных схем. Примеры и задачи: Учеб пособие для вузов по спец. электрон. техники/Г.И. Изъюрова, Г.В. Королев, В.А. Терехов и др. – М.: Высш. шк., 1987. – 335 с.; ил.

3. Справочник по схемотехнике для радиолюбителя/ В.П. Боровский, В.И. Костенко, В.М. Михайленко, О.Н. Партала; Под ред. В.П. Боровского – К.:Технiка, 1987. – 432с.: ил.

4. Прянишников В.А. Электроника. Полный курс лекций: учебное пособие. – 4-е изд. – СПб.:КОРОНА принт, 2004. 414с.: ил.

5. Электроника: учеб. пособие для вузов./В.И.Лачин, И.С. Савелов. – РОСТОВ-НА-ДОНУ: Феникс, 2000. -446с.

6. Бойко В.И. и др. Схемотехника электронных систем. Аналоговые и импульсные устройства. – СПб.: БХВ-Петербург, 2004. – 496с.: ил.

СДЖ үшін бақылау тапсырмалары

1. Модуляция түрлерін қарастыру.

2. Модуляция әдістерін қарастыру.

3. Модуляторларды құру принциптерін қарастыру.

4. АМ-дабылының қалыптасу процессі жиіліктің түрленуінен қалай айырылады?

5. Фазалық және жиілікті модуляцияның айырмашылығы неде?

6. Қандай құрылғыларда жиілікті детекторлар қолданылады?

7. Дабыл түрленуінің қай негізгі алгоритмі жиілікті детекторларды құруда қолданылады?

8. Дәріс тақырыбы бойынша 5 тестілік тапсырма құру.

Тақырып. Тандаушы сұлбалар. Амплитудалық селекторлар. Уақытша селекторлар. Импульстардың ұзақтығы бойынша селекторлары. Жиіліктік және фазалық селекторлар. (2 сағат).

Дәрістің жоспары

1. Сайлау сұлбалары.

2. Амплитудалық селекторлар.

3. Уақытша селекторлар.

4. Ұзақтығы бойынша импульсті селекторлар.

5. Жиіліктік және фазалық селекторлар.

Импульстер селекторы дегеніміз — ол бір-бірінен амплитудасымен, ұзақтығымен, уақытша жағдайымен және т.б. ерекшеленетін нақты импульстардың импульстік тізбелігінен ажырату үшін қолданылатын құрылғы.

Импульстер селекциясын екі тәсілмен жүргізеді. Бірінші жағдайда, селектрленетін импульс селектордың кірісінен шығысына өзгертілмей беріледі. Екінші жағдайда — селектрленетін импульстің кірісіне түскенде шығысында арнайы дабыл беріледі, ол импульстің келгенін растайды. Мұндай селекторды квазиселектор деп атайды.

Амплитудалық селекторлар. Мұндай селекторларамплитуда бойынша ерекшеленетін импульстарды бөледі, және олар максимальді, минимальді және берліген деңгедегі болады.

Максималь деңгейдегі селектор амплитудасы Е _п қандай да бір шамадан артып кететін тізбеліктен импульс бөледі, оның U _m. Мұндай селектор ретінде минимум бойынша шектеуіштер қолданылады. Шектеудің сәйкес деңгейін таңдағанда шығысында тек қана амплитудасы U _m >E _n болатын импульстер ғана өтеді.

Е _п = 0 болғанда амплитудалық селектор олардың полярлығы бойынша импульстер селекторына айналады, яғни шығысында полярлығы қатаң анықталған импульстер өтеді. Минимальді деңгейдегі селектор U _m амплитудасы Е _п шегінен аз болатын тізбеліктен импульс бөліп шығу керек.

Берілген деңгейдегі селектор амплитудасы берілген шек аралығында болатын импульстерді бөледі.

Уақытша селекторлар жүріп жатқан тізбеліктен қандай да бір тіректік импульстерге қатысты уақыт бойынша нақты орын алатын импульстерді бөледі. Тіректік импульстерді кейбір кезде селекторлық, тактілік немесе стробирленетін деп атайды.

Уақытша селектор ретінде, шығысында уақыт бойынша тіректік (селекторлық) импульстармен дәл келетін импульстерді ғана шығаратын кілттік құрылғыларды пайдалануы мүмкін.

Барлық кіріске бірмезгілде дабылдар келіп түскенде, шығысында дабылды қалыптастыратын құрылғы беттесу құрылғысы деп аталады.

Беттесу құрылғысы квазиселект ретінде қолданылады, себебі ондағы шығыстық дабыл уақыт бойынша кірістік және селекторлық импульстардың беттесуін анықтайды.

Ұзақтығы бойынша импульстер селекторы дабыл кірісінде берілген ұзақтықтың пайда болуын тіркейді, яғни квазиселекторлар болып табылады; олар максимальді және миниамальді ұзақтықпен берілген импульстер селекторы болып бөлінеді. Максималь ұзақтықты импульстер селекциясы үшін оларды амплитудасы бойынша өзгеретін импульстерге немесе ұзақтыққа байланысты өзінің уақыттық орналасуын өзгертетін импульстерге түрлендіреді. Содан кейін амплитудалық немесе уақыттық селекторлар көмегімен қажетті импульстарды бөліп шығарады.

Минималь ұзақтықты импульстер селекторы ұстап қалу сызығынан, дифференциалдайтын тізбеліктен және рұқсат бермейтін құрылғыдан тұрады.

Мұндай селектордың жұмысы минимальді амплитуда селекторының жұмысына ұқсас болады: селектор ұзақтығы қандай да бір мәннен үлкен болатын импульстердің өтуіне кедергі жасайды.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. Калабеков Б.А., Мамзелев И.А. Цифровые устройства и микропроцессорные системы: Учебник для техникумов связи. – М.: Радио и связь, 1987. -400 с.: ил.

2. Гусев В.Г., Гусев Ю.М. Электроника и микропроцессорная техника: Учеб. для вузов. – 4-е изд., доп.– М.: Высш. шк., 2006. - 799с.: ил.

3. Расчет электронных схем. Примеры и задачи: Учеб пособие для вузов по спец. электрон. техники/Г.И. Изъюрова, Г.В. Королев, В.А. Терехов и др. – М.: Высш. шк., 1987. – 335 с.; ил.

4. Справочник по схемотехнике для радиолюбителя/ В.П. Боровский, В.И. Костенко, В.М. Михайленко, О.Н. Партала; Под ред. В.П. Боровского – К.:Техника, 1987. – 432с.: ил.

5. Прянишников В.А. Электроника. Полный курс лекций: учебное пособие. – 4-е изд. – СПб.:КОРОНА принт, 2004. 414с.: ил.

6. Электроника: учеб. пособие для вузов./В.И.Лачин, И.С. Савелов. – РОСТОВ-НА-ДОНУ: Феникс, 2000. -446с.

7. Бойко В.И. и др. Схемотехника электронных систем. Аналоговые и импульсные устройства. – СПб.: БХВ-Петербург, 2004. – 496с.: ил.

СДЖ үшін бақылау тапсырмалары

1. Импульстер селекторының көмегімен қандай есептерді шешуге болады?

2. Селеторлардың қандай түрлерін білесіз?

3. Амплитудалық және уақыттық селекторлардың жұмыс істеу принціпін қарастырыңыз.

4. Ұзақтығы бойынша селекторлардың әрекет жасау принціпін қарастырыңыз.

5. Дәріс тақырыбы бойынша әр түрлі 5 тестілік тапсырма құрыңыз.

Тақырып. Импульстік техника. Импульстік сигналдар параметрлері. Импульстік құрылғылардың сызықтық элементтері. Импульстік тізбектердегі өтпелі процестерді талдау. Биполяр және өрістік транзисторлардағы транзисторлық кілттер. Мультивибраторлар. (2 сағат).

Дәрістің жоспары

1. Импульсті дабылдардың параметрлері.

2. Импульсті құралдардың сызықты элементтері.

3. Импульсті тізбектегі өтпелі үрдістерді талдау.

4. Биполярлы және өрістік транзисторлардағы транзисторлік кілттер.

5. Мультивибраторлар.

Импульсті дабылдардың параметрлері. Импульсті құралдардаэлектрлік дабылдардың екі түрі қолданылады – импульстер және тоқтың немесе кернеудің төмендеуі.

Электрлік импульс деп қысқа аз уақыт аралығында бірінші мәннен тоқтың және кернеудің ауытқуын айтады.

Қысқа мерзім ретінде құралда ұзақ өтпелі үрдістермен өлшенетін уақыт интервалын түсінуге болады.

Импульстерді сипаттау үшін арнаулы параметрлер: амплитуда U _m, импульстің ұзақтығы t _и, фронттың ұзақтығы t _ф және қиманың ұзақтығы t _c қолданылады.

Нақты құрылғыларда әсер ететін импульстерде форманың айырмашылығы болады. Нақты импульстің фронты мен кесілген жерінің қандай да бір ұзындығы болады, оның төбесі абцисса осіне параллель болады және т.б.

Нақты импульсті сипаттау үшін қосымша параметрлер қатарын енгізеді. Нақты импульс ұзақтығының шегінде D U кернеуінің қандай да бір өзгерісі байқалады. Бұл өзгеріс төбенің бірқалыпты еместігі (үйіндісі) деп аталады.

Құрылғыда өтетін тербелмелі процестердің нәтижесінде b ₁ импульсінің төбесінде шығарып тастау немесе b ₂ импульсінің әрекеті аяқталғаннан кейін шығарып тастау орындалуы мүмкін..

Нақты импульсте фронттың және кесілген жердің шекараларын көрсету қиынға соғады. t_ф фронт ұзақтығын 0,1 U _m мәннен 0,9 U _m-ға дейінгі мәндерде импульстің өсу уақытын алу қабылданған. t_c қиманың ұзақтығы — 0,9 U_m мәннен 0,1 U_m дейінгі мәндер аралығында импульстің өзгеру уақыты. t _и салыстырғанда t _ф және t _c неғұрлым аз болса, соғұрлым импульс формасы тіктөртбұрыш формаға жақындайды.

Оң және теріс өрісті импульстер, сонымен қатар әр түрлі өрістік импульстер түрлері болады.

Бірінен соң бірі тізбектеліп қайталанатын импульстер импульстік тізбелікті құрайды. Лездік мәндері тең уақыт аралығы арқылы қайталанатын импульстер тізбелігі импульстердің периодтық тізбегін береді. Периодты тізбелікті сипаттау үшін қосымша параметрлер енгізіледі.

Импульстердің қайталану периоды Т — екі көршілес бір өрісті импульстердің біраттас фронттары арасындағы уақыт бөлігі. Қайталану периодына кері шама импульстердің қайталану жиілігі деп аталады: f = 1/ T.

Период бөлігін t _п аз кідіріс алады — ол бір импульстің аяқталу және келесі импульстің басталуы арасындағы уақыт интервалы, яғни t _п = T - t _и. Импульс ұзақтығының қайталану периодына қатынасын толтыру коэффициенті деп аталады g = t _и / T

Толтыру коэффициентіне кері шаманы импульстің саңылаулығы деп атайды:

Q = 1 /g = T/t _и.

T/t _и= 2 болғанда, тіктөртбұрышты импульстердің периодтық тізбелігі меандр деп аталады.

Кернеудің түсуі — екі деңгей арасындағы кернеудің жылдам өзгеруі. Түсіп кетуді кебір кезде потенциалдық дабылдар деп те айтады және фронттардың амплитудасын U _m және ұзақтығын сипаттайды.

Транзисторлық кілт туралы жалпы мәлімет. Импульстік және цифрлық техниканың негізгі элементтерінің бірі кілттік құрылғы болып табылады. Кілттік құрылғылар (кілттер) сыртқы басқарушы дабылдардың әсерімен жүктеме тізбелігін коммутациялау үшін (ауыстырып қосу) қолданылады. Кілттер триггерлер, мультивибраторлар және т.с.с. күрделі құрылғылардың құрамына жеке элементтер ретінде кіреді.

Коммутациялау үшін қолданылатын элементтің түріне байланысты кілттік құрылғылар механикалық, электромеханикалық және электрондық болып бөлінеді.

Электрондық кілттерді құру үшін диодтарды, транзисторларды, электрондық шамдарды және т.б. қолданады. Қандай прибор қолданылғандығына байланысты диодты, транзисторлы, шамдық және т.б. кілттер түрлері болады.

Транзисторлық кілтті құрғанда биполярлы және өрістік транзисторларды қолданады.

Жалпы эммитерлі схема бойынша транзисторлық кілт аса кең таралды. Транзисторлық кілт екі жағдайдың бірінде болуы мүмкін: СӨНДІРІЛГЕН, транзистор жабық болғанда және кілт ажыратылғанда, және ҚОСЫЛҒАН, бұл жағдайда транзистор ашық болады және кілт тұйықталады.

Кілттің кірісіне u _вх басқарушы кернеулерді бере отырып, кілтпен басқару жүргізеді. Сөндірілген жағдайға кірістік дабылдың төмен оң деңгейі сәйкес келеді u _вх =U ₀. Қосылған жағдайда кірістік дабылдың жоғары оң деңгейі қамтамасыз етіледі u _вх = U ₁.

Кілттің транзисторы кірістік i _б= f (u _БЭ) және шығыстық i_к = f (u _КЭ) сипаттамалар тобымен сипатталады.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. Калабеков Б.А., Мамзелев И.А. Цифровые устройства и микропроцессорные системы: Учебник для техникумов связи. – М.: Радио и связь, 1987. -400 с.: ил.

2. Гусев В.Г., Гусев Ю.М. Электроника и микропроцессорная техника: Учеб. для вузов. – 4-е изд., доп.– М.: Высш. шк., 2006. - 799с.: ил.

3. Расчет электронных схем. Примеры и задачи: Учеб пособие для вузов по спец. электрон. техники/Г.И. Изъюрова, Г.В. Королев, В.А. Терехов и др. – М.: Высш. шк., 1987. – 335 с.; ил.

4. Справочник по схемотехнике для радиолюбителя/ В.П. Боровский, В.И. Костенко, В.М. Михайленко, О.Н. Партала; Под ред. В.П. Боровского – К.:Технiка, 1987. – 432с.: ил.

5. Прянишников В.А. Электроника. Полный курс лекций: учебное пособие. – 4-е изд. – СПб.:КОРОНА принт, 2004. 414с.: ил.

6. Электроника: учеб. пособие для вузов./В.И.Лачин, И.С. Савелов. – РОСТОВ-НА-ДОНУ: Феникс, 2000. -446с.

7. Бойко В.И. и др. Схемотехника электронных систем. Аналоговые и импульсные устройства. – СПб.: БХВ-Петербург, 2004. – 496с.: ил.

СДЖ үшін арналған бақылау тапсырмалары

1. Кілттік схемада транзистордың жұмыс істеу режиміне анықтама беріңіз, қималық және қанығу (насыщение) режимдерінің бар болу шарттарын жазыңыз.

2. Егер транзистор қаныққан болса, онда кілттің шығысындағы кернеу неге тең?

3. Кілтті ауыстырып қосудың қандай кезеңі эммитерлік ауысу сыйымдылығының әсерімен анықталады?

4. Параметрлердің өзгеруінің кілт жұмысына әсер етуін түсіндіріп беріңіз.

5. МОП-транзисторда кілттің әсер ету принціпін түсіндіріп беріңіз.

6. Дәріс тақырыбы бойынша әр түрлі 5 тестілік тапсырма құрыңыз.