СИГМАЛЬДЫ ТӘСІЛІМЕН БАҒАЛАУ

Жұмыстың мақсаты: балалардың дене дамуын бағалаудың сигмальдыәдісмен танысу. Баланың денесінің дамуының әртүрлі кӛрсеткіштерінде байқалатын түрленулерді ескере отырып, қалыпты кӛрсеткіштерді анықтау.

Жұмыс барысы және теориялық дайындыққа арналған мәлімет:

Дене дамуын бағалау әдістері ӛте кӛп. Практикалық жағдайда кӛбіне 2 әдіс қолданылады: параметриялық немесе сигмальды және параметриялық емес немесе центильды.

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДҰ) мекемелерінде және кӛптеген шет елдерде "Z-зсоrе"-ді бағалау қолданылады:

Баланың кӛрсеткіші – стандарт (қалыпты орташа кӛрсеткіш)

"Z-зсоrе"= ---------------------------------------------------------------------------------------

Стандарт сигмасы (σ)

Әдетте, антропометриялық ӛлшеулердің қорытындыларын бағалау үшін клиникалық тәжірибеде орташа кӛрсеткіш (М) деген түсінік қолданылады. Балалар денесінің дамуын орташа арифметикалық сигмальды ауытқу (σ сигма) негізінде бағалауда бес топ болып бӛлінеді.

Дамудың орташа деңгейі деп орташа арифметикалық мӛлшерден (М) ауытқы – 1 сигма мен + 1 сигманың аралығында болған жағдайда айтамыз (М±1 сигма).

Дамуы орташадан жоғары: М +1σ– 2σ Дамуы жоғары (биік): М + 2 σ-дан жоғары Дамуы орташадан тӛмен: М - І σ - 2 σ Дамуы тӛмен (аласа): М - 2 σ-ден тӛмен.

Баланың денесінің дамуын бағалағанда 1 σ тиісті кӛрсеткіштің (салмағы, ұзындығы, кеуде және бас шеңбері) 10 пайызына тең деп алуға болады.

Сигмалық немесе пайыздық ауытқулар бойынша балаларда дене дамуының тӛмендегідей ауытқулары кездесуі мүмкін:

1. Салмағының азаюы:

I дәрежелі гипотрофия – салмағы 10-20 пайызға немесе 1 σ-2 σ-ға дейін мӛлшерде жетіспейді.

II дәрежелі гипотрофия – салмағы 20-30 пайыз немесе 2 σ-3 σ - ға, дене ұзындығы 1-2 см мӛлшерде жетіспейді.

III дәрежелі гипотрофия – салмағы 30 пайыз немесе 3 σ-дан артық, ұзындығы 3-4 см деңгейінде жетіспейді.

2. Паратрофия. Бір жасқа дейінгі балалардағы артық немесе қалыпты салмақпен және тканьдердің гидрофильдігінің артуымен сипатталатын қоректенудің бұзылуы.

3. Гипостатура – салмағымен ұзындығының пропорциональды жетіспеуі.

4. Семіру – салмағының артықшылығы 10 пайыз деңгейінен жоғары

болады.

I -дәрежелі семіру – салмақ артықшылығы 10-29 % I I -дәрежелі семіру – салмақ артықшылығы 30-49 % I I I -дәрежелі семіру – салмақ артықшылығы 50-99 %

IV-дәрежелі семіру – салмақ артықшылығы 100 % және одан жоғары.