Білімгерлердің өздік жаттығу есептері

№1. Егер радиоактивті кобальт изотопының(Со⁵⁵)бірсағаттағы активтілігі 4% кемитіндігі белгілі болса, онда изотоптың ыдырау тұрақтысы мен орташа өмір сүру уақыты қандай болады? Ыдыраудан кейін алынған зат радиоактивті емес.

№2. Жаңа кесілген ағаштың изотопының меншіктіактивтілігінің 3/5 бөлігін көміртегі изотопы (С¹⁴) құрап, оның меншікті активтілігі белгілі болса, ерте кезде сол ағаштан жасалған заттың жасын қалай анықтауға болады? С¹⁴ ядросының жартылай ыдырау аралығы 5570 жыл.

Жауабы: t=4,1·10³жыл.

№3. 1)α-активті радий изотопынан(Ra²²⁶)бес ретαжəнетөрт рет β- бөлшегі бөлінгенде қандай изотоп пайда болады?

2). Уран (U²³⁸) изотопынан қанша альфа қанша бета бөлшегі

ыдырағанда, орнықты (Pb²⁰⁶) изотобын аламыз?

Жауабы: 1) Pb²⁰⁶; 2) 8-α-ыдырау, 6-β-ыдырау.

№4. Төртα-ыдыраудан,екіβ-ыдыраудан кейін Тһ²³²-ден

қандай изотоп пайда болады?

Жауабы: 84Ро²¹⁶

~ 205 ~

№5. Ауыр сутегі атомының ядросының массалар ақауынжəне байланыс энергиясын тап.

Жауабы: 0,00240а.б.м. 2,23Мэв.

№6. Егер бейтарап атом энергиясы үш протоннан жəне екінейтроннан тұрса, оның ядросының байланыс энергиясы 26,3Мэв болса, онда осы атомның массасы қандай болады.

Жауабы: 501258а.б.м(3Li⁵).

№7. Активтілігі1кюриге тең радонның(Rn²²²)массасын табукерек.

Жауабы: 6,5·10^-9кг.

№8. Кейбір радиоактивтік препараттың ыдырау тұрақтысы λ= 1,44·10^-3сағ^-1.Бастапқы уақыттағы атомдардың мөлшерінің75пайызы ыдырау үшін қанша уақыт керек болады?

Жауабы: 40тəуліктен кейін.

№9. Бір сағат ішіндегі1мг радийден пайда болған радонныңактивтілігі неге тең?

Жауабы: 2,8·10⁵ыдырау/с

№10. Бор изотопының(5В¹¹)байланыс энергиясын анықта.

Жауабы: 76,3Мэв

№11. Уран92U²³⁵жəне92U²³⁸ядросының байланысэнергияларын тап. Бұлардың қайсысы орнықты болады?

Жауабы: 1786Мэв; 1799Мэв.92U²³⁵нуклондарыныңменшікті байланыс энергиясы 7,6 Мэв, ал 92U²³⁸ -7,56 Мэв. Сондықтан ₉₂U²³⁵ - орнықтылау.

№12. Висмут83Bi²¹⁰изотопының1,0г бір секундта4,58·10¹⁵бета бөлшегін бөліп шығарса, оның жартылай ыдырау аралығы қандай болады?

Жауабы: Т

№13. Уран(₉₂U²³⁸)изотопынан үш альфа жəне екі бета

бөлшегі бөлінгенде, қай элеменке айналады?

Жауабы: ₈₈Ra²²⁶.

~ 206 ~

№14. Бром(35Br⁸²)изотопының5сағатта активтілігінің кемуі9. Ыдырау нəтижесінде орнықты 36Кr⁸² изотопын аламыз. Бром ядросының орташа өмір сүру уақытын (τ) жəне жартылай ыдырау уақытын анықта.

Жауабы: Т=34,2сағ;τ=49,4сағ.

№15. Атом ядросы сфера формулалы,оның радиусы, мұндағы см; А-массалық саны, ядролық

√ 1,4·10

заттың орташа тығыздығы барлық ядрода бірдей деп сан мəнін

анықта. Ядро массасы ретінде массалық санды алыңдар.

Жауабы: 10¹⁷кг/м³.

№16. Торийдің радиоактивті изотопының(Тһ²²⁹)бастапқыатом мөлшерінің қанша бөлігі бір жыл ішінде ыдырайды?

Жауабы: 10^-4.

№17. Бір тəулікте нуклидтің активтілігі3,2Кu-ден0,2Кuдейін азаяды. Осы нуклидтің жартылай ыдырау аралығын анықта.