ISBN 966-538-174-1 73 page

ç íèìè. ˳ä÷èí³ êðîêè äóäíÿòü â êîðèäîð³, à ïîò³ì çîâñ³ì ñòèõà-

þòü. ͳ÷ òèõåíüêî ðîçñóâຠçàñóâ â³ä ñâ êîìîðè.

VIII

Ïåðøå ëèñòîïàäà ç ãîëèìè ãàëóçêàìè îá÷³ìõàíèõ äåðåâ âè-

ãóëüêíóëî ÿêîñü òàê ïîêâàïíî, ùî ÿêáè íå ïðè¿õàâ áóâ òîä³ òàòêî, òî Äàðêà íå ïîâ³ðèëà á, ùî âæå 1-å!

Òàòêî, ÿê óñ³ ³íòåë³´åíòè, ùî æèâóòü íà ñåë³, óðâàâ ï³â äíÿ â³ä ãîñïîäàðêè, õàòè, øêîëè é çåìë³ ³ õîò³â çà òîãî ï³â äíÿ ïðèâåçòè ç ñîáîþ â ñåëî ï³â ì³ñòà. Òàê! Òðåáà áóëî çà òèõ ê³ëüêà ãîäèí, â³ä ðàí³øíüîãî äî ïîïîëóäíåâîãî ïî¿çäó: îáá³ãòè ê³ëüêà ðàç³â âãîðó ³ âíèç ñõîäè â „øóëüàìò³“, ïîâ³äâ³äóâàòè âñ³ óêðà¿íñüê³ ðåäàêö³¿

(öå ò³ â³ñòêè ç ñåëà, ùî ¿õ äî çâè÷àéíîãî ãðîìàäÿíèíà íå äîïóñêà-

ëà öåíçóðà), çàãëÿíóòè äî ºäèíî¿ óêðà¿íñüêî¿ êíèãàðí³ Ãëèâêè, âè-

ïèòè ÷àé â óêðà¿íñüêîìó ðåñòîðàí³ â íà䳿, ùî, ìîæå, çóñòð³íå òàì êîãîñü ç äàâí³õ òîâàðèø³â, ïîò³ì ìàìèí³ ñïðàâè (äîâãèé-äîâãèé ñïèñîê), à ïðè ñàìîìó ê³íö³ – Äàðêà. Òîìó, ùî Äàðêà áóëà íà ñà-

ìîìó ê³íö³ ó ñïèñêó âñ³õ âàæíèõ ñïðàâ, äëÿ íå¿ çàëèøèëîñÿ íàé-

ìåíøå ÷àñó.

Òàòêî íà òë³ ÷óæîãî ñåðåäîâèùà ³ â³äì³ííèõ îáñòàâèí áóâ çîâñ³ì ³íøèé â³ä òîãî òàòóñÿ ó Âåðåí÷àíö³. ßêèéñü íåñì³ëèâèé ÷è, 196

ìîæå, ò³ëüêè ðîáèâ òàêå âðàæ³ííÿ. Äàðêà ïîì³òèëà, ùî òóò, äå

ñò³ëüêè ÷åïóðíèõ ñòàðøèõ ïàí³â, ÿêîñü çàíàäòî âèðàçíî ñâ³òèâ ãî-

ëèì õðåáòîì òàòê³â õóòðÿíèé êîì³ð. ² êàïåëþõà ç òàêèìè øèðîêè-

ìè êðèñàìè íå íîñèòü òóò í³õòî ç äîáðå îä³òèõ, ñòàðøèõ ïàí³â.

Äàâí³øå öå â³äêðèòòÿ ðîçñì³øèëî á Äàðêó. Âîíà íå çàâàãàëàñÿ á æàðòóâàëà ç òàòêîì íà öþ òåìó. Ñüîãîäí³ áîëèòü ¿¿ îöÿ òàòêîâà á³äí³ñòü. Ïðîòå ¿é àí³òðîõè íå ñîðîìíî çà òàòêîâó íåìîäí³ñòü.

Íàâïàêè! ßêáè â³ä öüîãî ñòàëî ëåãøå òàòêîâ³, ÿêáè öå ìàëî ÿêå

çíà÷åííÿ äëÿ íüîãî, òî âîíà ãîòîâà áóëà á óçÿòè éîãî ï³ä ðóêó, ï³òè ç íèì íà ñàìó Ïàíñüêó óâå÷åð³, êîëè íàéá³ëüøå åëå´àíòíèõ ïàíü ³ ïàí³â ïðîõîäæóºòüñÿ òàì, ³ ãîâîðèòè êîæíîìó:

– Äèâ³òüñÿ… öåé íåìîäíèé ïàí – öå ì³é òàòóñü… Àëå ÿ íå

ñîðîìëþñü éîãî… Î í³! Õî÷åòå, òî ÿ ïîö³ëóþ éîãî!

– Ïðîøó äóæå-äóæå ïîö³ëóâàòè â³ä ìåíå ìàìöþ, áàáöþ ³…

Ñëàâî÷êó, – ïåðåäàëà ñâ³é ïðèâ³ò äîäîìó. Ïðîùàþ÷èñü íà âóëèö³, íå ìîãëà ïðèòóëèòèñÿ äî òàòêà, ò³ëüêè ïîãëàäèëà ðóêîþ âèòåðòèé êîì³ð òàòêîâîãî ôóòðà òàê, ÿêáè öå áóëî éîãî ñåðöå.

³ä÷óëà âïåðøå æàëü äî Ñëàâî÷êè, ùî çàòðèìàëà ìàìó ó Âå-

ðåí÷àíö³. Ìàìà òåæ íå ìຠíîâîãî ôóòðà, àëå ìàìà ìຠìîëîäå, ñâ³æå îáëè÷÷ÿ, ³ òîìó ìàìà í³êîëè íå ìîæå íåùàñíî âèãëÿäàòè.

Òàê, öå ïðàâäà. Ïî çóñòð³÷³ ç ìàìîþ çàâæäè ÿêîñü âåñåë³øå æè-

òè. Ö³ëå ùàñòÿ â òîìó, ùî ï³ñëÿ ïåðøîãî (1-ãî ëèñòîïàäà ïðèïàëî â ÷åòâåð) áóëà ðåïåòèö³ÿ ì³øàíîãî õîðó. Ï’ÿòíèöÿ – öå áóâ ºäè-

íèé äåíü ó òèæí³, ùî ìàâ çà ñîáîþ ø³ñòü ïîïåðåäí³õ äí³â ³ íî÷åé, ïåðåïîâíåíèõ ñïîä³âàííÿìè ³ âñÿêèìè ìîæëèâîñòÿìè. Äåíü, ùî õâèëþâàâ, äîâîäèâ äî áåçãîëîâ’ÿ ³ îá³öþâàâ òàê áàãàòî, ùî ìàéæå

çàâæäè îáìàíþâàâ, áî ìàéæå êîæíî¿ ï’ÿòíèö³ Äàíêà òÿãíóëè òîâà-

ðèø³ çà ñîáîþ, à Äàðêà ìóñ³ëà çàäîâîëüíÿòèñü òîâàðèñòâîì ˳äêè, ùî ïëåëà ö³ëó äîðîãó í³ ïðèøèâ, í³ ïðèëàòàâ. Òà, ïðîòå, öå íàé-

á³ëüøå î÷³êóâàíèé, âèìð³ÿíèé äåíü â ö³ëîìó òèæí³. Áóëî òàê ðîç-

ê³øíî ñòîÿòè ñîá³ ç âóõàìè, ÿê äâà âîãíèêè, ³ ëþáóâàòèñü äóìêîþ, ùî òàì äåñü, çà äåñÿòêàìè ïëå÷åé ³ ãîë³â, º õòîñü íåâèìîâíî äîðî-

ãèé, ùî äèâèòüñÿ íà ö³ ñàì³, ùî ³ òè, ïðåäìåòè, ñëóõຠöèõ ñàìèõ ãîëîñ³â, äèõຠöèì ñàìèì ïîâ³òðÿì. ² â³ä öèõ ïî÷óâàíü çáèðàëàñÿ

âäÿ÷í³ñòü äî ñâ³òà ³ ëþäåé. ² âäÿ÷í³ñòü äî â÷èòåëÿ ²âàíê³âà, ùî äîç-

âîëèâ ¿é ïðèõîäèòè ñþäè, ùî çð³âíÿâ ¿¿ ç óñ³ìà òèìè, ÿêèõ äîëÿ

îáäàðóâàëà ñëóõîì, ùî õî÷å ç íå¿ „ëþäåé“ çðîáèòè.

Ñüîãîäí³ â÷èòåëü ²âàíê³â ÿêèéñü ³íøèé, ÿê êîæíî¿ ï’ÿòíèö³. Íå

êâàïèòüñÿ ðîçäàâàòè ãîëîñè. ³í âèõîäèòü íà ï³äâèùåííÿ ïîîäàë³ê ô³ñãàðìîí³¿ ³ æäå. Òà âæå ì³ã áè ïî÷èíàòè ãîâîðèòè, áî â êëàñ³ ñòà-

ëî çîâñ³ì òèõî. Ìîæå, á³ëüøå ³ç çäèâóâàííÿ äî äèâíî¿ ïîâåä³íêè â÷èòåëÿ, ÿê ç ïîøàíè äî éîãî îñîáè. ³äîìî, ùî ñï³â – öå íå òà-

êèé ïðåäìåò, ùîá çà íüîãî àæ ïîâàæàòè â÷èòåëÿ.

Ó÷èòåëü ²âàíê³â ñïèðàºòüñÿ ïðàâîþ ðóêîþ îá ñò³ë ³ êàæå (íå-

çâè÷àéíèì â³äãîìîíîì â³äáèâàþòüñÿ éîãî ñëîâà):

– Êîëè ÿ ùå áóâ ó÷íåì, òàê, öå áóëî â ñüîì³é êëàñ³, äîâå-

ëîñü ìåí³ áðàòè ñîëî â øê³ëüíîìó êîíöåðò³, íà ÿêîìó áóâ ïðèñóòí³é ñàì ïðåçèäåíò. Çà Àâñò𳿠Áóêîâèíîþ ïðàâèâ ïðåçèäåíò òàê, ÿê ó Ãàëè÷èí³ íàì³ñíèê. ß äóæå áîÿâñÿ òîä³ çà ñåáå. Àëå êîëè ÿ â³ä-

ñï³âàâ ñâîþ ïàðò³þ, ÿ çàðàç â³ä÷óâ, ùî ì³é ñï³â çðîáèâ âðàæ³ííÿ.

̳é ïðîôåñîð â³ä ñï³âó ñàì ïðèéøîâ ³ ïîäÿêóâàâ ìåí³. Òîä³ õòîñü ³ç òîâàðèø³â äîí³ñ ìåí³, ùî ç³ ìíîþ õî÷å ãîâîðèòè ñàì ïðåçèäåíò!

ß äîãàäàâñÿ, ùî éîìó ïîäîáàâñÿ ì³é ñï³â ³ â³í õî÷å ñêàçàòè ìåí³

ñëîâî ïðèçíàííÿ. ß õîò³â, ùîá ïðåçèäåíò ÿêèìîñü ÷èíîì äîâ³äàâ-

ñÿ, ùî öå ñï³âàâ óêðà¿íåöü. Òîä³ ùå íå áóëî óêðà¿íñüêî¿ ã³ìíà糿.

² ÿ ð³øèâ, íàâ³òü ÿêáè ìåíå íå ïèòàëè ïðî öå, ñàì ðîçêàçàòè ïðå-

çèäåíòîâ³, õòî ÿ. ß áóâ òàêèé ïåðåéíÿòèé ö³ºþ äóìêîþ, ùî âèäà-

âàëàñÿ ìåí³ ìàéæå çóõâàëîþ – çàãîâîðèòè äî ïðåçèäåíòà íåïèòà-

íèì, ùî êîëè ïðåçèäåíò ñïèòàâ ìåíå: Wie heisen Sie?*, ÿ â³äïîâ³â îäíèì äóøêîì: Ruthene**.

Ñïðîñòîâóâàòè íå áóëî ÷àñó. Êîëè ñüîãîäí³ îï³âäí³ äîâ³äàâñÿ

ÿ â³ä äèðåêòîðà, ùî äî íàøîãî ì³ñòà ìຠïðè¿õàòè ïàí ì³í³ñòð îñâ³òè ³ íàøà ã³ìíàç³ÿ ìຠðàçîì ç ³íøèìè ïðèâ³òàòè ì³í³ñòðà ñï³âîì ³ ïîêàçàòè, ùî âîíà ìîæå äàòè ç ñåáå, ìåí³ ïðèéøîâ íà äóìêó öåé ³íöèäåíò ç ì ìîëîäîñòè. ß ùå ñêàæó âàì ùîñü òàêå, ùî âàñ, íà-