Основной курс: 4 дәрес

Алмашлыклар
Алмашлыклар: мин, син, ул, без, сез, алар, бу, нәрсә?, кем?...

Без студентлар. Без сыйныфта татар теле дәресендә утырабыз.Укытучы безгә татарча текст укый. Без аңа карыйбыз. Аннары ул тактада яңа сүзләр яза, һәм без аларны укыйбыз. Мин Марат янында утырам, без аның белән дуслар.
Минем тагын дусларым бар. Сергей Мәскәүдә тора. Мин аңа хат язам. Ул миңа да күп яза. Миннән Мәскәүгә хат өч көн бара, ә Сергейдан миңа биш көн килә.

Саннар:
11 – ун + бер 12 – унике
13 – унөч 14 – ундүрт
20 – егерме 21 – егерме бер
22 – егерме ике 23 – егерме өч
30 – утыз 32 – утыз ике
40 – кырык 43 – кырык өч
50 – илле 54 – илле дүрт
60 – алтмыш 65 – алтмыш биш
70 – җитмеш 76 – җитмеш алты
80 – сиксән 87 – сиксән җиде
90 – туксан 99 – туксан тугыз
100 – йөз 101 – йөз дә бер
110 – йөз ун 134 – йөз утыз дүрт
200 – ике йөз 300 – өч йөз
500 – биш йөз 900 – тугыз йөз
576 – биш йөз җитмеш алты 315 – өч йөз унбиш
1000 – мең 1006 – (бер) мең алты
1975 – (бер) мең тугыз йөз җитмеш биш
2998 – ике мең тугыз йөз туксан сигез
1 000 000 – бер миллион
1 000 000 000 – бер миллиард
0 – ноль

А/Б – Бдан А
1/6 – алтындан бер; 3/8 – сигездән өч; 1/4 – дүрттән бер = чирек; 1/1000 – меңнән бер; 1/2 – икедән бер = ярты; 0,6 – уннан алты; 0,61 – йөздән алтмыш бер; 1,6 – бер бөтен уннан алты; 2 2/3 – ике бөтен өчтән ике; 5,7 – биш бөтен уннан җиде.

Искәндәр күп укый. Аның күп китабы бар. Искәндәрнең 800 китабы бар. Ә Илдусның ничә китабы бар? Илдус күп укымый, аның 50 генә китабы бар.
Мин – Искәндәр. Мин Әлмәттә торам. Хәзер мин бүлмәдә утырам. Бу – минем бүлмә. Монда өстәл, ике урындык, бер тәрәзә һәм күп китап бар. Мин укырга яратам. Минем бүлмәдә телевизор юк, компьютер бар. Мин компьютерда күп эшлим һәм уйныйм. Ә телевизорны мин Рафис абый бүлмәсенә кереп карыйм.
Бу – минем Рафис абый. Ул укымый, ул эшли. Аның бүлмәсе зур. Анда телевизор бар, зур диван һәм кечкенә генә өстәл. Рафис абый телевизор карарга ярата. Аның бүлмәсендә китап аз, компьтер да юк.
Мин – Асия. Мин мәктәптә бишенче сыйныфта укыйм. Мин татар теле һәм математика дәресләре яратам.

5 + 5 = 10 – бишкә бишне кушкач, ун була.
6 + 7 = 13 – алтыгна җидене кушкач, унөч була.
А + Б = В – Ага Бны кушкач, В була.
2 ´ 2 = 4 – икене икегә тапкырлагач, дүрт була.
3 ´ 4 = 12 – өчне дүрткә тапкырлагач, унике була.
А ´ Б = В – Аны Бга тапкырлагач, В була.
12: 4 = 3 – уникене дүрткә бүлгәч, өч була
35: 7 = 5 – утыз бишне җидегә бүлгәч, биш була.
А: Б = В – Аны Бга бүлгәч, В була.
9 – 1 = 8 – тугыздан берне алгач, сигез кала.
23 – 15 = 8 – егерме өчтән унбишне алгач, сигез кала.
А – Б = В – Адан Бны алгач, В кала.

Биштән өчне алгач, ике калмы? Әйе, дөрес.
Бишкә икене кушкач, сигез буламы? Юк, дөрес түгел.
Алтыны алтыга тапкырлагач, ничә була? Утыз алты була. Дөрес.
Сигезне дүрткә бүлгәч, ничә була? Өч була. Юк, дөрес түгел. Сигезне дүрткә бүлгәч, ике була.

КҮНЕГҮЛӘР

1. Тәрҗемә итегез:
1) Маратның яңа китабы бар. Хәзер ул аны укый. Ә кем телевизор карый? Рафис телевизор карый.
2) Марат белән Илдус лекциядә утыралар. Аннары алар институттан өйгә кайталар.
3) Марат – Искәндәрнең дусты. Алар бергә институтка баралар һәм бергә институттан кайталар.
4) Искәндәрнең бүлмәсендә китаплары бар, ул күп укый. Ә Илдусның өендә китаплары аз. Ул күп укымый.
5) Сыйныфта унбер студент утыра. Алар тактага карыйлар. Укытучы аларга тактада сүзләр яза, студентлар сүзләрне укыйлар һәм дәфтәрләренә язалар.
6) Минем бүлмәдә бер өстәл, зур карават, кечкенә диван, ике урындык бар. Бүлмәнең стеналары яшел, ә түшәме ак.
7) Сыйныфта ике тәрәзә, бер такта, унбиш өстәл бар. Өстәлләр артында студентлар утыралар. Хәзер татар теле дәресе бара.
8) Унбишкә егеермене кушкач, утыз биш буламы? Әйе, дөрес.
9) Сыйныфта унике өстәл һәм унбиш урындык бар. Студентлар ике өстәлне һәм дүрт урындыкны алып чыгалар. Сыйныфта ничә өстәл һәм урындык кала?
10) Унсигезне алтыга бүлгәч, дүрт буламы? Юк, дөрес түгел. Унсигезне алтыга бүлгәч, өч була.

2. Cүзләр белән языгыз:
12, 27, 98, 6, 123, 251, 555, 1965, 1998, 16 243, 275 000; 2 + 8 = 10; 56 + 46 = 102; 5 ´ 4 = 20; 76 – 26 = 50; 234 – 231 = 3.

3. Сорауларга җавап бирегез:
1) Сезнең китапларыгыз күпме?
2) Син күп укыйсыңмы?
3) Син кайда торасың?
4) Синең бүлмәдә стеналар нинди?
5) Сезнең сыйныфта ничә өстәл бар?
6) Татар теле дәресендә сез нишлисез?
7) Алтыны җидегә тапкырлагач, ничә була?
8) Утыз биштән унны алгач, ничә кала?
9) Алтмыш бишкә утыз бишне кушкач, күпме була?
10) Утыз бишне җидегә бүлгәч, биш була. Бу дөресме?

4. Үрнәк буенча языныз:
Үрнәк: Алтмыш икегә өчне кушкач, алтмыш биш була. Әйе, дөрес, алтмыш бергә өчне кушкач, алтмыш биш була.
1) Бишкә җидене кушкач, унике була.
2) Алтыга сигезне кушкач, унбиш була.
3) Унга унны тапкырлагач, мең була.
4) Йөзне иллегә бүлгәч, өч була.
5) Алтмыш алтыдан җидене алгач, алтмыш кала.
6) Сиксән сигездән сигезне алгач, сиксән кала.
7) Бишне бишкә тапкырлагач, егерме була.
8) Искәндәр күп укый.
9) Искәндәр телевизор карарга ярата.
10) Рафис компьютерда күп уйный.

5. «Минем дустым һәм аның бүлмәсе» темасына инша языгыз. Түбәндәге сүзләрне кулланыгыз:
укый, ярата, яшел, ак, төсле, өстәл, зур, күп, уйный, тәрәзә, аз …

Основной курс: 5 дәрес.

Тартым категориясе
Минем китабым. Синең кулың. Аның аягы. Сезнең соравыгыз. Аларның җавабы. Минем шәһәрем. Синең дәфтәрең. Аның сүзе. Безнең авылыбыз. Сезнең эшегез. Аларның әнисе.

Сүз сузык авазга бетә:
(Сузык авазлар: а, ә, е, и, о, ө, у, ү, ы)

Бу – минем гаилә. Безнең гаиләбездә җиде кеше бар. Минем әбиемнең исеме – Сания. Әбием эшләми, ул пенсиядә инде. Бабамның исеме – Мөхәммәт, ул да пенсиядә, Әтием заводта эшли. Минем әтием – инженер. Аның исеме – Таһир. Әнием – укытучы, ул мәктәптә эшли. Ул башлангыч сыйныфларны укыта.
Ә без – әти-әнинең балалары. Абыемның исеме – Рафис. Ул укымый инде. Хәзер ул шофёр, машинада эшли. Сеңлем Асия әле мәктәптә генә укый, ул кечкенә. Хәзер ул бишенче сыйныфта. Асия әйбәт укый. Ә минем исемем – Искәндәр. Мин студент, институтта укыйм. Мин беренче курста тарих факультетында укыйм.

Искәндәр: Минем исемем – Искәндәр. Минем гаиләм зур – җиде кеше. Минем абыем Рафис телевизор карый, мин китап укыйм. Сеңлем Асия дәресләр әзерли. Ә әти белән әни әле эштә. Әби белән бабай хәзер авылда. Рафис абый телевизордан кино һәм футбол карарга ярата. Мин фантастик роман укыйм.
Асия белән Рафис: Хәзер без өйдә утырабыз. Асия дәресләрен әзерләде инде, һәм без бергә телевизордан кино карыйбыз. Искәндәр безнең белән кино карамый. Ул кино карарга яратмый, ул китап укый.
Таһир абый: Минем гаиләмдә җиде кеше бар. Хәзер әти белән әни авылда, балалар бергә утыралар. Рафис белән Асия кино карыйлар, ә Искәндәр китап укый. Ул һәрвакыт китап укый, телевизор карарга яратмый. Хатыным Мәрзия ашарга пешерә.
Мәрзия апа: Рафис белән Асия бергә телевизор карарга яраталар. Минем ирем Таһир эштән кайта да алар белән бергә телевизор карарга утыра. Искәндәр китап уырга ярата. Ул нәрсә укый? Һәр көнне ул китапханәдән яңа китап ала.
Искәндәр: Минем бабайның баласы кем була? Минем әтием. Ә минем әбинең улы кем? Ул – минем әтием. Мин әтиемнең улы булам. Рафис абый да минем әтиемнең улы. Ә Асия әтиемнең һәм әниемнең кызы була. Ә без – Рафис абый, мин һәм Асия – әбиебезгә кем булабыз? Без – аның оныклары.

КҮНЕГҮЛӘР
1. Сүзләрне язып бетерегез:
Минем гаилә…; синең китаб…; әтинең эш…; безнең сүз…; сезнең җаваб…; мин… әби…; ан… рәсем…; алар… сорау…; сез… исем…; мин… китаб…; ан… дәфтәр…; мин… гаилә…; сез… сыйныф…; сез… гаилә…; алар… дәфтәр…; мин… китаб…; мон… китә; мон… килә; китап… бите; син… оныг….

2. Тәрҗемә итегез:

Бу – безнең күрше гаиләбез. Мансур бабайга 70 яшь. Ул эшләми. Зөһрә әбигә ничә яшь? Аңа 66 яшь. Бабай да, әби дә пенсиядә. Гали абый – Ришатның, Нуриянең һәм Алсуның әтисе. Ул фабрикада инженер булып эшли. Аңа 48 яшь. Рәйсә апа – балаларның әнисе. Ул хастаханәдә (поликлиникада) табиб (врая) булып эшли. Рәйсә апа – хирург. Ришат белән Нурия – студентлар. Алар институтта укыйлар. Ришат – математика факультетының икенче курсында, ә Нурия беренче курста тарих факультетында укый. Гали абый белән Рәйсә апаның тагын кызлары бар. Аның исеме – Алсу. Алсу әле кечкенә, аңа ун яшь. Ул мәктәптә дүртенче сыйныфта укый. Алсу – әйбәт укучы, ул яхшы укый.
Ришат Алсуның абыйсымы? Әйе, Ришат Алсуның абыйсы. Зөһрә апа Нуриянең әнисеме? Юк, Зөһрә апа Нуриянең әнисе түгел, ул – аның әбисе.
Ришат – Рәйсә апаның улымы? Әйе, Ришат – Рәйсә апаның улы. Алсу Мансур абыйның кызымы? Юк, ул – Мансур абыйның оныгы. Гали абый Рәйсә апаның иреме? Әйе, ул – аның ире. Ә Рәйсә апа – Гали абыйның хатыны.

3. Сорауларга җавап бирегез:
1) Синең исемең ничек?
2) Синең әтиеңнең исеме ничек?
3) Синең әти-әниең кайда эшлиләр?
4) Синең бабаң яки әбиең бармы?
5) Алар эшлиләрме?
6) Синең абыең яки апаң бармы?
7) Алар кайда эшлиләр яки укыйлар?
8) Хәзер сез кайда утырасыз?
9) Сез хәзер нишлисез?
10) Ришатның сеңлесе кем?
11) Нуриянең абыйсы кем?
12) Рәйсә апа белән Гали абыйның балалары кемнәр?
13) Гали абый кайда эшли?
14) Гали абый кем булып эшли?
15) Зөһрә әби эшлиме?
16) Алтыга җидене кушкач, күпме була?
17) Сигезне алтыга тапкырлагач, күпме була?
18) Уннан сигезгә уннан икене кушкач, күпме була?
19) Егерме сигездән унны алгач, унҗиде кала. Бу дөресме?
20) Меңне унга булгач, ун буламы?

4. Нокталар урынына сүзләр языгыз:
1) бер – беренче,ике – …, ун – …, алты – …, егерме бер – ….
2) мин – мине, син – …, ул – …, сез – …, алар – …, без – …, бу – ….
3) син – сиңа, бу – …, ул – …, сез – …, алар – …, без – …, китап – ….
4) китап – китабым, җавап – …, шәһәр – …, өстәл – …, әни – …, абый – …, сорау – …, гаилә – ….
5) сүз – сүзебез, хәреф – …, җөмлә – …, текст – …, такта – …, сыйныф – ….
6) рәсем – рәсемең, такта – …, әти – …, сеңел – …, бабай – …, онык – ….
7) урындык – урындыгыгыз, өстәл – …, тәрәзә – …, сан – …, сүз – …, башкала – …, гаилә – …, әти – ….
8) такта – тактаның, сыйныф – …, бүлмә – …, мин – …, ул – …, бабай – …, бу – ….
9) шәһәр – шәһәрдән, авыл – …, институт – …, мин – …, Казан – …, бу – …, урындык – …, ул – …, Әлмәт – ….
10) гаилә – гаиләдә, дус – …, авыл – …, тәрәзә – …, ишек – …, бу – …, ул – …, без – ….

5. «Минем гаиләм» темасына инша языгыз.

Основной курс: 6 дәрес.

Фигыль
Фигыльләр: килә, китә, керә, бара, уйный…

Ул әйтә. Мин әйтмим. Ул кычкыра. Мин кычкырмыйм. Син укымыйсың. Алар эшләмиләр. Без барабыз. Сез бармыйсыз. Мин ашыйм. Син ашамыйсың. Без язмыйбыз. Ул укырга бара. Мин ашарга яратам. Искәндәр укырга бара. Рафис кычкырырга яратмый.
«Син ашамыйсың. Аша!» – дим. «Мин ашарга яратмыйм», – дисең. Без укырга барабыз. Сез ашарга киләсезме? Юк, без ашарга килмибез. Мин аңа бер сорау сорау бирергә барам.
Син күп ашыйсыңмы? Юк, мин күп ашамыйм. Ә син укырга яратасыңмы? Әйе, мин күп укыйм. Мин фантастик романнар укырга яратам. Син кайда яшисең? Мин Казанда яшим. Ә Илдус кайда тора? Ул Яр Чаллыда тора. Искәндәр Самарада яшиме? Юк, ул Алабугада яши.
Без ашау өчен яшәмибез, яшәр өчен ашыйбыз.

Сәгать ничә? Вакыт үпме?
Йөз китап – күп китап. Ике генә китап – аз китап була. «Вакыт» информацион тапшыруы (программасы) сәгать тугызда башлана. Эш сәгать өчтә бетә. Футбол сәгать икедә башлана. Концерт сәгать тугызда гына бетә. Концерт өч сәгать бара.
Институтта дәресләр кайчан башлана? Алар сәгать сигездә башлана.

3.00 – сәгать өч.
10.00 – сәгать ун.
4.30 – дүрт сәгать утыз минут = бишенче ярты.
12.30 – унике сәгать утыз минут = беренче ярты.
14.30 – өченче ярты.

Хәзер сәгать ничә? Хәзер сәгать ун. Лекция бетәме әле. Тагын ярты лекция бар. Алтының яртысы өч була. Ә сәгатьнең яртысы утыз минут була. Ике сәгатьтә ничә минут бар? Ике сәгатьтә йөз егерме минут була.

12.20 – беренче егерме минут = унике сәгать егерме минут.
6.15 – җиденче унбиш минут = алты сәгать унбиш минут.

Ә хәзер сәгать ничә? Хәзер унберенче биш минут. Лекция кайчан бетә? Лекция бетәргә тагын утыз биш минут бар әле.

6.40 – җиде туларга егерме минут = алты сәгать кырык минут.
5.45 – алты туларга унбыш минут = биш сәгать кырык биш минут.
13.45 – ике туларга унбиш минут = унөч сәгать кырык биш минут.

Хәзер сәгать ничә? Хәзер унбер туларга егерме биш минут. Лекция бетәме әле? Тагын биш минут кына бар. Ә икенче лекция кайчан башлана? Сәгать унбердә. Безнең ашарга егерме минут вакытыбыз бар. Аннары тагын лекция башлана.

Тора
1. Мин Казанда торам. = Мин Казанда яшим. Сергей белән Марина Мәскәүдә торалар. Алар анда инде өч ел яшиләр.
2. Өстәл сыйныфта тора. Укытучы аудиториядә басып тора. Монда кем басып тора.
3. Җөмлә сүзләрдән тора. Китап битләрдән тора. Хәзер без ничәнче биттә укыйбыз? 89 нчы биттә. Машина детальләрдән тора.
4. Син сәгать ничәдә торасың? Мин һәр көнне сәгать җидедә торам. Сез сәгать ничәдә ятасыз? Без сәгать унбердә ятабыз. Ул кайчан тора? Ул сәгать сигездә генә тора.

Сәгать алтыда Искәндәрнең әнисе тора. Ул ашарга әзерли. Искәндәрнең әтисе җиденче унбиш минутта тора. Сәгать җидедә ул инде эшкә китә. Рафис эшкә сигезенче унбиш минутта китә. Искәндәр җиденче яртыда тора һәм сигезенче яртыда сеңлесе Асия белән укырга китә.
Институтта дәресләр сәгать сигездә башлана. Искәндәр институтка автобус белән бара. Беренче лекция унынчы егерме минутта бетә. Һәр көнне Искәндәрнең өч дәресе була. Алар өчесе бергә дүрт сәгать баралар. Аннары Искәндәр ашханәгә ашарга бара. Сәгать өчтә ул яңадан институтка бара. Анда ул китапханәдә утыра.
Исандәрнең гаиләсе кич белән сәгать җидедә ашарга утыра. Аннары Рафис телевизор карарга утыра. Искәндәр китап укый, ә Асия дәресләргә әзерләнә.
Бүген Искәндәрнең гаиләсе концертка бара. Алар сәгат алтыда өйдән чыгалар. Автобус белән мәдәният сараена баралар. Концерт сәгать җидедә башлана. Бүген Рафис концертка бармый, ул өйдә кала. Бүген телевизордан яхшы кино бар.
Концерт ике сәгать бара, һәм Искәндәрнең гаиләсе өйгә унынчы яртыда гына кайта.

Дәрес кайчан башлана? Дәрес сәгать сигездә башлана. Концерт сәгать ничәдә бетә? Концерт сәгать тугызда бетә. Син кайчан безгә киләсең? Мин бүген сәгать өчтә киләм. Мин әйтәм: «Син безгә сәгать икедә кил», – дим. Ә ул: «Гафу ит, мин сәгать өчтә генә киләм, минем вакытым юк, эшләр бар», – ди.
– Син бүген Казанга китәсеңме?
– Әйе, мин бүген Казанга автобус белән китәм.
– Ә автобус сәгать ничәдә була?
– Автобус сәгать икедә Әлмәттән китә.
– Автобус Әлмәттән Казанга ничә сәгать бара?
– Дүрт сәгать. Мин Казанда сәгать алтыда булам.
– Ә Әлмәттән Казанга ничә километр?
– Ике йөз егерме километр чамасы.

Бишенче дәрестәге рәсемгә карагыз. Анда минем гаиләм. Минем бабаема – Мөхәммәт бабайга – ничә яшь? Аңа алтмыш сигез яшь инде. Ә минем әбигә октябрьдә алтмыш алты тула. Ноябрьдә Асиягә унбер яшь тула. Ә сентябрьдә минем абыемның юбилее була: аңа егерме яшь тула. Минем гаиләм Әлмәттә яши. Ә сез кайда яшисез? Әти әниләрегез кайда яши?

Фразеологизмнар
Аның яше җиткән инде – ему возраст позволяет (уже);
Синең башың яшь әле – ты еще молод;
Минем яшем чыкты инде – мне уже поздно; мои года уже вышли;
Ул яшен яшәгән инде – он уже свое прожил.

КҮНЕГҮЛӘР
1. Җөмләләрне тутырыгыз:
С… алтыда Искәндәр… әнисе тора. Аның әтисе сәгать җ… эшкә китә и…. Лекцияләр институтта сәгать сигездә б…. Беренче дәрес унынчы егерме м… б…. Искәндәрнең гаиләсе кич б… сәгать җидедә ашарга у…. Б… Искәндәрнең гаиләсе концертка бара. Бүген Рафис концертка б…, ул телевизордан я… кино карый. Алар өйгә унынчы я… гына кайталар.
Ул миңа «Кит!» – д…. Сез миңа н… әйтәсез? Без сиңа: «Укы!» – д…. Сергей Мәскәудә т…. Мин эшләргә я…. Автобус Әлмәткә сәгать тугызда к…. Концерт сәгать н… бетә. Мин ә…: «Концертка б…», – дим. Мөхәммәт бабайга ничә я…? Минем гаиләм Казанда я…. Син к… яшисең?

2. Тәрҗемә итегез:
1) Ул эшләргә ярата. Мин ашарга яратам. Син аны яратасыңмы? Сез бу китапны укымагыз! Син әйбәт укы!
2) Ул миңа китапны бирми. Син кая барасың? Мин институтка укырга барам. Сез миңа кычкырмагыз. Мин аңа моны әйтмим. Без укымыйбыз, хәзер без эшлибез инде.
3) Ул әйтә: «Бар», – ди. Алар аңа әйтәләр: «Анда барма», – диләр. Ул нәрсә әйтә? Ул сезгә: «Китмәгез», – ди. Мин аннан сорыйм: «Син бүген безгә киләсеңме?» – дим. Ул миңа: «Гафу ит, бүген килмим, эшләрем күп, вакытым юк», – ди.
4) Минем кечкенә улым ашамый. Мин аңа: «Аша!» – дим, ә ул ашамый. Ә мин ашарга яратам. Укытучы студентка: «Чыгыгыз!» – ди.
5) Ул сәгать җидедә тора. Мин җиденче яртыда торам. Сез Казанда торасызмы? Әйе, без Казанда яшибез. Сез кайчан торасыз? Мин сәгать алтыда торам. Син сәгать ничәдә ятасың? Мин сәгать унбердә генә ятам.
6) Җиденче ун минут. Сигез туларга егерме минут. Тугызынчы биш минут. Алтынчы ярты. Бер туларга ун минут. Өч туларга биш минут. Дүрт туларга егерме биш минут. Өченче егерме биш минут.
7) Минем бүлмәмдә йөз илле китап бар. Бүлмәмнең стеналары яшел, түшәме ак, ә идәне кызыл. Бүлмәмдә бер өстәл, ике урындык, компьютер бар. Кич белән мин китап укыйм, ә аннары компьютерда эшлим һәм уыйныйм.
8) Хәзер татар теле дәресе бара. Бүген безнең контроль эш була. Без күнегүләр өстендә эшлибез. Алдан дәфтәрләребезгә «Минем гаиләм» темасына инша язабыз, ә аннары сыйныф алдында укыйбыз. Укытучы безгә сораулар бирә, һәм без аларга җавап бирәбез.
9) Мин җиденче яртыда торам. Җидедә ашыйм. Сигезенче унбиш минутта институтка укырга китәм. Сигездә мин инде лекциядә утырам. Аннары мин сәгать икедә ашыйм, һәм өчтә яңадан институтка китапханәгә китәм. Кич белән мин дәресләргә әзерләнәм.
10) Сиңа ничә яшь? Миңа унҗиде яшь. Миңа октябрьдә унсигез тула инде. Ә сеңлеңә ничә яшь? Ул әле кечкенә. Аңа унбер яшь кенә. Ул мәктәптә укыймы? Әйе, ул хәзер бишенче сыйныфта укый. Ул кайсы дәресләрне ярата? Ул математика һәм тарихны ярата.

3. Сүзләр белән языгыз:
6.10; 7.15; 8.20; 9.30; 10.40; 11.50; 13.00; 5.05; 2.50; 3.30; 14.25; 15.35; 16.00.
2,2; 0,7; 2+5 = 7; 17–13+4 = 8; 24:6 = 4; 15´5 = 75.

4. Татарчага тәрҗемә итегез:
1) Я живу в городе, а мой друг живет в деревне. Сегодня я поеду в деревню. Автобус будет в два часа.
2) Ты где живешь? Я живу в Казани. А где живут Марина с Алексеем? Они живут в Москве. Они живут там уже три года.
3) Ты встаешь в половине седьмого, в пятнадцать минут восьмого завтракаешь, и в половине восьмого уходишь на работу.
4) Книга состоит из страниц. Всякое слово состоит из букв. Сколько букв в слове «китап»? В этом слове пять букв.
5) Я ему говорю: «Иди», а он не идет. Ты ему говоришь: «Извини, у меня нет времени, много работы».
6) Десять минут десятого. Двадцать минут девятого. Без пятнадцати восемь. Без двадцати пяти семь. Половина восьмого. Время семь часов.
7) В моей комнате есть один стол, два стула и компьютер. Я вечером читаю книги, потом играю на компьютере. У меня в комнате сто шестьдесят книг.
8) К двум прибавить чеьаты, будет шесть. Семь, умноженное на восемь, будет пятьдесят шесть. Сорок восемь, деленное на восемь, будет шесть. От восьми вычесть семь, останется один.
9) Когда начинается концерт? Концерт начинается в шесть часов. А сколько будет длиться концерт? Всего два часа. В девять часов вы будуте уже дома.
Моему дедешке шестьдесят два года, а бабушке шестьдесят. И дедушка, и бабушка на пенсии. Они уже не работают. А мой отец работает на заводе инженером. Каждый день он встает в шесть часов и в половине седьмого уходит на работу.

5. Җөмләләр төзегез:
Үрнәк: Гаиләм, Алабугада, минем, яши. Минем гаиләм Алабугада яши.
1) Яртыда, концерт, башлана, җиденче.
2) Ничәдә, сәгать, торасың, син?
3) Лекция, бетә, беренче, егерме, унынчы, минутта.
4) Укымыйм, мин, күп.
5) Бишенче, Асия, укый, сыйныфта, әле, гына.
6) Киләсеңме, бүген, безгә, син.
7) Телевизор, белән, кич, ярата, Рафис, карарга.
8) «Вакыт», информацион, башлана, тугызда, тапшыру, сәгать.
9) Бабайга, алтмыш, яшь, ике, Мөхәммәт.
10) Без, яшәмибез, өчен, ашау, яшәр, ашыйбыз, өчен.