Лекция №5

Тақырыбы: МҰНАЙ,ГАЗ, КӨМІРДІ ӨҢДЕУ ПРОЦЕСТЕРІНІҢ ЖӘНЕ ТАУАРЛЫ ӨНІМ АЛУДЫҢ ФИЗИКА-ХИМИЯЛЫҚ ПРОЦЕСТЕРІНІҢ ҒЫЛЫМИ НЕГІЗІ

Сабақ жоспары:

1. Материалдық баланс. Процестің негізгі көрсеткіштері

2. Эксперименті, әдебиетті және есептеуде материалды баланс

Сабақ мақсаты: Студенттерге кез-келген өндірістегі технологиялық есептеулерінің негізі материалдық баланс құрайтыны, химиялық реакцияға негізделіп құрылатыны туралы түсінік беру.

Кез-келген процестің материалдық балансы химиялық реакция теңдеуі, зерттеулер нәтижесі мен әдебиеттік мәліметтерге сүйене отырып, қондырғы жұмысынан алынған шамаларға ескеріліп құрылады.

Материалдық баланс технологиялық есептеулердің негізі болып саналады және де өндірісті бақылаушы құралы. Материалдық балансты басшылыққа ала отырып, өндірістің негізгі техника-экономикалық көрсеткіштері анықталады және технология сипаттамасы беріледі.

Материалдық баланс мәліметтеріне сүйене отырып, өндіріс қуаттылығына сәйкес қажетті шикізаттар мен қосалқы материалдардың көлемін анықтайды, сонымен қатар өндіріске қажетті жылумен қамтамассыз ету мақсатында жылулық балансы құрамыз. Онда отындарға жылуалмастырғыштың жоғарғы бетінде салқындатуға жұмсалатын жылу мөлшері саналады, өндірістің экономикалық балансы, өнім мен шикізаттың өзіндік құны, өндірістің рентабелділігі есептелінеді.

Материалдық баланс процестің негізгі көрсеткіштері: шикізаттың айналу дәрежесі, талғамдылығы, өнім шығысы есептелінеді. Есептеуге сүйене аппараттар мен қондырғының жұмысшы размері, реактор саны, қосымша қондырғылар размері, өндіріс шығысы.

Айналу дәрежесі дегеніміз – шикізаттарды барлық бағыттарда толығымен қолданылуы.

Шикізаттың айналу дәрежесі – өндірілген өнім мөлшерінің, қондырғыға берілген бастапқы шикізат мөлшеріне қатынасын айтады, ол үлесті немесе процентпен есептеледі.