ГРАВИМЕТРИЯЛЫҚ АНАЛИЗ

А.Есептеу факторын табу қажет

Анықталатын зат Гравиметриялық форма

1) Na₂S₂0₃ BaSO₄

2) Ba BaSO₄

3) Al Al₂O₃

4) Na₂O NaCl

5) CaCО₃ CaSO₄

6) CaO CaCO₃

7) Ca₃(PО₄)₂ CaO

8) FeO Fe₂O₃

9) FeSO₄ Fe₂O₃

10) H₃PO₄ Mg₂P₂O₇

11) Pb₃O₄ PbSO₄

12) Fe₃O₄ Fe₂O₃

13) N (NH)₂PtCl₆

14) CuO CuSCN

15) K₂O K₂PtCl₆

16) Ag₂O AgCl

17) MoO₃ (NH₄)₃PO₄·12MoO₃

18) P₂O₅ (NH₄)₃PO₄·12MoO₃

19) K K₂SO₄

20) MgO Mg₂P₂O₇

21) K K₂PtCl₆

22) Mg Mg₂P₂O₇

23) SiF₄ SiO₂·12MoO₃

Б. Анықталатын зат және өлшенді мөлшерлерін есептеу

1) Қалайыны диоксид ретінде анықтау үшін құрамында 5% қалайы бар жездің қанша өлшендісін алу қажет?

2) Техникалық магний сульфатының 0,4085г өлшендісінен 0,1800 г. Mg₂P₂O₇ алынды. Техникалық магний сульфатында қанша пайыз MgSO₄ · 7H₂O бар?

3) Күкіртті барий сульфаты түрінде гравиметриялық анықтау үшін құрамында 2% күкірт бар шойынның қандай өлшендісін алу қажет?

4) 0,4320г руда сынамасынан 0,1985 г. Cu(SCN)₂ алынды. Руда үлгісіндегі мыстың массалық үлесін есептеу қажет.

5) Қорғасынды гравиметриялық анықтау кезінде 2,000г қорытпадан 0,6048 г PbSO₄ алынды. Қорытпадағы қорғасынның массалық үлесін анықтау қажет.

6) Салмақтық форманың максималды массасы 0,1г. болғанда өлшендідегі темірді темір тотығы ретінде анықтау үшін FeSO₄∙7H₂O-нің қандай өлшендісін алу қажет?

7) Гравиметриялық форма ретінде 0,15 г-нан артық емес Al₂O₃ алу үшін, құрамында 85% (масса бойынша) Al₂(SO₄)₃·18H₂O бар тұз өлшендісін алу қажет?

8) Әк тастың 0,9866г өлшендісі талданды және талдау нәтижесінде 0,4105 г Mg₂P₂O₇ алынды. Әк тастағы магний карбонатының массалық үлесін анықтау қажет.

9) Кальцийді оксалат ретінде анықтауда гравиметриялық форма ретінде келесі заттар қолданылды: а) кальций оксиді; б) кальций сульфаты. Гравиметриялық форма массасы 0,1г. Әк тас өлшендісінің массасын есептеу қажет.

10) Массасы 0,50000г руда өлшендісінен 0,3989г Fe₂O₃ алынды. Fe₃O₄-тің массалық үлесін (%) анықтау қажет.

11) Массасы 0,9200г техникалық темір купоросы өлшендісін талдау нәтижесінде 0,2545 г Fe₂O₃ алынды. Талданатын үлгідегі FeO және FeSO₄ ·7H₂O-нің массалық үлестерін (%) есептеу қажет.

12) Массасы 0,3000г техикалық натрий сульфидінен, сульфидті сульфатқа дейін тотықтырғаннан кейін, 0,8250 г BaSO₄ алынды. Зерттелетін үлгідегі күкірттің массалық үлесін (%) анықтау қажет және оны теориялықпен салыстыру қажет.

13) Массасы 0,4525г криолит өлшендісінен 0,0809 г Аl₂О₃ алынды. Криолиттегі Na₃AlF₆ массалық үлесін (%) есептеу қажет.

14) Массасы 2,634г тыңайтқыш өлшендісі хлорсутек қышқылында ерітілді және 250,0мл-ге дейін сұйылтылды. Осы ерітіндінің 50,00мл-де MgNH₄PO₄ тұндырылды және алынған тұнба Mg₂P₂O₇-ге дейін қыздырылды, оның массасы 0,3062г болды. Үлгідегі ылғалдың мөлшері 8,50%. P₂O₅-тің ылғалды және абсолютті құрғақ тыңайтқыштағы массалық (%) үлесін есептеу қажет.

15) Массасы 5,000г сильвинит өлшендісі сыйымдылығы 500,0 мл өлшейтін колбада ерітілді. Осы ерітіндінің 10,00мл-нен 0,1948 г калий тетрафенилбораты KB(C₆H₅)₄ алынды. Үлгідегі ылғалдың мөлшері 2,50%. Ылғалды және абсолютті құрғақ сильвиниттегі KCl-дың массалық (%) үлесін есептеу қажет.

16) Массасы 0,3500г техникалық натрий сульфаты өлшендісінен 0,5032 г BaSO₄ және 0,0131 г AgCl алынды. Na₂SO₄ және NaCl-дың техникалық натрий сульфатындағы массалық үлестерін (%) есептеу қажет. Өнімнің ылғалдылығы 10,98%. Na₂SO₄ және NaCl-дың массалық үлестерін (%) абсолютті құрғақ затқа есептеу қажет.

17) Фосфорды анықтау кезінде органикалық заттың өлшендісі күлге айналдырылды және күл сыйымдылығы 200,0 мл колбада ерітілді. Алынған ерітіндінің 20,00мл-нен (NH₄)₃PO₄ ·12MoO₃ тұндырылды. Кептірілген тұнба массасы 0,1982г. Талданатын заттағы фосфордың массалық үлесін (%) есептеу қажет.

18) Салицил қышқылын анықтау үшін массасы 0,2102 г фармацевтикалық препарат өлшендісі Na₂CO₃ ерітіндісіне өткізілді, иод қосылды және тетраиодфениленхинон (C₆H₂I₂O)₂ тұнбаға түсірілді. Алынған тұнба массасы 0,5175г. Препараттағы салицил қышқылының С₆Н₄(ОН)СООН массалық үлесін (%) есептеу қажет.

19) Құрамында хлоромицетин (С₁₁Н₁₂O₂N₂Cl₂) бар массасы 1,5318г көз майының өлшендісі металдық натриймен бірге дәнекерленген ампулада қыздырылды. Сынаманы әрі қарай дайындаудан кейін AgCl хлорид- иондар ретінде тұнбаға түсірілді. Гравиметриялық форманың массасы 0,01918 г. Сынамадағы хлоромицетиннің массалық үлесін (%) анықтау қажет.

20) Массасы 1,000г болат өлшендісінен жалпы массасы 0,1021г SiO₂ және WO₃ тұнбасы алынды. Тұнбаны НҒ-мен өңдегеннен кейін және SiO₂-ні шығарғаннан кейін, WO₃ қалдығының массасы 0,0712г болды. Болаттағы Si және W-ның массалық үлестерін (%) есептеу қажет.

21) Құрамында Cu, Fe, S бар массасы 0,3500г минерал өлшендісінен 0,1392г СuO; 0,1397 г Fе₂О₃; 0,8169 г ВаSО₄ алынды. Минералдың эмпирикалық формуласын есептеу қажет.

22) Темір рудасын талдау кезінде Fe₂O₃-тің массалық үлесі 103,45% тең болды. Артық мөлшер 3,45% зерттелетін руданың құрамы басқа болуымен түсіндіріледі. Руда тұратын темір оксидінің формуласын табу қажет.

23) Массасы 0,1200г мыс оксидінің өлшендісінен массасы 0,5901г мыс оксихинолинаты Cu(C₉H₆ON)₂ алынды. Мыс оксидінің эмпирикалық формуласын есептеу қажет.

24) Айдың қабатының үлгісінде табылған минералдың құрамы: 16,2% Са, 22,5% Fe, 22,6% Si, 38,7% О. Осы минералдың эмпирикалық формуласын анықтау қажет.

25) Массасы m₁ (г) болатын кристаллогидраттың өлшендісінен m₂(г) гравиметриялық форма алынды, кестеде берілген тұздардың кристаллогидраттарының молекулаларындағы судың молекулаларының санын (х) есептеу қажет.

26) 1,0000г қоланың үлгісінен 0,0430 г PbSО₄, 0,1553 г Zn₂P₂О₇ және 0,0632 г SnО₂ алынды. Қоладағы Pb, Zn және Sn-нің пайыздық мөлшерлері неге тең болады?

27) 2,7000 г қорытпадан 0,2004 г А1₂О₃ және 0,0518 г SiО₂ алынды. Қорытпада қанша пайыз А1 және Si бар?

28) Техникалық темір купоростың 0,9200 г өлшендісінен 0,2545 г Fe₂О₃ алынды. Техникалық темір купоросында қанша пайыз FeO бар? Зертталатін өнімдегі FeSО₄·7Н₂О-тің пайыздық мөлшерін анықтау қажет.

29) А1РО₄ өлшендісінен 0,1126 г Mg₂P₂О₇ алынды. Осы өлшендіден қанша грамм А1₂О₃ алынады?

30) Суперфосфаттың 1,2250 г өлшендісінен қатты қыздырудан кейін 0,3756 г CaSО₄ тұнбасы алынды. Суперфосфаттағы Са₃(РО₄)₂-тің пайыздық мөлшерін анықтау қажет. СаО-ге есептегенде мөлшері қаншаға тең болады?

31) Минералдағы кремний оксидінің массалық үлесін анықтағанда алынатын SiО₂-нің массасы 0,2 грамнан артық болмауы тиіс. Құрамында 30% кремний бар талдауға қажетті минералдың массасын есептеу қажет.

32) Алынатын BaSО₄ тұнбасының массасы 0,5 г болуы үшін, гравиметриялық талдауға Na₂SО₄-тің массалық үлесі 90% болатын техникалық натрий сульфатының қандай массасын алу қажет?

33) Алынатын тұнба массасы 0,1 грамнан артық емес болуы үшін, хромды ВаСrО₄ түрінде анықтауда пигменттің өлшендісі қанша болуы қажет? Пигменттегі Сr₂О₃ –тің массалық үлесі 20%.

34) Қатты қыздырудан кейін алынатын СаО тұнбасының массасы 0,1г болуы үшін қажетті әк тас өлшендісінің массасын есептеу қажет. Әк тастағы СаСО₃-тің массалық үлесі 75%.

35) Шойындағы кремнийді анықтау үшін 3,0000 г өлшенді алынды және қатты қыздырылғаннан кейін массасы 0,1244 г SiО₂ тұнбасы алынды. Шойындағы кремнийдің массалық үлесін анықтау қажет.

36) Калий хроматы ерітіндісін талдауда массасы 0,1524г болатын РbСrО₄ тұнбасы алынды. Осы ерітіндіде калий KClO₄ түрінде анықталды. Алынатын KClO₄ тұнбасының массасы қаншаға тең болады?

37) Мыстан, қалайыдан және цинктен тұратын жезді талдауда 0,9274 г өлшенді алынды. Сонда 0,6540 г CuSCN және 0,0575 г SnО₂ тұратын тұнба алынды. Жездегі мыстың, қалайының және цинктің массалық үлестерін анықтау қажет.

В. Тұндырғыш мөлшерін есептеу

1) 0,3025г BaCl₂· H₂O өлшендісінен барийді тұндыруға қажетті массалық үлесі 4% күкірт қышқылы ерітіндісінің көлемін есептеу қажет.

2) 120%-ға дейін тұндырғышты қолданып, магнийді MgNH₄PO₄ ретінде 100 см³ 0,02М MgCl₂ ерітіндісінен тұндыруға қажетті 0,05М Na₂HPO₄ ерітіндісі ретіндегі тұндырғыштың көлемін есептеу қажет.

3) Тұндырғыштың мөлшері бір жарым есе артық болғанда, 0,2г кальцийді тұндыру үшін натрий карбонаты ерітіндісінің (массалық үлес – 17,7%, ρ = 1,19)қандай көлемі қажет?

4) Құрамында 150мг NiCl₂ бар (тұндырғыштың артық мөлшері 1,5%) ерітіндіден Ni²⁺-ді тұндыру үшін, қанша мл 1,2%-ды диметилглиоксим C₆H₈N₂O₂ (ρ=1) ерітіндісі қажет? Жауабы: 23,5 мл.

5) 0,9556 г алюмокалийлі ашудастар ерітілген ерітіндіден алюминийді тұнбаға түсіру үшін, массалық үлесі 2% болатын қанша аммиак ерітіндісі қажет?

6) Құрамында массалық үлесі 12% қорғасын бар 0,5865г қорытпа өлшендісінен қорғасынды тұнбаға түсіру үшін, массалық үлесі 5% күкірт қышқылының қанша грамы қажет?

7) Құрамында массалық үлесі 15% қорғасын бар 0,6856г қорытпа өлшендісін ерітумен алынған ерітіндіден қорғасынды тұнбаға түсіру үшін, массалық үлесі 15% күкірт қышқылының қанша көлемі қажет?

8) Құрамында 0,5228г MgSO₄ · 7H₂O бар ерітіндіден магнийді MgNHPO₄ ретінде тұнбаға түсіру үшін, массалық үлесі 4% Na₂HPO₄ ерітіндісінің қандай көлемі қажет?

9) Құрамында 10,0% BaO бар массасы 0,5625г сынама қышқылда ерітілді. Барийді BaSO₄ түрінде гомогенді тұнбаға түсіру үшін, 30% -дық артық мөлшерді есепке алып, қанша грамм диэтилсульфат (C₂H₅) SO₄ алу қажет?

10) Құрамында хлоромицетин (С₁₁Н₁₂O₂N₂Cl₂) бар массасы 1,5318г көз майының өлшендісі металдық натриймен бірге дәнекерленген ампулада қыздырылды. Сынаманы әрі қарай дайындаудан кейін AgCl хлорид- иондар ретінде тұнбаға түсірілді. Гравиметриялық форманың массасы 0,01918 г. Сынамадағы хлоромицетиннің массалық үлесін (%) анықтау қажет.

11) Молярлық концентрациясы 0,01 болатын 200 см³ NaCl ерітіндісінен хлоридті тұнбаға түсіру үшін, массалық үлесі 3,4% күміс нитратының қандай көлемі қажет?

12) 0,4880 г BaCl₂ ∙ 2H₂O ерітіндісінен барийді тұнбаға түсіру үшін, тығыздығы 1,1 г/см³ болатын күкірт қышқылының қандай көлемі қажет? Жауабы: 1,2см³.

13) 0,6076 г теміраммонийлі ашудастардың өлшендісінен темірді тұнбаға түсіру үшін, массалық үлесі 4% қанша аммиак ерітіндісі қажет?

14) Молярлық концентрациясы 0,05М болатын 200 см³ CaCl₂ ерітіндісінен кальцийді тұнбаға түсіру үшін, массалық үлесі 2,5% аммоний оксалатының қандай көлемі қажет? Тұндыру кезінде тұндырғыштың артық мөлшері 20%-ды құрауы тиіс.

15) 100см³ 0,01 М КВr ерітіндісінен бромды тұнбаға түсіру үшін, массалық үлесі 2% болатын күміс нитратының қандай көлемі қажет?

16) Қорғасынның массалық үлесі 12% болатын қорытпаның 0,5865 г өлшендісінен қорғасынды тұнбаға түсіру үшін, массалық үлесі 5% болатын күкірт қышқылы ерітіндісінің қанша граммы қажет?

17) Қорғасынның массалық үлесі 15% болатын қорытпаның 0,6856 г өлшендісін ерітумен алынған ерітіндіден қорғасынды тұнбаға түсіру үшін, массалық үлесі 10% болатын күкірт қышқылы ерітіндісінің қанша көлемі қажет?

18) Молярлық концентрациясы 0,05 моль/дм³ болатын 100 см³ Na₂SО₄ ерітіндісінен сульфатты тұнбаға түсіру үшін, массалық үлесі 10% болатын ВаС1₂ ерітіндісінің қандай көлемі қажет?