орытынды

• Қорыта келгенде, ақиқат өмірмен тікелей, тығыз байланыстағы тілдік бірліктер жүйесінде бейнеленеді. Осы тілдік жүйедегі атауларды ономасиологиялық, этнолингвистикалық, этноәлеуметтік тұрғыда қарастыру, лексикалық бірліктер жүйесіне байланысты қарау - белгілі бір тақырыптық топтарға жататын атаулар жүйесінің құрылымын, қалыптасу заңдылықтарын, үрдістерін айқынырақ айыруға өз үлесін қосады. Олай болса, нақты бір тақырып аясындағы атауларды ақиқат өмірмен байланысты ономасиологиялық зерттеуді қажет етсе, ал ұлттың сан ғасырлық тарихи-мәдени тәжірибесінде оның рухани әлемімен астасуы этнолингвистикалық табиғатын анықтауды қажет етеді.

• Сондықтан атаулардың этностық мәнін ашуда ономасиолопиялық әдіс пен этнолингвистикалық зерттеуді ұштастыра зерттеудің маңызы ерекше. Қазақтың ұлттық киімдері - этностың өткен өміріндегі өзіне тән ерекшелігін бүгінге дейін сақтап келген мәдениеттің ен қажетті де, құнды белгісінің бірі. Қазақ тіліндегі киім атаулары ұлттық сөздік қорымыздың сүбелі қабатын құрайтын тілдік бірліктердің мағыналы жүйесі болып табылады.

• Киім атауларына қатысты тұрақты тіркестер, мақал-мәтелдер, фразеологизмдерді ұлттық мәдени ерекшеліктері этностың танымындағы ғаламның тілдік бейнесін жасауда субъектінің санасымен тікелей байланысын көрсететін тілдік көріністер деп сипаттауға болады.

• Мағыналық және қолданыстық ауқымы кең киім-кешек атауларының түріне байланысты және әлеуметтік, тілдік деректер арқылы талдау өз тарихын ежелден бастайтын ұлттық танымымыздың жоғары этномәдени әрі эстетикалық деңгейінің этнолингвистикалық мәнін аша түседі.

• Тіліміздегі киім - кешек түрлерінің жан - жақты этнолингвистикалық сипаты, жіктемелік негіздегі оның ұлттық бояуы - ұлттық киім атаулары қалыптасуының сүбелі қабатын құрайтын аналитикалық тәсіл арқылы жасалған киім атауларынан анық байқалады.

• Қазақ тіліндегі киім атауларына қатысты халық ауыз әдебиеті үлгілерінен, түрлі сөздіктерден, этнографиялық және ғылыми зерттеулерден және осы тақырыпқа қатысты мәлімет беретін көркем әдебиеттегі тілдік деректер жинақталып, жүйеленді, киім атауларының этнолингвистикалық табиғатын этномәдени факторлар арқылы айқындай отырып, оның ұлттық сипатының қалыптасуы мен ұлттық мәдени-рухани өмірдегі орны көрсетілді. Аталмыш топқа қатысты тіліміздегі рухани мәдениетке байланысты ырым-жоралғылар мен әдет-ғұрыптарға талдау жасалды, кейбір киім атауларының этимологиясы анықталды.

Алаш, арыс, ру, ел, жұрт сынды қазақ тіліндегі байырғы этноәлеуметтік мазмұндағы атаулар тарихи-тілдік тұрғыдан біршама жүйеленді; дәстүрлі этноәлеуметтік атаулардың құрылымы, семантикалық сипаты айқындалды; қазақ қоғамында ежелден қалыптасқан ел, жұрт ұғымдарының семантикалық талдауы жүргізіліп, компоненттерін салыстыру арқылы олардың сәйкестігі қарастырылды, олардың табиғаты көрсетілді; этноәлеуметтік атаулардың көркем мәтіндегі сипаты анықталды; этноәлеуметтік мазмұндағы лексемалардың тілдегі ерекшеліктері фразеологизмдер мен мақал-мәтелдер, тұрақты тіркестер және қазақ ақын-жыраулар, кейбір қазақ классик жазушылары шығармалары негізінде көрсетілді