Лекция сабақтарының тезисі

1. Химия пәні. Химия ғылым ретінде негізгі әдістері. Химияның даму кезеңдері.

Лекция тезистері: Химия пәні. Химиялық ғылымдар ішіндегі бейорганикалық химияның алатын орны; оның биология, физика пәндерімен байланысы. Химия әдістері. Химия – тәжірибе теориялық ғылым ретінде. Химияның дамуының басты кезеңдері.

2. Атом – мролекулалық ілім. Негізгі химиялық түсініктер мен заңдар.

Лекция тезистері: Атом – молекулалық ілім, оның маңызы. Элемент, атом, молекула, моль, салыстырмалы атомдық және молекулалық масса, молярлық масса, химиялық таңбалар, изотоптар, изобарлар, изотондар. Химиялық формулалар, химиялық реакциялар теңдеуі, аллотропия. Стехиометриялық заңдар: зат массасының сақталу заңы, құрам тұрақтылық заңы, көлемдік қатынас заңы. Авогадро заңы: Эквивалент. Эквиваленттер заңы.

3. Бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластары. Комплексті қосылыстар.

Лекция тезистері: Бейорганикалық заттар. Жіктелуі. Оксидтер: тұз түзетін және түзбейтін. Қышқылдық, негіздік, амфотерлі оксидтер.Химиялық қасиеттері алыну жолдары. Негіздер. Бір – және көп қышықлыды негіздер. Сілтілер. Суда ерімейтін негіздер. Химиялық қасиеттері, алыну жолдары. Қышқылдар: оттекті және оттексіз түрлері. Әлсіз және күшті қышқылдар. Бір – және көп негізді қышқылдар. Химиялық қасиеттері, алыну жолдары. Тұздар: орта, қышқыл, негіз. Аралас және қос тұздар. Комплексті тұздар. Тұздар номенклатуорасы. Химиялық қасиеттер.

4. Атом құрылысы. Д.И. Менделеевтің химиялық элементтерінің периодтық жүйесі мен заңы.

Лекция тезистері: Атомның квантомеханикалық моделі. Атомдағы электрон жағдайын анықтайтын параметрлер – квант сандары, оның физикалық мәні. Электрондық бұлт туралы түсінік. Атомдық орбиталь. Атомның негізгі және қозған күйі. s-,p-,d-,f- орбитальдар. Атомдық орбитальды толтырудың үш принципі. Атомдық орбитальды толтыру тәртібі. Клечковский ережелері. Элемент атомдарының символдық және графикалық түрдегі электрондық формулалары. Атомның электрондық құрылысының оның периодтық жүйедегі орнына тәуелділігі. Негізгі және қосымша топша элементтерінің электрондық конфигурациясының ерекшелігі.Д.И. Менделеевтің химиялық элементтерінің периодтық жүйесі. Периодтар және топтар. Периодтық заңның қазіргі кезеңдегі анықтамасы. Период және топ бойынша атом радиусының, иондану энергиясының, электртерістілік, электронтартқыштық, металдық және бейметалдық қасиеттері мәндерінің өзгеруі.

5. Химиялық байланыс.

Лекция тезистері: Химиялық байланыс. Химиялық байланыстың негізгі

Сипаттамалары: байланыс энергиясы, байланыс ұзындығы және валенттілік бұрыш.

Химиялық байланыстың түрлері: иондық, ковалентті және металдық түрлері. Анықтама беру. Толық түрдековалентті байланыс туралы мағлұмат беру. Валенттілік байланыс әдісі. Гибридтену түрлері. Ковалентті байланыс қанығуы мен бағыты.

6. Химиялық реакция жылдамдығ. Химиялық тепе – теңдік. Химиялық реакциялар түрлері.

Лекция тезистері: Химиялық реакция жылдамдығы. Химиялық реакция жылдамдығына әсер ететін факторлар. Массалар әсер заңы.Катализ. Химиялық тепе – теңдік. Тепе – теңдікке әсер ететін факторлар.

7. Ертінділер. Ертінділер концентрациясын өрнектеу әдістері. Электролиттік диссоциациялану теориясы. Тұздар гидролизі.

Лекция тезистері: Ертінділер. Ертінділер түрлері. ертінділер концентрациясын өрнектеу әдістері. Электролиттік диссоциация теориясы. Электролиттер және бейэлектролиттер. Күшті және әлсіз электролиттер. Тұздар гидролизі. Тұздардың сулы ертінділеріндегі реакция ортасы. Гидролиздің биологиялық және химиялық процестердегі маңызы.

8. Тотығу – тотықсыздану реакциялары.

Лекция тезистері: Тотығу – тотықсыздану реакциялар түрлері. Тотықтырғыш, тотықсыздандырғыш. Тотығу және тотықсыздану процестері. Тотығу – тотықсыздану реакцияларын теңестіру әдісі – электронды – баланс әдісі.

9. Химиялық идентификация. Сапалық және сандық анализ,оның жіктелуі.

10. Электролиз.

Лекция тезистері:

1.Катодтағы катиондардың, анодтағы аниондардың бөліну реті. Фарадей заңдары. Электролизді тәжірибеде қолдану

Лекция тезистері: Коррозия. Коррозиның негізгі түрлері. Металдар және балқымалар коррозиясы. Корррозиядан қорғау әдістері.

Лекция тезистері: Металдардың жалпы қасиеттері d- элементтердің ерекшеліктері. Металл емес елементтердің химиясы ІV топтың р элементтері.

Лекция тезистері: Комплексті қосылыстарА.Вернердің негізгі қағидалары. Комплексті қосылыстардың жіктелуі. Комплексті қосылыстардың диссоциациялануы. Комплексті қосылыстардың маңызы

Әдебиеттер:

1. Аханбаев К. Жалпы және анорганикалық химия. Алматы. «Санат». 1999.

2. К. Аханбаев. Химия. Алматы. «Ана тілі». 1993

3. Б. Бірімжанов, Н.Н. Нұрахметов. Жалпы химия. Алматы. «Ана тілі».1992.

4. Аймақов О.А.,Тлеуова З.Ш., Қазбекова Т.Т. Химияның теориялық негіздері. Көкшетау. 2004.

5. Сағынаев А.Т., Төремұратов Г.Т. Химия есептерін шығарып үйренейік. Алматы. 1996.

6. К. Өтелбаев. Химия. 1,2 том. Шымкент. 1999.

7. Зертханалық жұмыстар әдістемесі.

8. Қазақ тіліндегі есептер жинағының әдістемесі.

9. В.П. Васильев. Аналитическая химия. Физико – химические методы анализа. 2т. «Высшая школа»1989.

10. Шоқыбаев ЖӘ., Өнербаев З.О., Камиева Г.С., Қожағұлова Ж.Р. Бейорганикалық химия практикумы. Алматы.2004

11. Жайлау С.Ж. Физикалық және коллоидтық химия.Алматы,2004