Морфологияның (исем һүҙ төркөмөнөң) стилистик үҙенсәлектәре.11

1.3. М. Бураҡаева прозаһында тел-һүрәтләү сараларының ҡулланылышы, лексик үҙенсәлектәре......................................................20

1.4. Эмоционаллек һәм экспрессивлыҡ категорияһы сараларының М. Бураҡаева әҫәрҙәрендә ҡулланылышы.....................................................23

1.5. М. Бураҡаеваның әҫәренә дөйөм күҙәтеүҙәр һәм халыҡ ижадына тартым ҡайһы бер үҙенсәлектәр ҡулланылышы....................................25

1.6. М. Бураҡаева ижадында ҡулланылған диалектизмдар.........................27

ИКЕНСЕ БҮЛЕК. Мәрйәм Бураҡаева ижадында төрлө стилдәрҙең ҡулланылышы.............................................................................................................31

2.1. Мәрйәм Бураҡаеваның публицистикаһын өйрәнеү..................................31

2.2. Ғилми стиль үҙенсәлектәре..........................................................................40

2.3. Эш ҡағыҙҙары стиле.....................................................................................43

2.4. Хаттар стилен (эпистоляр жанр) ҡулланыу.............................................45

2.5. Мәрйәм Бураҡаева әҫәрҙәрен мәктәптә уҡытыу.....................................47

ЙОМҒАҠЛАУ............................................................................................................54

ҠУЛЛАНЫЛҒАН ӘҘӘБИӘТ...................................................................................57

ИНЕШ

Хәҙерге тел ғилемендә тел стилдәренә ҡараш бер төрлө түгел – был иң алда тел нормаһы тигән төшөнсәне нисек аңлауҙан тора. Әгәр тел нормаһы тип теләһә ниндәй дөрөҫ халыҡ һөйләү телмәре танылһа, стиль дөйөм халыҡ һөйлү телмәренең бер төрө тип аңлатыла; әгәр тел нормаһы тип дөрөҫ әҙәби телмәр танылһа, стиль әҙәби телдең бер төрө тип билдәләнә[1].

Стилистика – тел ғилеменең бер бүлеге. Ул лексика, морфология һәм синтаксис менән тығыҙ бәйләнгән. Тел культураһын үҫтереүҙә стилистиканың роле бик ҙур, шуға күрә лә һуңғы ваҡытта телселәр уға күберәк иғтибар итә башланы.

Ғөмүмән, дөйөм тел ғилемендә, шул иҫәптән тюркологияла ла, стилистика тейешле кимәлдә тикшерелмәгән. Ул башҡорт тел ғилемендә лә кәрәгенсә өйрәнелмәгән. Ҡ. Даян менән Ә. Харисовтың, Ғ. Ғ. Сәйетбатталовтың һәм проф. Ж. Ғ. Кейекбаевтың хеҙмәттәрен иҫәпкә алмағанда, башҡорт лингвистикаһында стилистик мәсьәләләренә арналған махсус монографиялар бик аҙ.

Стиль (грекса stylis - яҙыу рәүеше) – яҙыусы ижадына хас булған төп идея-художество үҙенсәлектәре: уның донъяға ҡарашы һәм әҫәрҙәренең йөкмәткеһен билдәләүсе тематика, һүрәтләй торған сюжеттар һәм характерҙар төркөмө, уларға ярашлы һүрәтләү саралары, тел үҙенсәлектәре. Бер һүҙ менән әйткәндә яҙыусының яҙыу манераһына ҡарап уның ҡайҙан, ниндәй урындан, үҙенең кем булыуын иҫбатлап алып була торған төр[2].

Проф. А. Пешковскийҙың фекеренсә, стилистика тел менән эш иткәнлектән, әҙәбиәттән бигерәк тел ғилеменә яҡын тора[3]. Ошоно иҫәпкә алып, беҙ, үҙебеҙҙең диплом эшебеҙҙә Мәрйәм Бураҡаева ижадын башҡорт теле ғилеменең стилистикаһында тикшерәсәкбеҙ.

Сығарылыш эшенең актуаллеге. Бөгөнгө көндә башҡорт теле уҡытыусылары, журналистар араһында стилистик хаталар йыш осрай. Шуға ла М. Бураҡаева ижадында стилситиканы тикшереү диплом эшенең актуаллеген билдәләй.