Сурет 7. Қазақ донорлары мен орыс донорларының салыстырмалы көрсеткіші

Зерттеу нәтижесіне қарап жеке мазасыздық пен реактивті мазасыздық көрсеткіштері барлық топта ұқсас болғандықтан донорлардың жасы мен ұлтына байланысты емес екенін айтуға болады.

Жалпы мазасыздықтың орташа көрсеткіштерін зерттеуде 3 деңгейін ажыратып көрсетті: (кесте 3)

Кесте 3. Жеке және реактивті мазасыздықды зерттеудегі донорлардың топтық орта көрсеткіштері:

Зерттеу нәтижесінен донорлардың жеке-төмен мазасыздық реактивті-төмен мазассыздыққа қарағанда жоғары екенін көруге болады, яғни донация кезінде төмен мазасыздықтағы донорлар саны 6,8% -ға азайған. Керісінше жеке-жоғары мазасыздыққа қарағанда реактивті-жоғары мазасыздық 3 %-ға артқан. Реактивті-орта мазасыздық та жеке-орта мазасыздыққа қарағанда 2,8% көбейген. Бұл нәтижеден донорларды донация процедурасы кезінде қорқыныш, үрей басып, мазасыздануын байқауға болады.

Зерттеу барысында донорлардың белсенділігіне қарай 2 топқа: (кесте 4)

· біріншілікті донорлар (алғаш рет донор болып отырғандар),

· белсенді донорлар (алдын бір немесе бірнеше рет донор болғандар) деп бөлуге болады.

Кесте 4. Донорлардың белсенділігіне қарай жеке және реактивті мазасыздық денгейінің көсеткіштері

Біріншілікті донорлар арасындағы мазасыздық деңгейі белсенді донорлармен салыстырғанда жоғары екенін байқауға болады. Бірақ айтарлықтай өзгерістер анықталмаған: біріншілікті донорларда жеке-төмен мазасыздық реактивті-төмен мазасыздықта төмендейді, яғни біріншілікті донорларда жоғарғы мазасыздықдық аздап көтерілгенін байқауға болады. Негізінен көпшілік біріншілікті донорлардың көрсеткіштері орта мазасыздықты көрсетеді, жеке-орта мазасыздық 67,6%-дан реактивті-орта мазасыздық 70,3%-ға өскен, яғни 2,7%-ға.

белсенді донорлардың көрсеткіштерінен жеке-төмен мазасыздықтың 78,8%-дан реактивті-төмен мазасыздыққа 75,8%-ға 3%-ға ғана өзгерген. Жеке-орта мазасыздық та реактивті-орта мазасыздыққа қарағанда 3%-ға өзгергені белгілі болды. Ал жеке-жоғарғы және реактивті-жоғарғы мазасыздық анықталмаған.

Сонымен, белсенді донорларда біріншілікті донорлармен салыстырғанда мазасыздық деңгейі төмен, себебі бұл донорлар донация процедурасымен таныс, алдын қан тапсырған, ешқандай үрей, қорқыныш байқалмайды.

Донорлардың эмоционалды жағдайын зерттеуде жынысына қарай ажыратуда ерекшеліктер анықталды. Сонымен:

Әйелдердің жеке мазасыздығы мына формуламен есептелінді:

;

Мұнда n- донор әйелдердің жалпы саны, n ˃ 30 болса, n-1.

P-варианта кездесу жиілігі;

d- вариация қатары мен орта арифметикалық шаманың айырмасы: d= v-M

M –арифметикалық орта шама: M =

Ϭ = = 44

Коэф.вар. = = = 148.

Әйелдердің реактивті мазасыздығы жеке мазасыздықты есептеген формулалармен есептегенде:

Ϭ = = 59,3;

Коэф.вар. = = = 169,4.

Ерлердің жеке мазасыздығы:

Ϭ = = 30,7;

Коэф.вар. = = 114.

Ерлердің реактивті мазасыздығы:

Ϭ = = 37,4;

Коэф.вар. = = 117.

Сонымен есептеу нәтижесі: (сурет 8)

Сурет 8. Донорлардың эмоционалды жағдайын жынысына қарай ажырату.

Нәтижені нақтылау үшін Стюдент критериі бойынша зерттеу нәтижесінің шынайылығын бағалау әдісі қолданылды.

Ерлерде:

= =

.

Әйелдерде:

= =

Нәтижесінде әйелдерде жеке мазасыздықтан реактивті мазасыздық көрсеткіші жоғары екені белгілі болды. Ал ерлерде жеке мазасыздық пен реактивті мазасыздық арасында айырмашылық көп емес.

Ерлер мен әйелдердің жалпы мазасыздықтарын салыстырғанда ерлерге қарағанда әйелдердің мазасыздықтары едәуір жоғары екені анықталды, яғни әйелдердің эмоционалды келетіні белгілі болды.