Сурет. Жер беткі су көздерінен суды алушы су құбырының бас қондырғыларының жобасы

1-су қоймасы; 2-су көзінен суды алу қондырғысы; 3-жағалаулық құдық; 4-бірінші көтергіш насос станциясы; 5-тазалау қондырғылары; а-хлорлы әктің және коагулянт ерітіндісін беру қондырғысы, б-араластырғыш, в- реакция камерасы, г-вертикальды тұндырғыш, д-сүзгіш; 6-таза су резервуары;

7-екінші көтергіш насос станциясы; 8-су тегеурін мұнарасы

Су қүбыры қондырғыларының құрылымы мен құрамы пайдаланушы су көзінің сипатына, оны тазалаудың қажетті әдістердің жиынтығын белгілейтін ондағы судың сапасына, тұрғындардың санына және елді мекеннің көркейтілу дәрежесіне өте байланысты келеді.

Жер асты су көздерінен су бұрғылау скважиналары (құбырлы құдықтар) немесе шахтылы құдықтар арқылы алынды. Бұрғылау скважиналары, суды алуы ұйғарылып отырған су горизонтына дейін жер қыртысы қабаты арқылы өтетін, вертикальды цилиндр түрдегі құбыр болып келеді. Суды алу үшін скважиналарды бұрғылаудың негізгі әдістері – соққылау (колонкалық) және айналдырып бұрғылау (роторлық) әдістері. Соққылау арқылы әдісінде жер қыртысын бұзу забойдың ішінде долотоның соққыларымен жүргізіледі, ал бұзылған порода көтеру арқылы жоғары шығарылады. Роторлық бұрғылауда жер қыртысын бұзу забойда айналып тұрушы снарядтармен жүргізіледі де, бұзылған порода – сазды ерітіндінің қысымымен шығарылады. Ерітіндіні дайындау дезинфекциялау және серпінділігін жоғарылату үшін құрамында хлоры бар заттар қосу арқылы жүргізіледі.

Скважиналардың іргелері бұзылып құлауынан сақтау және жоғары орналасқан су горизонттарынан оқшаулау үшін бекіткіш (обсадная) деп аталатын құбырлардың колонналарымен бекітіледі (әдетте, болаттан жасалған). Суды көтеруші скважинаның схемасы 4 суретте көрсетілген.