Сананың бұзылуларына тән белгілер

1.Науқастың уақытқа, әсерге, жағдайға деген әрекетінің жоғалуы.

2.Қоршаған болмысты анық нақты сезінудің, түйсіктеудің болмауы.

3.Ойлауға байланысты бағыттылығының әр түрлі бұзылуы.

4.Болып жатқан жағдайларға, олардың әсерінен есте сақтаудың қиындығы.

Сананың бұзылуының терендігін сапасы бойынша ажыратамыз.

Сананың тереңдігі бойынша бұзылулар

1.Обнубиляция - сананың өте жеңіл түрде бұзылуы. Қоршаған болмысты дұрыс жобалағанмен, сана бірнеше секундқа немесе минутқа тұманданады. Қоршаған ортаға деген жоба жоғалмайды, обнубиляциядан кейін амнезия байқалмайды.

2. Сомноленция - ұйқылы-ояу жағдай, бірнеше сағатқа немесе бірнеше күнге созылады. Қоршаған орта болмыс жобасы сақталған, амнезия байқалмайды.

3.Есеңгіреу - сананың тереңірек бұзылуы. 3 сатыдан тұрады:

А. Жеңіл саты. Науқас ұйқылы ояу жағдайда. Аз сөйлейді. Қимыл әрекеті аз, әлсіздікке, шаршағаңдыққа шағымданады.

В. Орташа сатысы. Науқас төсекте көзін жұмып жатады. Сұрақтарға жауап береді.

С. Ауыр саты. Науқас қатты ұйқыда. Оны қатты сілкілеу арқылы оятуға болады. Бірақ көзін ашып, қайта ұйқыға кетеді.

4.Сопор - науқас ес-түссіз. Ауыртқыштан басқа ешқандай тітіркендіргіштерге жауап бермейді.

5. Кома - сана бұзылуының ең ауыр түрі, науқас ешқаңдай тітіркендіргіштерге жауап бермейді.

Сананың сапасы бойынша бұзылулары.

1. Делирий - жерді, уақытты, қоршаған болмысты болжау бұзылады. Бірақ өзін-өзі сезіну сақталады. Делирий кезінде корқынышты галлюцинациялар байқалады. Делирий алкогольді психоздарда кездеседі.

2. Аменция - делирийге қарағаңда сананың тереңірек бұзылуы. Қоршаған болмысты, уақытты болжау мен өзін-өзі сезіну бұзылады.

3. Онейроид - ұйқылы ояу жағдай. Адам өзінің ойынан шығарған фантастикалық әлеміңде (галлюцинациялар байқалады) өмір сүреді.

4. Күңгірттік жағдай - аурудың назары тек бір затқа қадалады (галлюцинация байқалады)

5. Амбулаторлы автоматизм жағдайы - оған сомнамбулизм -айкезбе жағдайы мен транс жағдайлары жатады.