Главная Случайная страница


Полезное:

Как сделать разговор полезным и приятным Как сделать объемную звезду своими руками Как сделать то, что делать не хочется? Как сделать погремушку Как сделать так чтобы женщины сами знакомились с вами Как сделать идею коммерческой Как сделать хорошую растяжку ног? Как сделать наш разум здоровым? Как сделать, чтобы люди обманывали меньше Вопрос 4. Как сделать так, чтобы вас уважали и ценили? Как сделать лучше себе и другим людям Как сделать свидание интересным?


Категории:

АрхитектураАстрономияБиологияГеографияГеологияИнформатикаИскусствоИсторияКулинарияКультураМаркетингМатематикаМедицинаМенеджментОхрана трудаПравоПроизводствоПсихологияРелигияСоциологияСпортТехникаФизикаФилософияХимияЭкологияЭкономикаЭлектроника






GENETĪVUS CHARACTERISTĬCUS. DATĪVUS DUPLEX





 

A.

1. Homo locum ornat, non homĭnem locus.—2. Iucunda est praeteritōrum labōrum memoria.—3. Victorĭbus nihil impedītum, victis nihil tutum.—4. Honōres mutant mores.—5. Errāre humānum est; stultum est in errōre perseverāre.—6. Milĭtes nostri pericŭla et labōres magnos patienter tolĕrant.—7. Solatii loco est inter multos dolōrem suum dividĕre.—8. Pigro supplicii loco labor est.—9. Pedĭbus timor addit alas.—10. Aēr undique terram cingit; sine aĕre nulla vita est.—11. Grammatĭci—custōdes Latīni sermōnis.—12. Non est viri timēre labōrem.

 

B.

13. Dura lex, sed lex.—14. Antīqui: si vis1 pacem, para bellum, at nos: si vis pacem, para pacem; ităque constanter pro pace certāmus.—15. Cupiditāti nihil est satis, natūrae satis est etiam parum. (Sen.)— 16. Sine legĭbus nulla est civĭtas, nam civĭtas legĭbus continētur.—17. Amīcus Plato, sed magis amīca verĭtas.—18. Gloria umbra virtūtis est.—19. Decĭmus Brutus salūtem dicit Marco Tullio Cicerōni.—20. In pugna plerumque non numĕrus milĭtum sed fortitūdo eōrum vincit.—21. Similitūdo morum amicitiam creat.—22. Homĭnes ratio ducit.—23. Alit lectio ingenium.—24. Repetitio est mater studiōrum.—25. Calidārum regiōnum bestiae magnitudĭne suā nostrārum regiōnum bestias longe supĕrant.

 

C.

26. Multa et magna flumĭna sunt in Asia.—27. Nonnulla sidĕra nomĭna deōrum antiquōrum etiam nunc habent.—28. Corpŏra iuvĕnum labōre firmantur.—29. Milĭti bono vulnĕra laudi sunt.—30. Opĕra Cicerōnis permulta sunt.—31. O tempŏra, о mores! (Cic.)— 32. Tempŏra mutantur et nos mutāmur in illis.

33. Gáudia príncipiúm nostrí sunt saépe dolóris. (Ov.)

34. Návita dé ventís, de táuris nárrat arátor,

Énumerát milés vúlnera, pástor ovés. (Prop.)

35. Nón procul á proprió stípite póma cadúnt.

36. Qui débet, limen créditoris nón amat. (P. Syr.)

37. Scríbimus índoctí doctíque poēmata pássim. (Hor.)

1 vis хочешь.

 

1. Порядочный человек никому не завидует1.—2. Великой наградой для победителя (dat.) является (est) слава.—3. Обязанность1 наставников—учить.—4. Не всегда разбойник убивает путника, иногда и путник разбойника.—5. Гораций ценит золотую середину.—6. Мы боремся за родину, за свободу, за жизнь.— 7. Мы не только говорим о мире, мы боремся за него.—8. В Европе много государств.—9. Зимой поля покрываются снегом.—10. Не доверяй слухам.— 11. Именам великих людей (vir) история дарует бессмертие.—12. Законы — хранители человеческого общества.—13. Храбрость вождей и воинов обыкновенно приносит (= имеет обыкновение приносить) победу.—14. Не защищайте и не скрывайте преступлений.—15. Труд укрепляет тело, а праздность обессиливает.

1 См. § 7, A, 12.

§8.

ЧЕТЫРЕ ГЛАВНЫЕ ФОРМЫ И ТРИ ОСНОВЫ ГЛАГОЛА

PERFECTUM INDICATĪVI ACTĪVI. SUPĪNUM I

III СКЛОНЕНИЕ (СМЕШАННОЕ). ACCUSATĪVUS DUPLEX

1. Biturīges ad Aeduos legātos misērunt rogātum subsidium.— 2. Popŭli Romāni honōres quondam fuērunt rari ob eamque causam gloriōsi.—3. Romāni Cicerōnem consŭlem, postquam civitātem Romānam servāvit, patrem patriae nominavērunt.—4. In summo apud Graecos honōre geometria fuit.—5. Ubi sunt, qui ante nos in mundo fuērunt?2—6. С. (=Gaius) Iulius Caesar, postquam a Pharnăce, rege Pontĭco, victoriam reportāvit, ad amicum suum scripsit: «Veni, vidi, vici».—7. Hostium munĕra — non munĕra.—8. Nihil hostes cogĭtant, nisi caedem, nisi incendia, nisi rapīnas.—9. Mors natūrae lex est.—10. Mens sana in corpŏre sano.—11. In pace artes et littĕrae florent, idcirco pax mater artium appellātur.—12. In fuga foeda mors est, in victoria gloriōsa.—13. Bella perpetua numĕrum civium Romanōrum minuērunt.—14. Romāni Carthaginiensĭbus bellum indixērunt nec prius finivērunt, quam Carthagĭnem delevērunt.

15. Ílle dolét veré, quí sine téste dolét. (Mart.)

2 Из старинной студенческой песни «Gaudeāmus igĭtur».

 

1. Древние римляне часто внушали страх соседним народам.—2. Ромул и Рем основали Рим.—3. Братьев Ромула и Рема, основателей Рима, по преданию, воспитал царский пастух.—4. Александр Великий в короткое время завоевал Персидское царство.—5. Цезарь разрушил в Галлии много городов.—6. Примеры великих людей побудили многих к труду (рl.).— 7. Тарквиний Гордый, последний римский царь, заслужил свое прозвище своим нравом.—8. Цицерон назвал Геродота отцом истории.—9. Греки всегда воздавали божеские почести (=почести богов) тем людям, которые убили тиранов.—10. Наши воины всегда с доблестью сражались за отечество.—11. Языки некоторых древних племен нам неизвестны.— 12. Любовь к родине есть священный долг граждан.—13. Тела юношей укрепляются трудом.—14. Уже давно я жду своего брата.

 

§ 9.

PERFECTUM INDICATĪVI PASSĪVI.

PARTICIPIUM PERFECTI PASSĪVI.

III СКЛОНЕНИЕ (ГЛАСНОЕ)

НЕОПРЕДЕЛЕННО - ЛИЧНОЕ УПОТРЕБЛЕНИЕ ПАССИВА.

ABLATĪVUS LOCI

1. Multae urbes, olim clarae, nunc dirŭtae iacent.—2. Iucunda est nox, curis solūta.—3. Magna Italiae pars olim a rege Pyrrho vastāta est.—4. Prudentiā unīus viri tota Graecia olim magno pericŭlo liberāta est.—5. Magna classis Persārum parvo numĕro navium Graecōrum apud Salamīna1 victa est.—6. Acrĭter ad flumen Axŏnam pugnatum est.—7. Post proelium commissum hostes terga vertērunt.—8. Nuntiis litterisque Labiēni commōtus, Caesar duas legiōnes in citeriōre Galliā novas conscripsit; cum his legionĭbus legātus Q. (=Quintus) Pedius in interiōrem Galliam missus est.

9. Nonnulla maria popŭlis antīquis ignōta fuērunt.—10. Tempestātes marium periculōsae sunt.—11. Diu Graeci ante moenia Troiae magna cum virtūte et pertinacia pugnavērunt.—12. In mari Mediterraneo sunt multa et varia genĕra animalium.—13. Multa bella a Romānis terra marīque gesta sunt.—14. Vim vi repellĕre licet.—15. Scire leges non est verba eōrum tenēre, sed vim ac mentem.

16. Dúm virés anníque sinúnt, toleráte labóres. (Ov.)

17. Cóntra vím mortís non ést medicámen in hórtis.

18. Caélum nón animúm mutánt, qui tráns mare cúrrunt. (Hor.)

1. Александр Великий был воспитан знаменитым философом Аристотелем.—2. Многие города Галлии были завоеваны Цезарем.—3. Рим некогда был взят (=завоеван) и разрушен галлами.—4. Гомер в своих песнях (abl.) рассказывает нам о Трое, разрушенной греками.—5. В первую Пуническую войну римлянами было построено большое число кораблей.—6. Некоторые животные спят всю зиму.—7. На море часто попадаются подводные камни и мели.

 

1 Греческая форма accusatīvus sing.

Выразить в страдательном обороте из § 8 примеры: 3, 13, 14 латинского текста и 1, 2, 3, 4, 5, 8 русского текста.

§ 10.

ОСОБЕННОСТИ III СКЛОНЕНИЯ

ИСКЛЮЧЕНИЯ ИЗ ПРАВИЛ О РОДЕ

1. Nonnullae arbŏres non unum saecŭlum vivunt.—2. In arēnis Afrĭcae unīus interdum arbŏris umbra et parvus rivus viatōri vitam servant.—3. Flores sunt nuntii veris.—4. Et longum est id iter et periculōsum.—5. Caesar magnis itinerĭbus ad Vesontiōnem contendit.—6. Finis corōnat opus.—7. Ex ungue leōnem.—8. Gutta cavat lapĭdem.—9. Famā nomĭnis sui totum fere orbem terrārum complēvit Alexander, rex Macedŏnum.—10. Homĭnes cor habent, in sinistra pectŏris parte posĭtum.—11. Summi montium vertĭces nive aeternā tecti sunt.—12. Omnibus1 apĭbus una quies opĕrum, labor omnĭbus unus.—13. Nullam virtus aliam mercēdem labōrum periculorúmque desidĕrat, praeter mercēdem2 laudis et gloriae.—14. Eurōpae pars, quam Pyrenaei montes a Gallia divĭdunt, Hispania appellātur.—15. Extrēmum oppĭdum Allobrŏgum proxĭmúmque Helvetiōrum finĭbus est Genăva. Ex eo oppĭdo pons ad Helvetios pertĭnet.—16. Comes aeris aliēni atque litis est miseria.—17. Graeci Troiam ferro ignique vastavērunt.—18. Quod licet Iovi, non licet bovi.

19. Grátius éx ipsó fónte bibúntur aquaé. (Ov.)

 

DE SCYTHIA

Scythia includĭtur ab uno latĕre Ponto, ab altĕro—montĭbus Riphaeis1, a tergo—Asiā ac Phasi flumĭne. Ea multum in longitudĭnem et in latitudĭnem patet. Hominĭbus inter se sunt nulli fines; neque enim agrum exercent, nec domicilium illis est ullum, aut tectum, aut sedes; armenta et pecŏra semper pascunt et per incultas solitudĭnes semper errant. Uxōres liberosque suos secum in plaustris vehunt. Spernunt aurum et argentum, quae relĭqui mortāles appĕtunt. Lacte et melle vivunt; lanae usus ac vestium est iis ignōtus; pelles ferīnae aut murīnae sunt iis pro vestĭbus. (По Юстину II, 2.)

1 omnibus всем.

2 При переводе можно добавить: состоящей в....

1 Вероятно, западные отроги Урала или горы Поволжья; ср. «Памятник» Державина: «...с Рифея льет Урал».

§11.

ПРИЛАГАТЕЛЬНЫЕ III СКЛОНЕНИЯ (В ПОЛОЖИТЕЛЬНОЙ СТЕПЕНИ)

PARTICĪPIUM PRAESENTIS ACTĪVI ABLATĪVUS QUALITĀTIS

А.

1. Alcibiădes, vir acri ingenio, civĭbus suis non semper consiliōrum salubrium auctor fuit.—2. Xerxes, rex Persārum, magnum numĕrum copiārum pedestrium et equestrium Hellespontum transportāvit.—3. Tarda timet ovis celĕres lupos.—4. Ad litŏra maris Tyrrhēni in Italia multae palūdes sunt; ităque aēr ibi salūber non est.—5. Fortes fortūna adiŭvat.—6. Vita brevis, ars longa.—7. Omnis ars imitatio est natūrae.—8. Facĭle omnes, cum valēmus, recta consilia aegrōtis damus.—9. Omnia praeclāra rara. (Cic.)— 10. Labor et patientia omnia vincunt.—11. Mobĭlis et inquiēta mens homĭni data est.—12. Sociāle anĭmal est homo.—13. Nihil mortalĭbus arduum est.—14. Patria est commūnis omnium civium parens.—15. Milĭti forti nulla itinĕra longa, nulli hostes terribĭles sunt.— 16. Qualis ratio, tales et actiōnes sunt.

В.

17. Simplex veritātis oratio est.—18. Longum est iter per praecepta, breve et effĭcax per exempla.—19. Lauda consilium audax, si cum prudenti ratiōne iunctum est.—20. Socrătes, totīus Graeciae iudicio, sapiens est.—21. Multa virōrum sapientium dicta a scriptorĭbus veterĭbus memoriae prodĭta sunt.—22. Vetĕra proverbia brevĭter saepe et simplicĭbus verbis prudentiam popŭli exprĭmunt.—23. Ventus est fluens aēr.—24. Fortitūdo est virtus, pericŭla contemnens.—25. Praecepta dare scienti supervacuum est.—26. Non quaerit aeger medĭcum eloquentem, sed sanantem.—27. Sero venientĭbus ossa.

28. Pállida mórs aequó pulsát pede páuperúm tabérnas

Regúmque túrres. (Hor.)

29. Sýllăba lónga breví subiécta vocátur ïámbus.

 

APTE DICTUM

Leonĭdas milĭti nuntianti: «Hostes nobis propinqui sunt»—«Et nos», inquit, «hostĭbus propinqui sumus».

1. В сражении при Каннах римляне потеряли не только всю пехоту (=пешее войско), но и всю конницу (==конное войско).—2. Лень—мать всех пороков.—3. Существовал (=был: erat) легкий и удобный путь из области гельветов в Римскую провинцию.—4. Знаменитые храмы и огромные пирамиды Египта были построены рабами.—5. Зимой в Черном море бывают сильные (громадные) бури.—6. В нашей счастливой стране все граждане равны между собой.—7. И дым отечества нам сладок и приятен.—8. Всякое начало трудно.—9. Послы гельветов со слезами (part. praes. от fleo) просили у (лат. предлог а) Цезаря мира.

§ 12.

IV СКЛОНЕНИЕ

IMPERFECTUM INDICATĪVI ACTĪVI И PASSĪVI ABLATĪVUS LIMITATIŌNIS

 

1. E fructū arbor cognoscĭtur.—2. Nihil semper suo statū manet.—3. Manus manum lavat.—4. Aliae bestiae homĭnem visū, aliae audītū supĕrant, omnes vero homo supĕrat mente et ratiōne.—5. Non semper in civitāte Atheniensium adĭtus ad summos magistrātūs omnium ordĭnum civĭbus patuit.—6. Motus terrae est ab occasū ad ortum.—7. Lingua Latīna diu apud popŭlos Eurōpae in magno usū fuit.—8. Imāgo anĭmi vultus est.—9. Etiam bestiae arma habent: equus—ungŭlas, taurus—cornua.—10. Nonnulla loca terrae ob gelu aspĕrum incŏlas non habent.—11. Bonus agricŏla curā cultūque sterilitātem soli vincit.

12. Antīqui caput sedem omnium fere sensuum nostrōrum putābant.—13. Et parvae domūs et ingentia aedificia Romae erant.—14. Describebātur in tribus popŭlus Romānus, in centurias exercĭtus.—15. Caesar in bello, quod in Britannia gessit, ad omnes casūs subsidia comparābat.—16. Undĭque loci natūrā Helvetii continebāntur: una ex parte—flumĭne Rheno, qui agrum eōrum a Germānis dividēbat, altĕra ex parte—monte Iurā, qui erat inter Helvetios et Sequănos, tertiā—lacū Lemanno et flumĭne Rhodăno.

17. Нéu, quam dífficilé (e)st crimén non pródere vúltu. (Ov.)

18. Herédis flétus súb persóna rísus ést. (P. Syr.)

 

1. Дыхание—признак жизни.—2. В южных странах ночь наступает тотчас после захода солнца.—3. Наш дом расположен недалеко от большого озера.—4. Орлы превосходят всех других птиц острым зрением.—5. Мы обязаны повиноваться законам и властям нашего государства.—6. Где (quibus locis) в нашей стране (gen.) были когда-то жалкие хижины, теперь мы видим великолепные дома.—7. Значение римского сената некогда было очень велико.—8. Во (de) вторую ночную стражу бельги покинули свой лагерь с великим шумом и смятением. Цезарь же удержал войско и конницу в лагере.—9. Гельветы были взволнованы неожиданным прибытием Цезаря.—10. Жил некогда царь; у него были две дочери.—11. Дети лакедемонян до семи лет оставались (=были) на попечении (sub cura) матерей.—12. Целый год я ждал твоих писем.—13. Смелостью и умом он превосходил всех.—14. Египтяне бальзамировали умерших и оставляли (servo, 1.) их дома.

 

DE SERVIS ROMANŌRUM

Misĕra et laborum plena erat servorum vita in civitate Romana, nam neque ius ullum iis erat, neque leges domĭnos eorum ab iniuria et maleficio prohibebant. Itaque domini servos instrumenta vocalia nominabant, in eos vitae necisque potestatem habebant et omnia exempla cruciatūsque1 edebant. Crudelitate dominorum adducti, haud raro servi se libertatemque suam vindicare temptaverunt et seditiones concitaverunt. Tum fortĭter pugnantes exercĭtus Romanos saepe pepulerunt et res2 suas suo arbitrio ordinaverunt, sed postrēmo victi sunt.

Nihilomĭnus divĭtes et nobĭles Romani, motu servorum terrĭti, eos hostium loco habebant. Notum est illud: «Quot servi, totĭdem hostes».

Multi et clari et belli perīti duces servorum nomina sua immortalitati commendaverunt, in his praecipue Spartăcus ille, quem etiam nunc magnis laudibus celebramus.

1 omnia exempla cruciatūsque всякого рода пытки.

2 res f pl. (V скл.) дела.

 

LEO ET VULPES

Leo, annis confectus, in spelunca recubabat et, quia vix magno labore victum parabat, aegrōtum simulabat. Tum regem multae bestiae visitabant, sed statim a leōne devorabantur. Venit tandem etiam vulpes neque tamen intravit, sed caute ante speluncam stetit et regem salutavit. Tum leo interrogavit: «Cur in speluncam non intras?» Vulpes respondit: «Quia me vestigia terrent: multa enim in speluncam spectant, nulla retrorsum».

 

DE NINO

Antiquissimis temporibus1 gentium imperium penes reges erat. Populus nullis legibus tenebatur, arbitria princĭpum pro legibus erant. Mos erat servare magis, quam propagare fines imperii. Primus omnium Ninus, rex Assyriorum, vetĕrem illum morem nova imperii cupiditate mutavit. Hic primus bello lacessīvit finitĭmos et imbelles populos perdomuit usque ad termĭnos Libyae. Nec tantum proxĭmas, sed etiam totius Orientis nationes subēgit. Postrēmum illi2 bellum cum Zoroastre, rege Bactrianorum, fuit, qui primus artes magĭcas invēnit et mundi principia siderumque motus magna cum diligentia spectavit. Hunc3 occīdit Ninus; post ipse decessit, relinquens impubĕrem adhúc filium Ninyam et uxōrem Semirămin. (По Юстину)

1 antiquissĭmis temporĭbus в древнейшие времена.

2 illi у него (dat. sing. от мест. ille тот, он).

3 hunc этого, его (асc. sing. от мест. hic этот, он).

 

§ 13.

Date: 2015-09-24; view: 2475; Нарушение авторских прав; Помощь в написании работы --> СЮДА...



mydocx.ru - 2015-2024 year. (0.007 sec.) Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав - Пожаловаться на публикацию