Зах Бел у складзе Польшчы

У выніку падпіс Рыжскага мірнага д-ра паміж Польшчай і Савец Расіяй (18.3.1921) зах бел тэр сталі часткай "другой РП". падзел на 4 ваяводствы (Віленскае, Беластоцкае, Наваградскае і Палескае) 29 паветаў і гміны. Палякі наз гэтыя тэр "крэсы ўсх", "паўн-ўсх землі Польшчы", "Белапольшча", што падкрэслівала пазіцыю непрызнання бел зямель як асобнай не толькі тэр-паліт, але і этнічнай адзінкі. У эк плане Зах Бел была аграрным рэгіёнам. У 20-х гг. польскі ўрад праводзіць на далучаных землях шэраг аграрных р-м: парцэляцыю – продаж памешчыкамі праз банк часткі сваіх зямель па фіксаваных цэнах; камасацыю – аб’яднанне ў адзіны надзел дробных сялян палосак і высяленне сямей на хутары; пераход сервітутаў – сумесных для карыстання памешчыкаў і сялян зямель.Прамысловасць Зах Бел насіла пераважна дробны х-р з найбольшым развіццём харчовай і дрэваапрацоўчай галін. Сярэдняя зар плата рабочага на заходнебел прадпрыемствах складала каля 68 % ад зар платы рабочага ў Цэнт Польшчы. Значна абвастрыў стан працоўных эк крызіс 1929 – 1933 гг., у выніку 46 % рабочых засталіся без працы. Адным з вынікаў непамернай эксплуатацыі народа і цяжкага сацыяльна-эк стану стаў масавы выезд за мяжу. нацыянальна-рэлігійная п-ка польскага ўрада, якая мела мэтай непрызнанне і далейшае знішчэнне бел нацыі. На тэр Зах Бел дзейнічала 19 турмаў і канцэнтрацыйны лагер у Бярозе-Картузскай. Рэжым санацыі Ю. Пілсудскага (1926 – 1939) узмацніў сацыяльны, нац і рэліг прыгнёт, што выклікала актывізацыю нац-вызваленчага і рэвалюц руху ў ЗахБеларусі. У першай палове 20-х гг пераважалі ўзброеныя выступленні партызан хар-ру.У сярэдзіне 20-х гг на паліт сцэну выходзіць яшчэ некалькі сіл, сярод якіх вызначаецца Бел сялянска-работніцкая грамада (БСРГ). У 1921 г. заснаваны Віленскі бел гісторыка-этнаграфічны музей. У навуковай і культурна-асвет рабоце актыўна ўдзельнічалі Ластоўскі, Станкевіч, Тарашкевіч, браты Луцкевічы і інш.У час, калі ў БССР пачаўся працэс згортвання п-кі беларусізацыі, супрацьстаянне прымусовай паланізацыі ў Зах Бел садзейнічала актывізацыі і аб'яднанню бел інтэлігенцыі.