Дәріс 13 Ақпаратты өңдеу жүйелері. Мультипроцессорлық ЕК

Деректерді өңдеудің үлестірілген жүйелері (ДӨҮЖ). Параллельді есептеуде және деректерді үлестірілген түрде өңдеу мынадай тапсырмаларды шешуде қажет:

- күрделі технологиялық жүйелерді модельдеу және құрастыру;

- ядерлік реакторды басқару;

- космостық зерттеулер нәтижелерін өңдеу;

- геофизикалық зерттеулер мәселесін шешу;

- образдарды танып білуде және көріністерді өңдеуде;

- жасанды зердеде және т.б.

ДӨҮЖ – бір мезгілде бірнеше процессорларды қолданып есептеу процестерін ұйымдастыру тәсілі.

Жіктелуі:

1. Функционалдық тағайындалуы бойынша:

- өндірістік емес объектелерді: мекемелерді, сауда нүктелерін, кітапханаларды, жинақ банктерін және т.б. басқару қолданылатын ОӨҮЖ;

- өндірістік: кәсіпорындарды, технологиялық және өндірістік процестерді басқаруда қолданылатын ОӨҮЖ.

2. Басқаруды орталықтандыру дәрежесі бойынша:

- Орталықтандырылған басқаруға ие ДӨҮЖ;

- Орталықтандырылмаған басқаруға ие ДӨҮЖ;

- Аралас басқаруға ие ДӨҮЖ.

3. Жұмыс режимдері бойынша ДӨҮЖ былайша жіктеледі:

- пакеттік режимді жүйелер;

- сұқбаттық режимді жүйелер;

- уақытты үлестіру режимін қамтитын жүйелер.

4. ЭЕМ және ОЖ типі бойынша:

- біртекті ДӨҮЖ;

- жекелеген біртекті емес ДӨҮЖ;

- біртекті емес ДӨҮЖ.

5. Территориалық орналасу деңгейіне байланысты:

- деректерді локальды өңдеу жүйелері;

- деректерді бытыраңқы өңдеу жүйелері.

6. Деректерді үлестіру тәсілдері бойынша:

- бір немесе ЭЕМ-ді, орталықтандырылған деректі жүйелер;

- иерархиялық тәуелді деректер жүйесі – басқару жүйесі бір ЭЕМ-де, ал төменгі деңгейлі деректер жоғарғы деңгейлі ЭЕМ деректерімен байланысқан;

- үлестірілген басқаруды қамтыйтын, иерархиялық тәуелсіз деркетер жүйесі, барлық ЭЕМ-дер деректерді өңдеудің тұйықталған жүйесін түзеді;

- ажыратылған дерктер жүйесі, барлық ЭЕМ-дердегі деректер (ДӨҮЖ-не кіретін) құрылымы, деректерді беру бірдей;

- үлестірілген деректі жүйе, мұнда әрбір ЭЕМ-ң өзіндік деректер құрылымы бар;

- бірдей деректердің көшірмесін қамтитын ЭЕМ-дері бар жүйе.