Азақстан екінші Сингапур бола ала ма?

Сингапур бұрын Ұлыбританияның отары (колония) болған. Өзінің толық тәуелсіздігін 1965 жылы ғана алған. Сингапур өмір сүру деңгейі бойынша Азия құрлығында Жапониядан кейінгі екінші орында тұр. Мұнайды қайта өңдеу бойынша Сингапур әлемде үшінші орынды, контейнерлік порттар саны жөнінен бірінші орын алса, компьютерге арналған диск табағын шығарудан жетекші елдер қатарында. Бірқатар халықаралық фирмалардың бағалауы бойынша, Сингапур капитал салуға қауіп-қатері (опасности) өте аз үш елдің (Жапония, Швейцариямен бірге) қатарына кіреді.

Шағын және орта кәсіпкерлік жедел қарқынмен (интенсивно) дамыған. Өйткені, Үкімет кәсіпкерлерге тек моральдық тұрғыдан ғана қолдау көрсетумен шектелмей, шағын және орта бизнеспен айналысуға тәуекел еткендерге белгілі бір дәрежеде жеңілдіктер береді. Кәсіпкерлер өз бизнесін кеңейту үшін, тиімді деген елдерді таңдап алады. Ондай елдер қатарында Қытай, Вьетнам, Оңтүстік-Шығыс Азия мемлекеттері бар.

Сингапурда әрбір жұмысшы еңбекақысының 40 пайызын салымдарға (депозит) салады. Бұл салымдарға салық салынбайды және қаржы мекемелері салымшыларға жыл сайын коммерциялық банктердегі жинақталған ақшаға тең пайыз мөлшерінде өсім беріп отырады. Өз есепшотында жиналған ақшаны салымшы үй сатып алуға, дәрігерлік қызмет көрсетуге, жекешелендіруге жататын ірі мемлекеттік корпорациялардың акциясын сатып алуға жұмсай алады.

Сингапурды тазалықтың символына жатқызуға болады. Шетелдіктер таңертеңгісін көшені арнайы машина немесе аула (двор) сыпырушының кір жуатын ұнтақ салынған сумен жуатындығын аңыз (легенда) қылып айтады. Қоғамдық орында тәртіп бұзып, көшені ластап, тазалықты сақтамайтындар қатал жазаланады. Сингапурлықтарға ылғи да: «Өз еліңіздегі мұндай ғажайып жетістіктің сыры неде?» - деген сұрақ қойылады. Бұған олар: «Тиімді географиялық орналасуымыз, тынымсыз еңбекқорлығымыз, биліктің елді парасатты, ойлы басқаруы», - деп жауап береді.

Қазақстанның Сингапурға теңесер болашақ көкжиегі (горизонт) қашан көрінер екен?

(Қазақстан-ZAMAN №19, 2006)