Вакциналар

Вакциналар сипаттамасы:

• Тірі вакциналар- полиемиелитке, эпидпаротитке, қызылшаға, бруцеллезге, туберкулезге, күйдіргіге

• Өлі вакциналар- химиялық (жоғары температура, УФ)

• Физикалық (формалин, спирт) әдіспен өңдеу арқылы алынған вакциналар (көкжөтелге, құтыруға, тұмауға вакциналар)

• Химимялық вакциналар- қоздырғыштың антигендерін ультрадыбыспен, химиялық заттармен өңдеген іш сүзегі, бруцеллез, тырысқақ, оба вакциналары

• Анатоксин- әлсіздетілген қоздырғыштардың токсиндері- дифтерия, сіріспе, ботулизм, стафилококты инфекцияларға анатоксиндер

• Жаңа типті вакциналар:

• Гендік- инженерлік (гепатит В)

• Рибосомды (дизентерия, сальмонеллездерге)

• Сплит – вакциналар (тұмауға «Инфлювак», «Ваксигрипп»)

Тірі вакциналар- вируленттігі жойылған немесе әлсіздендірілген, макроорганизмде көбеюі және белсенді жасанды иммунитет қоздыру қабілеттілігі сақталған, бірақ ауру туғыза алмайтын микроорганизмдердің тірі штамдары. Бұларға туберкулезге, обаға, бруцеллезге, күйдіргіге, полиомиелитке, қызылшаға, эпидемиялық паротитке, тұмауға, кене энцефалитіне, қызамыққа қарсы вакциналар жатады.

Инактивацияланған вакциналарды химиялық немесе физикалық әдістермен микроорганизмдердің белсенділігін жою арқылы алады. Микроорганизмдер инактивацияланғаннан кейін дайындалған дәрілер химиялық агенттерден тазартылады. Олар тірі вакцинаға қарағанда әлсіздеу, сондықтан оны ағзаға бірнеше рет қайтара енгізу қажет.Бұл топқа көкжөтелге, іш сүзегі, парасүзекке, құтыруға, лептоспирозға, тұмауға, герпеске, тырысқаққа, Қу қызбасына қарсы вакциналар жатады.

Химиялық вакциналар- жұқпалы аурулар қоздырғыштарының торшаларынан немесе олардың бөлшектерінен арнайы химиялық немесе ферменттік өңдеу жолымен бөлініп алынған антигендер жиынтығы. Оны менингитке, іш сүзегіне, парасүзекке, бөртпе сүзеккке, тұмауға, обаға қарсы қолданады.

Анатоксиндер- улы қасиетінен тазартылған, бактериялардың антигендік және иммундық қасиеті бар экзотоксиндер. Оны дифтерияға, сіреспеге, газды гангренаға, ботулизмге, тырысқақ, стафилококқа қарсы қолданады.

Құрамында бір микроб антигені болса моновакцина, бірнеше микроб антигенінен тұрса поливакцина деп атайды.