Микроорганизмдердің инвазивтілігі мен агрессивтілігін қамтамасыз ететін патогенділік факторына түсінік беріңіз

Инвазия микроорганизмдердің шырышты және дәнекер жабындары арқылы ұлпаларға ену қабілеті. Инвазия (лат: invasio-iшабуыл жасау) деген. Инвазия қабілеті –көптеген ферменттермен байланысты. Яғни микрооргнаизмдердің макроорганизмге жайылып таралуы және оның қорғаныс факторларына қарсы тұру қабілеті микроорганизм түзетін ферменттерге байланысыт. Микробтардың макроорганизмге инвазиялануын және онда сақталуын қамтамассыз ететін ферменттер бар. мысалы:

Гиалуронидаза

Фибринолизин Лецитиназа С

Агрессиндер –организмнің иммундық жүйесін және басқада қорғаныс күйлерін әлсіретуге қабілетті оларға табиғаттағы әртүрлі заттар жатады.Мыс: Бактерия клеткаларының беттік құрылысына кіретін капсула (полисахаридтер протеиндер(Бұолардың көбісі лейкоциттердің миграциясын төмендетеді. Қорыта келе микробтардың ферменттері улылық әсер етеді,микробтардың инвазиялануына және агрессиялық әсер етуіне көмектеседі.трофикалық функция атақарады.

Организмнің қорганыс күшіне әсер ететін вируленттіілк факторларды кейде агрессиндер деп атайды.Адгезиндер ферменттер агрессиндер соның ішінде фагоцитозға қарсы кедергі жасайтын факторлардан басқа микробтардың токсиндері маңызды рол атқарады, олар жұқпалы аурулар кезінде улану симптомдарының дамуына әсер етіп,ауру патогенезінде жетекші рол тақарады.

Бактериялардың токсиндері.Токсиндер түрлері.Токсиндердің әсер еті механизмдері.Токсигенділік.Микробтық токсиндер.Классификация және сипаттама беріңіз.

Бактериялардың токсиндері - макроорганизмнің спецификалық жасуша-ларына тікелей улық әсер ететін немесе биологиялық белсенді заттар түзілуінің нәтижесінде жанама түрде улану симптомдарын дамытатын метаболизм өнімдері.Инфекция процестерінің дамуындағы маңызды рөлді токсиндер алады. Бактерия токсиндері өте улы зат. Бактерия токсиндерінің үлкен бөлігі белокті, полипептидті немесе липополисахаридті жоғары молекулалы байланысқа және антигенді қасиетке ие. Қазіргі уақытта 150 шақты токсиндердің түрі анықталған. Бактерия токсині биологиялық қасиетіне байланысты екіге бөлінеді: Экзо және эндо токсиндер. Токсиндер – организмде белгілі бір өзгерістер туғызатын, микроорганизмдер түзетін улы белоктік заттар. Экзотоксиндер – миркобтардың сыртқы ортаға бөліп шығаратын не олар өлгеннен кейін босап шығатын тіршілік әрекетінң өнімдері. Эндотоксиндер - микроб клеткасының денесімен тығыз байланысты.Бұл клетка бұзылғаннан кейін ғана босап шығады. Экзотоксиннің клеткаға әсер ету механизміне байланысты бірнеше топтарға бөлінеді: цитотоксиндер, мембранотоксиндер, функциональды блокаторлар, эксфолианттар, эритрогеминдер.Бактериялардың ақуызды токсиндер түзу қабілеттілігі токсигенділік деп аталады. Құрылымы бойынша ақуызды токсиндер қарапайым және күрделі деп бөлінеді. Қарапайым токсиндер бірыңғай полипептидті тізбекшеден немесе функциялық тұрғыдан белсенділігі жоқ прототоксиндерден пайда болады. Күрделі токсиндер- олар А суббірлігімен байланысқан бір немесе бірнеше В суббірліктерден тұратын дайын күрделі бифункциялық құрылымдар, мысалы, тырысқақ қоздырғышының энтеротоксиннің А суббірлігі ілмелеуші бес В суббірліктермен қоршалған.