Аэробты Грам теріс коктар – менингококтар, гонококтар,нейссериялар. Анаэробты Грам оң және Грам теріс коктар әсер ету механизмін көрсетіңіз

Менингококк - Грам теріс түрінің диплококкты Neisseria туысына жататын инфекция. Ол Менингококкты инфекцияны тудырады. Менингококкты инфекция әлі күнге дейін ерекше проблема болып саналады.Соңғы 20 жыл ішінде эпидемиологиялық мәселе шешілмеді. Соңғы жылдары осы аурудан балалардын өлімі де көбейді ІДКИБ бойынша 1998 жылы өлім 10,7 болса, ал 1994жылы 12,4болды. Бұл аурудың күрделі мәселе екендігі осы аурудың жиі кездесетіндігі, осы ауру салдарынан балалардың жиі өлетіндігінде ғана емес, бұл ауру өте ауыр түрде өтеді,уақытында диагноз қойылып, ауруханаға дер кезінде жатқызылмайды.Сондықтан ауырғандардың арасынан бір жасқа дейінгі балалардың саныда өсті. Этиологиясы. Neisseria meningitis немесе оның Вейксельбаум диплококкы деп атайды(1887ж)37өседі,сыртқы ортада өте тұрақсыз. Аурудан кейін болатын иммунитет ұзақ емес – типіне байланысты. Эпидемиологиясы. Инфекция көзі-ауру адам және тасымалдаушы.Тек адамда кездесетін ауру.Егер де тасымалдаушылар көбейетін болса, онда эпидемия болу қаупі бар.Тасымалдаушылық бірнеше күннен айға дейін болуы мүмкін, орташа -2 апта.Ауру ақпан – мамыр айлары ішінде жиірек кездеседі. Балалар бұл ауруға өте сезімтал. Патогенезі:
Менингококктар ауамен мұрын – жұтқыншақтың шырышты қабатына енеді, сол жерде бала назофарингитпен ауырады,егерде баланың қорғаныс қабілеті жақсы болса, ауру әрі қарай таралмай осыменен аяқталады, ал егер баланың иммунитеті әлсіз болса, онда қоздырғыштар мұрын – жұтқыншақтың лимфо тамырлары арқылы қанға өтеді, қанда менингококкцемия – бактериемия – септицемия, менингокктар өледі, өлген кезде олар токсиндер бөледі. Менингококк көптеген орындарды бұзады. Гематоэцефалдық барьерден өтіп ми қабаттарын зақымдайды.Кейде қоздырғыш қанға өтпестен тор сүйек арқылы периваскулярлы,периневралды лимфа жолдар арқылы жұмсақ ми қабаттарына тікелей өтеді. Гонококк (Neisseria gonorrhoeae)- 1879ж. Нейссер ашқан. Ол зәршығару жолдарының (гонорея) және жаңа туылған сәбилерде көз конъюнктивитіг(бленнорея) тудырады. Neisseria туысына жатады. Олар жұп кокктар,көлемі орташа 0,7X1,3 мкм.Іріңде лейкоциттер цитоплазмасында орналасады,сол жерде тіршілік қабілеттерін сақтайды.Таза культурада әртүрлі пішінді, шашыраңқы орналасқан.Барлық анилинді бояулармен жақсы боялады.Грамтеріс. Клеткаішілік орналасуы бұршақпішінді және грамтеріс бояуымен гонококктар басқа диплококктардан ерекшеленеді.Бірақ дәрілер әсерінен және асқынған ауру кезеңінде олар өзгере алады: грамтеріс гонококктардан басқа әртүрлі формалы грам оң гонококктар. L-формалы гонококктар түзуі мүмкін.Спора түзбейді,қозғалмайды. Гонококк қоршаған ортаға тұрақсыз. 40Cта та 3-6c. Тіршілігін жояды, ал 56C 5мин-та. Суыққа төзімсіз. Іріңде 24сағатқа дейін сақталады. Пенициллинге,стрептомицинге өте сезімтал, бірақ емдеу процесі барысында төзімділік танытады. Антибиотиктер, қоршаған орта әсерінен оңай өзгереді.Гонореямен тек қана адам ауырады. Гонорея әдетте жыныс жолы арқылы жұғады. Нейссериялар- Гонорея қоздырғышын ашқан неміс дерматовенерологы А.Найссердің атымен аталған. Neisseria лар қозғалыссыз аэробты немесе факультативті анаэробты споратүзбейтін грамтерісті диплоккктар. Нейсерияның кейбір түрлерінде капсула және микротүтікшелер болады. Нейссерии — каталаза-, цитохром- и оксидаза-оң, кейбір түрлері сары каротиноидты пигменттер синтездейді. Оптимальды температура 35-37 °С; оптимальды рН 6,0-8,0.Адам үшін патогенді қабілетке ие N. gonorrhoeae (гонококк) и N. meningitidis (менингококк). Адамда және патогенді емес нейсериялар N. sicca, N.flavescens, N. perflava, N. mucosa и N. Lactamica.Бұл түрлерді бастапқыда микробиологиялық диагностикада оларды патогенді деп ойлап қалуға болады.