Мононуклеарлы фагоциттер жүйесін сипаттаңыз.

l Плевралық және перитонеалдық макрофагтар

l Купфер жасушалары (бауыр ретикулоэндотелиоциттері)

l Альвеолярлық макрофагтар

l Айырша безі макрофагтары

l Сүйек кемігі макрофагтары

l Остеокласттар

l Мидың глиалдық жасушалары

l Лимфа түйіндері мен көк бауырдың дендритті жасушалары

l Тері және шырышты қабаттардың Лангерганс жасушалары

Мононуклеарлы фагоциттер жүйесіне шығу тегі, морфологиясы және қызметтері бойынша біріктірілген шеткері қан моноцитгері және әртүрлі локализициядағы макрофаттар кіреді. Бүгінгі күні макрофагтардың көптеген иммунологиялык серпілістерге міндетті түрде катысатыны аныкталған. Осы жасушалардың иммундық жауапты қалыптастыру, реттеу және жүзеге асырудағы рөліне толығырак тоқталсақ. Ересек адам организмінде сүйек кемігінде моноцитопоз үнемі жүреді. Аз жетілген мононуклеарлы фагоциттерге сүйек кемігінің монобластгары жатады. Олар гранулоцнтарлык-моноцнтарлык. ізашар жасушаларынан шығады. Ал олар өз кезегінде көп қабілетті гемопоэтикалық бағана жасушаларынан өрбиді (12-ші сурет). Сүйек кемігіндсгі моноциттсрдіц өндірілуі бір топ есу факторларынын бакылауында болады.Сүйек кемігінде түзілген моноциттер бір тәуліктен аз мерзімде шеткері қанға шығады. Олардың біраз бөлігі сүйек кемігінде қалып резидснтті макрофадтарга айналады. Қабыну кезінде фагоциттеуші жасушалардын қажеттілігі жоғрылауына байланысты, олармен камтаиасыз ету үшін моноциттсрдің өнімі күрт жоғарлайды. Осыған байланысты промоноциттердің жасушалық цикл уақыты қысқарады. олар кобейе бастайды, ал қанда сәйкесінше моноцитердің саны жоғарылайды Қабыну ошагындағы макрофагтармен ондірілетін және бөлінетіи қабыну алды цитокиндері моноцитопоэзды күшейтетін фактор ретінде болады. Сонымен моноцитопоэдың ретгелуі позитивті кері байланыс аркылы жүзеге асады. Макрофагтардың фагоцитарлык, және бактерицидтік белсенділігі жергілікті қабыну ошақтарының және ағзаның коздырғыштардан тазаруын қамтамасыз етеді. Макрофаггар қорғаныс қызметін атқара отырып патогенді микроорганизмдер диссиминациясының алдын алады, эндотоксиндерді жұлады және ыдыратады. Кейіннен макрофагтар организмнін зақымдалған, ыдыраған және өлген жасушалары мен тіндерін анықтап және оларды фагоцигозға ұшырататыны белгілі болды. Мысалы, макрофаггардың қабыну мен әртүрлі себеіпегі некроз ошақтарындағы тіндердің аутолизі мен резорбциясына, сонымсн қатар ағзаның өлген және қартайған меншікті жасушаларын, соның ішінде, эритроциттер мен лимфоциттердің утилизациясына қатысатыны көрсетілген. Макрофагтар темірдің алмасуына (жұтылган эритроциттердін гемоглобинінен билирубин мен ферритинді тузу), липидтердің, стероидтардың, мочевинаныц, инсулиннің алмасуына жэне тіндердегі су-тұз балансын сақтап тү-руға қатысады Макрофаггардын фагоцитозы арқасьшда организмнен иммун-дық кешсндер мен апоптозга ұшыраган жасушалар шыгады.