Оқытудыц беріктігі 7 page

Бірінші сыныпқа - 7 жастан кабылданады, дайындық кезеңінен өтпеген балаларға дайындык сыныптары үйымдастырылады.

Бүл мектепте есту және көру аркылы естіп кабылдауын дамытуға арналған топтық және жеке сабактар жүргізіледі.

- Сөйлеу тілінде ауыр кемістігі бар балапарға арналған екі бөлімнен түратын арнайы (түзету) білім беру үйымы:

Бірінші бөлімінде алалия, ринолия, дизартриясы бар бапалар оқиды, сыныпта - 12 бала., екінші бөлімінде ауыр түрдегі түтықпасы бар балалар білім апады, сыныпта 10 баладан аспауы тиіс.

Егер сөйлеуіндегі тіл кемстіктері түзетілген жағдайда баланы ата- анасының келісімі және ПМПК қорытындысымен жалпы мектепке ауыстыруға болады.

Бүл мектепке балалар бірінші сыныпка 7-9 жастан, дайындық сыныпка 6-7 жастан қабылданады. 10-11 жыл ішінде оқушылар негізгі жалпы білім алып шыга алады. Логопедиялык және түзетушілік педагогикалык көмек барлық сабактарда және сабактан тыс уакытта көрсетіледі. Бүл арнайы мектепте арнайы сөйлеу күн тәртібі үйымдастырылған.

- Тірек кимыл-қозғалысында ауытқуы бар балаларға арналған арнайы (түзету) білім беру үйым, сыныпта - 10 бала. Бүл арнайы мекгепте аталмыш балалар білімнің 3 саты бойынша оқиды.

1. саты - бастауыш жалпы білім алуы (4-5 жыіі)

2. саты - негізгі жалпы білім алуы (6 жыл)

3. саты -орта жаппы білім алуы (4-2 жыл)

Бірінші сыныпқа 7-9 жастан қабылдайды. Бүл мекемеде арнайы қимыл- қозғалыс күн тәртібі бекітілген.

- Білім беру баланың танымдық, сөйлеу және қимыл аймағын игере отырып жүргізіледі.

- Психикалық дамуы тежелген балаларға арналған арнайы (түзету) білім беру үйым, сыныпта- 12 бала. Білім беру жүйесі екі сатыны камтиды:

1. саты - бастауыш жалпы білім алуы (3-5 жыл)

2. саты - негізгі жалпы білім алуы (5 жыл)

- Зиятында ауытқуы бар балаларға арналған арнайы (түзету) білім беру үйым, сыныпта - 12 бала.

Бүл мектептегі бағдарламаның мазмүны өзгеше болғандықтан, балалар цензді білім алмайды, оқытудың негізгі бағыты оқушыларды әлеуметтік бейімдеу мен мамандырылған-енбекке даярлау. Бүл мектептерді бүрыннан көмекші мектеп деп атайды. Көмекші мектептегі оқу еңбек пәні бойынша емтиханмен аяқгалады, нәтижелері бойынша окушылар куәлік алады.

Ерекше жағдайларда оқушылар денсаулығына байланысты емтиханнан босатьша алады.

Бұл мектепке бірінші сыныпка бала 7-8 жасында кабылданады.

Дайындык сыныптарында 6-8 бала, қалған сыныптарда - 12 оқушыға дейін оқиды. Бүл мектепке оқу жылы 8-11 жылға дейін созылуы мүмкін.

Комекші мектепте зиятында терең ауытқушылығы бар балалар үшін арнайы сыныптар ашылуы мүмкін.

Осы мектептен балаларды тек ПМПК корытындысымен және ата- анасының келісімімен ғана шығара алады.

- Әмоциялық-ерік-жіғері бүзылғандарға арнапған арнайы (түзету) білім беру үйым, сыныпта - 10 бала;

- Кемістік қүрылымы күрделі балаларға арналған арнайы (түзету) білім беру үйым, сыныпта - 6 бала.

Арнайы мектеп білім мен тәрбие беру міндеттерінен өзге психологиялық, және медициналык, әлеуметтік көмек көрсетеді.

Әр арнайы мектепте енбек пен маман апдындағы кәсіби даярлыкка ерекше көңіл бөледі.

ҚР "Білім беру" Заңы мен нормативті-қүкықгық қүжаттарға сәйкес барлық арнайы білім беру мекемелері білім беру стандарттар бойынша оқытуы тиіс.

Бүл мекемелердің барлыгы білім беру стандартына сәйкес, балалардын ерекшеліктерін ескере отырып өздігінен оку жоспары мен оку бағдарламар негізінде оқу процесін үйымдастырады.

Соңғы жылдары мүмкіндігі шектеулі балалардың баска категорияларына да арнапған мекемелер қүрылуда, мысалы ерте жастағы балалар мен аутизм жағдайындағы бар балалар үшін.

Кез-келген білім беру үйымы өз тәрбиеленушісінің еміріне жауапты.

Арнайы білім беру мекемелердін барлыгының (сегізінші түрден басқалары) түлектері негізгі орта білім алуына болады. Түлектеріне мемлекетгік үлгідегі қүжат беріледі.

Арнайы мектепке баланы тек ата-анасының келісімімен және ПМПК корытындысымен ғана кабылдайды.

Барлық арнайы мектептерге күрделі кемістіктері бар бапалар үшін арнайы сыныптар, топтар ашылуы мүмкін.

Арнайы мектеп оқушысын жалпы мекгепке ата-анасының келісімімен және ПМПК қорытындысы бойынша басқа білім беру үйымдарына ауысгыруға болады.

Жетім балалар мен ата-аналарының камқорлығынсыз қалған балаларға арнапған арнайы балалар үйі мен кемістігіне қарай мектгп интернаттар қүрьшған. Егер де бала мүндай мекемелерде білім ала алмаса, онда үй жағдайында білім алуы үйымдастырылуы тиіс. Интернатгық үйымдар - белгілі бір категориядағы азаматтарға түратын орын беріп, білім алу құқығына мемлекеттік кепілдікті қамтамасыз ететін орта білім беру жүйесінің мекемелері.

Бала оқу кезеңінде кітаптар мен мектеп кітапхана қорымен тегін колдануга толык кұкылы. Мектептін педагогтары мен психологтары ата- анасымен балаларга кеңес береді. Арнайы мектептер окушыларын арапық және корытынды аттестаттау өткізу үшін барлық жагдайларды қамтамасыз етуге тиіс. Жалпы орта білім беру үйымдарындагы білім алушылардың үлгерімін агымдагы бақылаудан, аралық және қорытынды мемлекеттік аттестаттаудан өткізу ережесі бойынша бала кезінен мүгедек, I және II топтағы мүгедек балапар барлық пәндерден үлгеретін жағдайда босатылады.

Егер бала үйде білім алса, онда бүл оқытуды қаржыландыру мемлекет тарапынан үйымдастыралады.

5. Жаңа үлгідегі арнайы (түзету) білім беру үйымдары

"Кемтар балапарды әлуметтік және медициналык -педагогикалык түзеу аркылы колдау туралы" Қазакстан Республикасы Заңының бабының 4 тармағын іске асыру максатында мүмкіндіктері шектеулі балалар үшін кешенді көмек көрсету жагдайларды қамтамысыз ету жолында жаңа үлгідегі арнайы түзету үйымдар ашьшған. Арнайы білім беру үйымдарының жаңа түрлері: оңалту орталықтары (республикалык және облыс деңгейіндегі калаларда), мектеп жанындағы логопедтік пунктер (мектепте 20 бастауыш сынып болған жағдайда), психологиялық-педагогикалык түзеу кабинеттері (аудан орталықгарында).

Жана үлгідегі арнайы (түзету) үйымдар қызметтері "Бала қүкыктары туралы" Б¥¥ Конвенциясына, ҚР "Білім туралы", "Қазақстан Республикасындагы бапаның күқыктары турапы", "Кемтар балаларды әлеуметтік және медициналық - педагогикалық түзеу аркылы колдау туралы". Заңдарына және баска нормативтік кұкықгық құжаттарга сәйкес және осы ережелер негізінде жүзеге асырылады

Оңалту орталығының қызметін ұйымдастыру тәртібі. Оңалту орталығы (бүдан әрі - 00.) арнайы білім беру ұйымдары түрлерінің бірі болып табылады және облыстың (республикалық маңызы бар қала, Астана) әкімдерінің шешімдерімен кұрылады.

Оңапту орталығының негізгі міндеттері:

- сөйлеу тілінде, керу, есту, тірек - козғалыс аппаратында бүзылуы, оқып - үйрену, қарым - катынас жасау мен жүріс - тұрысында қиындықтары бар балалар мен жас өспірімдерге психологиялық түзеу мен оңалту түрінде кешенді психологиялык - медициналык педагогикалык көмек көрсету;

- дамуында, оқытуда, қарым - қатынас жасауда, жүріс - тұрысында проблемалары бар балалардың әр түрлі топтарына қатысты жаңа педагогикалыктехнологияларды әзірлеу, сынақтан өткізу және енгізу;

- мамандардың пән аралык тобымен (командалық бағалау) балаға қатысты мәселелерді кешенді окып - үйрену және баланың медициналық, психологиялық, түзету - педагогикалык көмекке деген мүмкіндігі мен кажеттілігін аныктау;

- баланың дамуының әлеуметтік жағдайын ескере отырып, жеке дамыту бағдарламасын әзірлеу және жасап шығару;

- жеке, топтык сабақ түрінде түзете - дамыта оқытуды журғізу;

- отбасы жағдайында даму мүмкіндіктері шектеулі балаларды тәрбиелеу мәселелері бойынша ата - аналарға (занды өкілдерғе) акыл -кеңес беру және оқыту;

- жалпы білім беру және арнайы (түзеу) білім беру мекемелерінің педагогтарына мүмкіндіктері шектеулі балалардың психика және дене дамуының ерекшеліктері мен мүмкіндіктері жайында әдістемелік басшылық жасау және кеңес беру.

Оқыту мазмүны түзеу мекемелерінің білім беру стандарттарымен, оку жоспарымен және оңалту орталығында түзеу кемегін алатын әрбір баланың мүмкіндігі мен қажеттілігі ескеріліп, әзірленетін жеке дамыту багдарламасымен анықталады.

ОО-да мүмкіндіктері шектеулі балалардың томендегідей топтарына көмек керсетіледі:

- дамуында киындықтар кездесетін 3 жаска дейінгі балалар. Мектеп жасына дейінгі балалар (3-тен 7 жасқа дейін:

- психикалық дамуы тежелген балалар;

- ақыл- ойында әр түрлі деңгейде кемістігі бар балалар;

- балалардың церебрап салмен ауыратын және тірек - қозғапыс аппаратының баска да ауыткушылыктар бар балапар;

- жүйке жүйесінін түкым куалайтын - дегенеративті ауруларымен ауыратын балалар;

- сейлеу тілінде ауыр кемістіктері бар балалар;

- естуінде ауытқушылығы бар балалар;

- балалардың ерте аутизмімен және баска әмоциялық - еріктік бүзылулармен ауыратын балапар;

- көруінде ауыр ауытқушылыктары бар балалар.

Сонымен бірге 7-ден 15 жаска дейінгі мектеп жасындағы балалар:

- зиятында ауыткушылықтары бар балалар;

- аутизммен және баска әмоциялық - еріктік ауытқуылары бар бапалар;

- жүйке жүйесінің түкым қуалайтын - дегенеративті ауруларымен ауыратын балалар;

- орташа және ауыр дәрежедегі церебрап сапымен ауыратын балапар;

- деменциялык әр түрлі түрлерімен ауыратын балалар;

- психикалық аурулар сапдарынан окуында киындыктары бар балалар;

- сейлеу тілінде ауыр кемістіктері бар балалар;

- естуінде ауыткушылығы бар балалар;

- керу інде ауытқушылыгы бар балалар.

Оңалту ортапыгын манызды ерекшелігі 15-тен 18 жаска дейінгі жасеспірімдерге квмек керсету кызметі.

ОО - бірінші кезекте ақыл - ой жеке психикалык дамуында ауыр да терендеген ауыткушылықтары бар балаларға және әр түрлі себептермен баска арнайы (түзеу) ұйымдарында түзеу көмегін апа алмайтын балаларға түзеу көмегін көрсетеді.

Бапаны ОО-на кабыпдауды психологиялық - медициналық - педагогикалық консультация (ПМПК) корытындысы негізінде жүргізіледі.

ОО-дағы түзету - дамыту үрдісін үйымдастыру оқу жоспарымен, жылдық күнтізбелік жоспармен және орталықтың әдістемелік кеңесінде әзірленетін және бекітілетін сабак кестесімен реттеледі.

ОО-да дамуында әр түрлі ауыткулары бар ерте және мектеп жасындағы балапарга арнапған түрақты топтар кұрылуы мүмкін. Бұл топтардағы жүмыс арнайы мектепке дейінгі ұжымдар кызметін ретгейтін нүсқамалық - әдістемелік кұжатгарға және осы Ережеге сәйкес кұрылады.

ОО-да кажет болған жағдайда балалардың қысқа уақытқа болуына арналған топтар, біріктірілген топтар, дамуында ауытқушылығы бар балалар мен жасөспірімдердің ата - аналарына (занды өкілдеріне) арналған ақыл - кеңес беру пункттері ашылуы мүмкін. ОО-да топтар бір жастағы немесе әр түрлі жастагы балалар кағидаты бойынша жинақгалуы мүмкін.

Оку - тәрбие процесін үйымдастыру нақгы түзеу көмегінің мазмүны балалардың психикалық және дене дамуы мен жеке мүмкіндіктерінің ерекшеліктеріне орай әзірленетін және 00-жағдайында дербес іске асырылатын жеке - дамыту бағдарламасымен аныкталады.

Оку - тәрбие үрдісі баланы психологиялық - медициналық - педагогикалық және клиникалык зертгеу деректерімен шарттастырылған топтарға бөліктеу және жеке ықпал жасау тәсілдерінің негізінде іске асады.