Оқытудыц беріктігі 1 page

Арнайы оқыту процесінде білімнің беріктігіне қол жеткізу үшін коптеген факторлар әсерін тигізеді. Бұл оқыту принциптерді жүзеге асыру, педагогикапық шеберлік, оқушының оқу ынтасы, оқуға деген қызығушылығымен жалпы даму деңгейіне тәуелді.

Білімнің ұзак сақгалуына кептеген обьективтік және субьективтік факторлар, атап айтқанда, бапаның мектептен тыс окушыньщ жеке омір жағдайы ықпал етеді. Оқытудың беріктігінің шешетін мәселесі оң факторлардың ықпалын күшейтіп, теріс факторлардың релін төмендету, жою. Арнайы мектепте окушылардың даму мүмкіндіктеріне сүйену, сактаулы анализаторларды белсенді пайдалану кажет.

Оқытудың беріктігі принципінің мазмұнын құрайтын маңызды жол берілген оқу материалының басты мәселесін бөліп алу. Сабакта хабарланатын білімдер өзара шарты байланыста болатын беліктер мен буындас жиынтыктан тұрады. Зерттелетін білімдегі негізгі ой оку баска бөліктерінің логикалык терең кағиданы қарастырады. Сабақтың бір мазмұнының өзі оқушының зерттелетін білімінін логикасын анықгауына, басты кагиданы бөліп ала білуіне байланысты ақылдың, дамуына әр түрлі ьжпал жасайды. Оку материалын окушының аса терең түсінуін логикалык айкын және түсінікті басты ойлар мен кағидаларын бөлуін күшейтеді.

Негізгі ой окушы меңгерген білімімен тығыз байланыста болады. Негізгі мәселе ол жөнінде оқушының білетінімен байланысты болуы керек. Ал есте сақгауға қажетті магериал қысқа, бала бойындағы кемістікке бейімделген болуы тиіс. Өткенді үмыту оку жүмысы біткен бойда каркынды жүреді, сондыктан кайталаулар уақыты мен жиілігі үмытудың психологиялык заңдылыктарымен сәйкес келуі кажет. Арнайы педагог оқу қаркыны төмендегенін байқаудан, кейінге калдырмастан оның себебіц аныктау кажет. Бүл жағдайдағы себептер, оку процесіне қызыгушылықтын болмауы және психофизиологиялық ерекшеліктеріне байланысты.Атапған ерекшеліктерді қайта калпына келтірудің жолдарын іздестіру арнайы педагогтын шеңберінде.

Оқытудын жекелік сипаты.

Оқытудың жекелік сипаты принципінің негізгі кағидасы адам танымындагы және дамуындағы жалпы, ерекшелік және даралықгың, үйреншікті мен жекенің, абстрактылық пен нактылықгың диалектикасына негізделген. Мүмкіндіктері шектеулі балалардың жеке ерекшеліктерін есепке апу, оларға жеке қатынасты оқыту барысында үйымдастыру үлкен мән алады. Жас үрпақгы жан - жақты дамыту міндеттерін орындау үшін қогамдық омір мектептен баска да, қосымша кұралдарды көптеп береді. Кемтар балалар өз кабілеттерімен мүмкіндікгеріне лайық түрлі үйірмелер мен секцияларға қатынасады. Балалар үшін радио, теледидар хабарлары, кино, диафильмдер, балалар әдебиеті мен театрларынын үлкен танымдык мәні бар.

Отбасында бала өмірінің ұйымдастырылуы: материапдык жагдайы жастайынан ез бетіндікке, тәртіпке, еңбекке үйретілуі, еркелетілуі, үлкеннің ақылыссыз, жәрдемінсіз ештемеге қатынаспауы ересектердің ықпалынсыз ез кұрдастарының арасында жүруі тағы баска. Осының бәрі әр бапаның жеке айырмашылыктарына әкеліп соғады.

Осымен қатар, арнайы мектеп окушыларының тәртібі мен іс әрекеттерінде жеке айырмашылықтардың болуына жоғарғы жүйке жүйесінің қызметі мен темпераменті де ықпал жасайды.

Арнайы мектепке қабылданатын балалардың жоғарыда атапған факторларга байланысты, білім коры көлемі және тереңдігі жагынан әр түрлі болады. Сондыктан оку себептері жоғарғы мәнге ие бола бастайды. Окушылар дамуының әр түрлі деңгейі оларды жеке зерттеуді талап етеді. Оқытудың жекелік сипаты, принціпі оқытудың нақты міндеітерін белгілеуге және шешуге, окушылардың білімі мен дамуының шамасын аныкгауға көмектеседі.

Білім нақтыоқыту процесінде әрбір окушымен жеке игеріледі. Дегенмен оқытуда білім жеке игеру деңгейі сынып, топ окушыларында бір дәреже болуы мүмкін, әрбір баланың жеке дамуында жалпыны аныктауға болады. Осыдан оқыту процесінде мүмкіндіктері шектеулі балалардың дамуы мен тәрбиесі жаппылык үғымдары, /категориялары/ шығады. Бүл - ең алдымен, балалар дамуының ортак деңгейі, бірдей білім коры, ойлау процестерінің бірдейлік сипаты, іс әрекеті мен тәрбінің үксастыгы. әдетге бүндай ортақ деңгейлік окуға кабылданатын жас шамасы бірдей бапалар да болады. Ортактық тек биологиялык даму емес. олардың емір жагдайының үқсастыгы, білімінің мазмүны мен ойлау сипатынан да болады. Мүндай ортактық неғүрлым жас балаларда болады. Арнайы мектеп оқушыларының психикалық ерекшеліктері оқытуда, арнайы кұралдар пайдалану мен жеке дара ыкпал ету аркылы әр оқушының оқу материалын өз деңгейінде түсіну мүмкіндігін камтамас етеді. Бұл жерде окушылардың жеке ерекшеліктері оқу міндетін шешуді үдететін немесе тежейтінін ұмытпауы керек.

Арнайы мекгеп окушыларының жеке ерекшеліктері жұмыс кабілетінен, тәртібінен кұрдастары арасындағы карым - қатынасынан және орнынан мұғалімге қатынасынан ерекше көрінеді.

Мүмкіндіктері шектеулі балалардың жекс ерекшеліктерін зерттеудің тәсілдері бар. Олар: окушыны жоспарлы, жүйелі бакылау (бакьшау күнделіктер толтыру); алдын ала жоспарланған жеке не топтык әңгіме; қосымша оку міндеттері ол жөніндегі окушының ой - пікірін талдау; бапаның ұжымдагы орны (социометриялык әдістер); жолдастармен карым - қатынас күйіне байланысты арнайы тапсырма беру; т.с.с. ең бастысы - баланы жан - жакгы психологиялык-педагогикапык тұрғыдан зерттеп, оның нәтижелеріне сүйеніп, кемшіліктерін жою. Окушының жеке ерекшеліктері оқу процесіне оң, бейтарап, теріс ықпал жасауы мүмкін. Осының өзі окушыға жеке катынасты талап етеді. Оң салаларды дамыту үшін кейде тек ата - анамен әңгімелесу жеткілікті. Баска жагдайда мұғапім мен арнайы мектеп ұжымының төккен еңбегін қажет етеді. Дамуында кемісітігі бар окушының танымдық әрекетен дамыту үшін арнай бағдарлама қажет. Мүмкіндіктері шектеулі окушылардың ортақ психикалык және жеке ерекшеліктерін негізделген арнайы оқыту білімді, нәтижелі игеруге, баланың жоғары зият және ізгілікті дамуына әкеледі.

2. Арнайы псдаі огиканыц принциптері

Арнайы педагогикалык меншікті принциптері кемтар балаларды оқытудың маңызды концептуалды жагдайын бейнелейді. Бұп принциптер арнайы педагогикалық өзгешілік принциптері болып саналады. Оқыту принциптері оқыту процесіндегі зандылықтарымен аныкталады және оқытудың тиімділігін қамтамасыз етеді.

- Педагогикалык оптимтм туралы принцип

- Бұл принцип біріншіден кемтар тұлғалардың потенциалды мүмкіндіктері турапы қазіргі ғылыми-тәжірибелік білім деңгейімен, екіншіден дамуында ауыткуы бар балапар мен ересектерді сауықгурыдың каІіргі педагогиканың жағдайы туралы үғыммен қамтылған. Педагогикапык оптимизм туралы принцип қазіргі гуманизмді жариялайтын дүниетаным мен көзкарастарға негізделген. Мүнда әрбір адамның өміріндегі ерекшеліктері мен мүмкіндіктеріне карамастан білім алуға, оқуга қүқығын корғау әрекеттері бекітіледі.

- Арнайы педагогикада жариялаған түжырымдымдама барлык балалар окуга кабіліетті, яғни оқи алады дейді. Бүл жерде оқуға деген қабілет -жалпы білім беретін пәндерді меңгеруден, балаға қол жетерлік, дәйекті, өмірге катысты, әлеуметтік қүны мол және түлғалық дамуға маңызды дағдыларға деген қабілеттік мағынасында қарастырылады. Ол баланың коршаған ортаға бейімделуін дамытады, ез бетімен тәуелсіз, еркін өмір сүруге дайындайды. Кемтар балалардың баяу окитыны белгілі, бірақ олар ез деңгейіне сәйкес білімді меңгере алады да жоғары нәтижелерге қол жеткізеді.

- Педагогикалык оптимизм принципі Л.С. Выготскийдің баланың дамуының жақын аймагы туралы іліміне сүйенеді. Ол бала дамуындағы оқытудың маңызды ролін көрсетеді және жеке түзету-дамыту бағдарламасының басынан соңғы нәтижесіне дейін болжау жасауға мүмкіндік береді. Арнайы педагог түзетушілік педагогикапык жүмысты бала дамуының актуальді деңгейін, сондай-ақ потенциапды мүмкіндіктерін ескере отырып әзірлейді.

- ГІедагогикалык оптимизм принципі "шек кою" геориясынан бас тартады, өйткені ол теория дамуында ауыр ауытқуы бар балалар оқи алмайды, яғни "оки алмайтын балалар" деп бекітеді.

- Қазіргі уақытта педагогикалық шеберлік пен түзету білім беру технолоғиялар балаға деген махаббат, сүйіспеншілік, шыдамдылык болса, гажап жетістіктерге жету мүмкін. Бүл жағдай дамуында ауыр және күрделі кемістігі бар, бүрын "оки апмайтын" топтағы балаларды оқытудын қазіргі жағымды тәжірибесі мен нәтижелерін дәлелдейді.

- Аталмыш принцип кемтар түлғаларға басқаша көзкарасты калыптастыруды үсынады. Кемтар түлға әлеуметтік қүндылығы аз, қоғамга пайдасыз деген көзкарасты жою максатында қоғам арнайы үйымдастырылган шаралар жасау тиіс, сол кезде кемтар түлгалардың барлығы әлеуметтік толыкканды, жан-жақты дамыған түлға болуына жол ашылады.

- Ерте жастан педагогикалык комек көрсету прииципі

- Қазіргі арнайы педагогика нәтижелі түзету - педагогикалык көмектің бірі - бала дамуындағы ауыткуды ерте аныктау және ерте диагностикадан өткізу мен колдауды камтамасыз ету деп санайды. Арнайы білім беру бала дамуындағы алғашкы кемістікті анықтау сәті мен бір мақсатқа бағыттапган

- түзету-педагогикапык көмектін басталуы арасындағы уакытты біршама кысқартуды карастырады.

- XX ғасырдың 60-жылдарына дейін балаға түзету педагогикалық көмек көрсету кажепігі бала мектепке келіп, мектеп бағдарламасын меңгере алмаған жағдайда ғана аныкталган. Бүл жағдайдын бірнеше себептерге тәуелді, яғни бір жағынан медициналық және педагогикалық әрекет арасындағы келісім болмауы, мектепке дейінгі тәрбилеу мен оқытудын жалпыга міндетті еместігі, балаға керсетілетін педагогикапық көмектін мүмкіндіктері мен жетістіктері туралы ата-аналар білімнің жеткіліксіздігі.

- Психологияда бала дамуында сензитивті деп атапатын кезеңдер бар, олар белгілі психикалық процестердің жағымды, жеңіл әрі карқынды тез дамитын кезең. Бүл кезеңнің уақыты шектеулі, егерде осы уакытга қандай да бір себептерге байланысты нақтыбір жүйе калыптаспаса, кейін көптеген арнайы жағдайларды талагі етеді. Бала дамуы үшін ерте және мектепке дейінгі жас өте маңызды, сол кезде бастапқы психикалык процестері қарқын дамиды.

- Егер бала естімейтін болып туылып, оған сол кезде арнайы сурдопедагогтың түзеу аркылы колдау көрсетілмесе балада сейлеу тілі дамымайды. Сонымен қатар тілдің дамуы мен капыптасу үрдісінің жетіспеушілігі таным әрекетінін дамуына жағымсыз әсерін тигізеді яғни барлык психикапық процестерін езгеше дамиды, түлғасына түтастай әсер етеді.

- Қазіргі ғылыми жетістіктер қажетті диагностикалық күралдар мен түзету-педагогикалық технологияларды уақытымен ерте жастан көмекті ұйымдастыруға мүмкіндік ашады.

- Білім беруде әлеуметтік-бейімдеу бағьптын қамтамасыз ету принципі

- Дамудағы кемістікті түзету және орның теңестіру яғни толықгыру арнайы педагогикада кемтар түлғалардын әлеуметтік емірде тәулсіздігін қамтамасыздандыру құралы ретінде карастырылады.

- Арнайы білім берудің әлеуметтік-бейімдеу бағыты әлеуметтік қатынастын түрлі құрылымын және адамды қоршаған мәдени ортаға психологиялық дайындығын калыптастырады, дамудағы әлеуметтік кемшілікті анықтап түзетуғе көмектеседі. Арнайы білім берудің әлеуметтік - бейімдеу бағыты арнайы білім стандартының мазм.үнымен, түзетушілік білім беру үрдісінің формасы мен күралдарымен камтамасыз етеді. Тәрбиеленушілердің әлеуметгік емірге қатынасуына қажетті мінез-қүлкын меңгеруі бойынша жүргізілетін түзету-педагогикалык және психологиялық жүмыстардың үзақ әрі күрделі жүйесін, сондай-ак аталмыш түлғаға тиісті қарапайым гигиеналык, қарым- қатынастық, түрмыстық дағдыладан бастап күрделі әлеуметтік, адамгершілік, философиялық, әлеуметтік-мәдени дағдыларға дейінгі әдеттерді қалыптастыруды арнайы білім беру стандарты қарастырады.

- Ойлау, сойлеу тіл және карым-қатынасты дамыту арнайы білім беру кұря.іы ретінде принципі

- Қапыпты дамушы бала өмірінің апғашкы күндерінен бастап-ақ сейлеу ортасында тәрбиеленіп және затты-әлеуметтік емірмен белсене араласуға мүйкіндіғі бар болуы, сөйлеу тілі мен ойлауды дамытуға, карым-катынас іскерлігін қалыптастыруға қажетті барлык жағдайларды меңгереді.

- Жалпы білім беретін мекемелердегі оқыту қалыпты балалардың сөздік корын дамытуға бағытталған. Қалыпты дамыған бала мектепке келгенде тұрмыстык үғымдарды меңгерген жағдайда болады. Осыдан кейін, біртіндеп ғылыми түсініктер калыптасады, сөздік логикалык ойлауы дамиды. Кемтар балапардың сөйлесу негізінде карым-қатынас дами бастайды, мінез-құлкы қалыптасады.

- Акыл-ой немесе дене дамуындағы кез-келген кемістік бапаның ойлауына, сөйлеу тіліне, карым-қатынасына жағымсыз әсерін тигізеді.

- Сөйлеу, ойлау және қарым-катынасгағы кемістіктер мүмкіндігі шектеулі балалар мен жасөспірімдердің барлық категорияларына тән дамуындағы өзіндік мәселелерді білдіреді. Сондықтан да, олар үшін маңызды кажетгі жағдайдын бірі сөйлеу, ойлау және карым-катынасты дамыту багыты бойынша түзету-педагогикапык жұмысты ұйымдастыру.

- Арнайы оқытудын түзету-тецестіру бағыты туралы принцип

- Бұл принцип арнайы мектептердегі оқушылардын сактаулы сау күшіне сүйенуді тапап етеді яғни закымдалмаған анализаторлар мен ағза мүшелері, жүйелерді пайдапана отырып әзірленеді. Іісихикалык және дене дамуындағы закымдалған немесе әлсізденген функцияларды реттеуге бағыттапган түзету жұмысы үшін компенсациялау яғни теңестіру үрдісі қосымша кұрал ретінде карастырылады. Окып үйрену көрмейтіндер үшін саусағының ұшымен сипау арқылы болса, естімейтіндер сейлеп тұрған адамның ерін қимылы арқылы сөйлеу мағынасын түсіне алады немесе ымдық қимыл аркылы үйренуге кабілетті.

- Білім берудің түзету-теңестіру бағыты сіқыту, түзету-дамыту процесін арнайы техникапық құралдарының 'казіргі жүйесімен, компьютерлік технологиялармен қамтамасыз ету талабын білдіреді.

- Жаппы бұл принцип арнайы білім беруде жетекші деп айіуга болады, өйткені нақтыдамудағы кемістіктерді түзетуді камтамасыз етуін кадағалайды.

- Арнайы оқыту мен тәрбиелеудегі әрекет арқылы ықпал ету иринципі

- Арнайы оқыту жүйесіндегі заттық-тәжірибелік әрекет кемтар баланың дамуыи камтасыздандырудың арнайы қүралы болып табылады. Ғылыми зертгеулер заттык-тәжірибелік әрекет, дамуында ауыткуы бар бапалармен жүргізілетін жұмыстын ен куатты нәтижелі түзету кұралы екенің дәлелдейді (жогары жүйке жүйесін, кабылдау, сейлеу, есте сақтау, ойлауды түзетеді,

дамытады). Аталмыш принцип сабакта, сондай-ак сабактан тыс уакытта жүзеге асырылады.

Әрекет жасау кемтар бапаларды оқыту мен бойындағы кемістіктерді түзетуге мол мүмкіндіктері береді. Бүл жерде кемтар балалардын жас ерекшеліктерін ескеру аркылы жетекші әрекетін толық үйымдастыру кажеттілігін ескеру керек.

Арнайы педагоітың басшылыгын кажет ету приііципі

Кемтар балалар дамуындағы ерекшеліктер оқу-таным әрекетіне үнемі арнайы өзгерістерді еңгізуді талап етеді. Көптеген жағдайларда кемтар балапар таным ерекшеліктеріне сәйкес өз бетімен жүмыс жасаудағы қиындықтар арнайы педагогтың басшылығын кажет етеді. Арнайы педагог оку әрекетін, еңбек әрекетін барлык кезендерінде тапсырма беру мен бакылау аркылы басшылык жасайды.

Арнайы оқыту мен тәрбиелеуде арнайы педагогтар кемтар балапарға жаң-жакты қолдау көрсетуге тиіс.

Өз бетімен жүмыс жасаугя арналган сүракгар мен тапсырмалар.

- Оқытудың ғылымилык, жүйелілік және қол жетерлік принциптерінің кажеттігін дәлеледеніз.

- Мүмкіндіктері шектеулі окушыларының оқытудағы саналылыгы мен белсенділілігі принципін ашып көрсетініз.

- Оқытудың беріктік принципін жүзеге асыру түрғысында байқау негізінде арнайы мектептегі бір сабаққа талдау берініз.

- Арнайы педагогиканың озгеше принциптерін атаныз.

- Ерте жастан педагогикалық көмек көрсету принциптін кажеттілігін туралы айтыныз.

Әдебиеттер:

- КР "Білім туралы" Заңы.- Алматы,- Юрист.-2007.

- Специапьная педагогика/Под ред. Н.М.Назаровой-М,-2001

- Сурдопедагогика / Под ред. Е.Г. Речицкой-М.-2004.

- Обучение детей с нарушениями интеллектуального развития (Олигофренопедагогика) /1Іод ред. Б.П. Пузанов. Учебное пособие - М. 2001.

Дәріс № 15-16 Арнайы білім бсрудін оқыту әдістері

Жоспары:

- Арнайы білім беру технологиялары.

- Арнайы мектептердегі оқыту әдістері.

- Арнайы оқытуда түзетушілік жүмысты камтамасыз ету жағдайлары.

- Тусініктер: білім, оқыту, әдіс, тәсіл, технология.

- 1. Арнайы білім беру технологиялары

- ф Түзету педагогикапық процесінде арнайы оқыту принциптер түрлі әдіс-тәсілдер, сондай-ак білім беру технологиялар аркылы жүзеге асырылады.

- Оқыту әдістер кешені - коршаған шындықты тану жолы. Оқушылар акыл - ойының даму сипатын анықтайтын, білімді игеру мүмкіндігін жүзеге асыратын, окушының қоғамдык мәнінің сапаларын қапыптастыру жолы. Оқыту тәсілдерінің жиыны-таңдап апынған жолдың багыты.

- Арнайы педагогика мүмкіндіктері шектеулі баланы оқыту үшін арнайы білім беру технологиялар және оқыту мен тәрбиелеу әдістерін пайдаланылады.

- Ал қазіргі педагогика жеткіншек үрпактын дамуы мен әлеуметтенуін білім апуынан ажыратпайды, яғни оқыту мен тәрбиелеу арқылы екенің білдіреді. Сол себепте, оқыгу әдістер мен тәрбиелеу әдістерін жасанды ажыратылуы байқапады және арнайы білім беруде білім беру технология үғымын енгізуді көрсетеді. Білім беру технологиясы - бүл алдын ала жобаланған педағогикалык мәселені шешуге бағытталған арнайы педагоггың бір бірімен байланысты әрекеттер жүйесі. Педагогикалық технология нақтынәтиже жөнінде кепілдік беретін педагогикалық әрекеттерді ғылыми түрғыдан жобалау аркылы жүзеге асады.

- Қазіргі жалпы және арнайы дидактикада әркилы технологиялар көрініс беріп жүр. Олардың көп түрлі болу себебі - әр автор мен орындаушының педагогикалық процеске өзінше жаңапық қосып, технологияға өзғеріс енгізуіне байланысты. Жалпы педагогикада технологиялардың түрлі нүсқалары жүзеге асырылып нәтижелі көрсеткіштермен сипатгалады.

- Бағдарламастырьшған оқыту окушылардың арнайы өңделген оқу материапымен өз бетімен жүмыс істеуінің ерекше түрі болып табылады.

- Бағдарламастырылган оқыту ой - пікірдің өзінше дамуына көмектеседі, оқушыларға лоғика негізделген, берілген қалыпқа келтірілген ойлау операцияларынын тізбегін меңгеруге мүмкіндік береді, ап бүл, сөз жоқ, өз кезегінде үсынылган оқу материалын игеруге әкеледі. Багдарламастырьшған жаттығулар мен тәжірибелік жүмыстар өз бетімен оқудың бір жолы ретінде қолданылуы мүмкін.. Багдарламастыру технологиясы бойынша оқыту жабдыктары мен компьютерлері көп жағдайда бапалардың танымдық белсенділігін, қызығуын, білуге қүштарын дамыту максатында, әрекеттің тізбектестігін, үласымдылығын, логикалық операциялар мен оқу біліктілігін калыптастыруда пайдаланылады.

- Кез - келген оку материалын бағдарламастыруға болмайды. Нақтылогикалык математикалық күрылым түрінде беруге болатын оку материалы ғана бағдарламастырылады. Логикалық күрылым деп ерекше белгілерді дәл бейнелеуді, бүл белгілерді бөліп алуға көмектесетін ойлау операцияларын бейнелеуді түсінуіміз керек. Қазіргі кезде

багдарламастырылган оку кұрапдары және жеке мәтіндер, тестер жасалуда. Олар окушылардың өзіндік танымдык іс - әрекетін ұйымдастыруға ыңғайлы оку материалдары жеке бөліктерге бөледі, олар өзара логикалык байланыста болады. Алдыңғы бөлікті игергеннен кейін ғана соңғыны игеруге болады. Материалдың әр бөлігіне оның игерілуі дәрежесін ез бетімен тексеру кұрапдары беріледі. Әрине бұл технологияны арнайы мектепте жүзеге асыру киын мәселе, көптеген ғылыми зерттеулер мен тәжірибелерді кажет етеді.

Оқытуда шешімі табьшуга тиісті мәселе көтеріп оқушылардың таным әрекетін белсендіруді проблемалык оқыту деп атайды. Мұндай жағдайды бала санасында кез - келген оқыту әдісі арқылы жасауға болады.

Жалпы оқытуда мұгагіім, коғам, окушы үшін шешімі табылуга тапсырма беру тиісті мәселе болып табылады. Өсер үрпақ алдыңғы ұрпактың тәжірибесін сарапап игеруі керек. Бұл - қогамдык дамудың кез - келген кезеңінде оқыту жүйесінде шешілетін мәселе.

Окушы үшін де кез - келген оқыту - шешімі табылуға тиісті мәселе, себебі ол осыған дейін оған таныс емес нәрселерді таныстырады. Окушы жаңа материалды игеруі, мүғалім мен мектептің өзіне қоятын барлык тапабын орындауы керек. Әрине, бапага, әсіресе, кіші мектеп жасындагы окушыға, өмірдін озгерген жағдайына бейімделуі оңай емес.

Окушынын ойлау іс - әрекетінде мәселенің шешімін табу күйін қалыптастыру оның бойында білім кұмарлык, зеректік, өз бетіндік, окуға кызығу, жасампаздыкка талпыну сиякты касиеттерді тәрбиелеуге ыкпал жасайды. Шешімі табылуға тиісті мәселе көтеріп танымдық әрекег күйіне келістіруін калыптастыру — окушылардың ойлау іс - әрекетін үйымдастыру жолдарының бірі, ол басқа оқыту әдістерімен бірлесе оку материалын табысты және пайдапы зерттеуге көмектеседі.

Сонымен, арнайы білім беру үшін білім беру технологияларын әзірлеу мәселесі өзекті сапа, болашағы бар беталыс (жаңа компьютерлік технологиялар сиякты: "Видимая речь", "Мир за твоим окном" т.б.). Өзекті мәселе бар технологияларды мемлекеттік тілге аудару, багдарламаларды бейімдеу.

Оқыту технологияларды жетілдірудің психологиялык ледагогикалык бағыттағы негізгісі-гөмендегі тұжырымдар арқылы сипатталады:

- есте сактауға негізделген оқып білім апудан, бұрынгы меңгергендерді пайдалана отырып, ақыл-ойды дамытатын окуга көшу;

- білімнің статистикалық үлгіснен ақыл-ой әрекетінің динамикалық құрылым жүйесіне кешу;

- окушыға орташа денгейде білім беретін бағдарламадан жекелеп, сарапап оқыту бағдарламасына өту.

Қазіргі уакыгта оку орындары, педагогикалық ұжымдары ұсынылып отырған көпнұскалыкка байланысты өздерінің қалауына сәйкес кез келген үлгі бойынша қызмет етуіне мүмкіндік алды. Бүл багытга білім берудің әртүрлі нұсқадагы мазмұны, құрылымы, ғылымға және тәжірибеге негізделген жаңа идеялар, жаңа гехнологиялар бар. Сондыктан әртүрлі оқыту технологияларын оқу мазмүны мен окушылардың жас және психологиялық ерекшеліктеріне орай таңдап, тәжірибе сынап қараудың маңызы зор.

Жаңа технологияларды іздестіру - бүл жинақталған тәжірибені беру тәсіліндегі объективті қүбылыс екенін атап өткен жөн. Егер классикалық ^ехнологиялар белгілі білім мазмүның менгеруге, онын денгейіне сүйенсе, бүгінгі таңдағы жаңа технологиялар оқушылардың танымдык әрекетін және метатанымдык дағдыларын калыптастырып, дамытуға негізделеді. (мысалы, нәтижеге бағытталған оқыту технологиясы).