Радиоактивтіліктің ыдырау заңы

Аз уақыт ішінде ыдырайтын ядролар саны бастапқы уақыттағы ядролар санына тура пропорционал болады:

,

,

мұндағы: -бастапқы уақыттағы ядролар саны, - t уақыт мезетіндегі ыдырамаған ядролар саны.

Осы өрнек радиоактивтілік ыдырау заңы деп аталады.

Радиоактивтілік кезінде ыдыраған ядролар санын келесі өрнекпен анықтайды:

,

мұндағы: - ыдырау тұрақтысы.

Бастапқы ядролардың жартысы ыдырайтын уақытты жартылай ыдырау периоды деп атайды.

.

Радиоактивті элементтің активтілігі деп бірлік уақыттағы ыдырау санын айтады. Өлшем бірлігі (Беккерель).

.

Альфа-ыдырау

-сәулелері гелий атомының ядроларының ағыны болып табылады. -сәулелерінің заряды , массалық саны 4-ке тең. -ыдырау келесі заңдылыққа бағынады:

бөлшектерінің өтімділік қабілеті өте аз, ол қалыңдығы 0,1 мм қағаздан өте алмайды. Тек -сәулесін шығарған радиоактивті элемент Менделеев кестесінде, кестенің бас жағына қарай 2 көзге ығысады.

Бета-ыдырау

Негізінде -сәулелері электрондар ағыны болып табылады. -ыдыраудың келесі түрлері кездеседі:

1) Электрондық -ыдырау;

2) Позитрондық -ыдырау;

3) Электрон қармау (көп жағдайда К-қармау).

Электрондық -ыдырау келесі заңдылыққа бағынады:

,

мұндағы: -антинейтрино.

Тек электрондық -сәулесін шығарған радиоактивті элемент Менделеев кестесінде, кестенің соңғы жағына қарай 1 көзге ығысады.

Позитрондық -ыдырау келесі заңдылыққа бағынады:

,

мұндағы: -нейтрино.

Электрон қармау кезінде ядро өз атомындағы қабықшалардағы электрондарды, көп жағдайда К-электрондарды жұтып, ядродағы бір протон нейтронға айналады.

Электрон қармау келесі заңдылыққа бағынады:

,

-сәулелерінің өтімділік қабілеті өте жоғары.