Разрядты i8086 микропроцессоры

16-разрядты i8086 микропроцессоры біркристалды микропроцессорларды жасаудың бастамасы болып табылады. Бұл микропроцессорда разрядтылықтың өсуімен қатар, бірнеше архитектуралы шешімдер қабылданды:

1. командалар жүйесі кеңейтлген (операциялар топтамасы және адрестеу әдістері бойынша);
2. архитектурасы мультипроцессорлық жұмысқа бағытталған;
3. микропроцессор құрамында екі параллельді жұмыс істейтін құрылғы кірген;
4. деректерді өңдеу және магистральмен байланыс;
5. жады ұйымдастырудың жаңа түрі - жадыны сегменттеу.

i8080 моделінің i8086 моделіне ұқсастығын сақтап қалу үшін екі жұмыс режимі қарастырылған: «минимальді режим», «максимальді режим».

Минимальді режимде i8086 микропроцессоры кеңейтілген командалар жүйесі бар 16-разрядты i8080 микропроцессоры сияқты жұмыс істейді.

Максимальді режим мультипроцессорлық жүйелер құрамында i8086 жұмысына негізделген.

16-разрядты i8086 микропроцессорының құрылымдық схемасы 13.2-суретте көрсетілген.

Микропроцессор құрамына үш егізгі құрылғы кіреді:

- ДӨҚ – деректерді өңдеу құрылғысы;

- МБҚ - магистральмен байланыс құрылғысы;

- БжСҚ – басқару және синхронизация құрылғысы.

ДӨҚ командаларды орындауға арналған және оның құрамына 16-разрядты АЛҚ, жүйелік регистрлер және басқа да қосымша схемалар, регистрлер блогы және микропрограммалық басқару блогы кіреді.

МБҚ жадының 20-разрядты физикалық адресін және СҚ-рдың 16-разрядты адресін қалыптастыруға, жадыдан команданы таңдауға, жады құрылғыларымен, сыртқы құрылғылармен және басқа процессорлармен магистраль бойынша деректер алмасуға мүмкіндік береді.

Сурет-13.2. 16-разрядты i8086 микропроцессорының құрылымдық схемасы

13.3-суретте i8086 микропроцессорының ішкі құрылымы берілген.

A/D[15:0] - [15:0] адресінің кіші разрядтары / деректер;

A[19:16]/ST[6:3] - [19:16] адреса / сигнал күйлерінің үлкен разрядтары;

BHE\/ST[7] – деректердің/сигналдардың үлкен байтын тасымалдауға рұқсат;

STB(QS0) – адрес стробы (командалар кезегінің күйі);

R\ - оқу;

W\/(LOCK\) - жазу (арнаны жабу);

M-IO\(ST2\) - жады – сыртқы құрылғы (цикл күйі);

OP-IP\(ST1\) - шығару-қабылдау (цикл күйі);

DE\(ST0\) – деректерді тасымалдауға рұқсат (цикл күйі);

TEST\ - тексеру;

RDY - дайындық;

CLR - орнату;

CLC – тактілік сигнал;

INT – ішкі үзуге сұраныс;

INTA\(QS1) - үзуді растау (командалар кезегінің күйі);

NMI – жасырын емес үзуге сұраныс жасау;

HLD(RQ\/E0) – жадыға тура қатынас құруға сұраныс (магистральге қатынас құруға сұраныс / растау);

NLDA(RQ\/E1) - жадыға тура қатынас құруды растау (магистральге қатынас құруды растау);

MIN/MAX\ - режимді беру потенциалы (1-min, 0-max).

·

·

Сурет-13.3. i8086 микропроцессорының ішкі құрылымы

Негізгі әдебиет: 4[182-199], 7[51-82]

Қосымша әдебиет: 9[236-283], 10[35-61]

Бақылау сұрақтары:

1. 8-разрядты i8080 микропроцессоры.

2. READY, INT, HOLD сигналдары нені білдіреді.

3. 16-разрядты i8080 микропроцессорының 8-разрядты i8080 микропроцессорынан айырмашылығы қандай?

4. 16-разрядты i8080 микропроцессоры қандай режимдерде жұмыс істейді?

5. 16-разрядты i8080 микропроцессоры қандай негізгі құрылғылардан тұрады?