БЦЖ вакцинасының қолданылуының ережесi

44. БЦЖ (Васielle Саllmette-Guerin) вакцинасы БЦЖ штамм вакцинасының тiрi микробактериясын ұсынады, 1,5% глютаминат натриы ерiтiндiсiнде лиофилдi турде кептiрiлген. Туберкулездi ерекше және белсендi түрде алдын алуға арналған дәрi, вакцинацияға қалыпты үлгiдегi езгiш қосылады.

45. Бала босанатын үйде вакцинация нәрестенiң дүниеге келгеннен кейiнгi алғашқы 4-күн iшiнде, егу бөлмесiнде анасының келiсiм хатымен егiледi.Сәбидi педиатр дәрiгер тексергеннен соң ғана, вакцинация егiлiп, нәрестенiң егу қағазына тiркелiнедi, Егер сәбидiң анасы денсаулығына байланысты егу бөлмесiнде бола алмасы, анасының рұқсат хаты арқылы медициналық қызметкерге рұқсат етiледi. Бала босанатын үйден шыққанда, анасына жүргiзiлген егулер көрсетiлген Егу кiтапшасын ұсынады.

46. БЦЖ вакцинасиясын қолдану мен мөлшерлеу әдiсi:

1) БЦЖ вакцинасы ампула түрiнде, БЦЖ I мг құрғақ зат түрiнде болады, 20 (40) мөлшерге арналған, әрқайсы 0,05 (0,25мг) дәрiден;

2) Ампуланы ашар алдында жақсылап қарау керек;

3) Қандай жағыдайда дәрiнi пайдалануға болмайды:

ампулада көрсетiлiм қағазы болмаса не дұрыс толтырылмаса;

сақталу мерзiмiнен өтсе;

ампулада сынық немесе тесiк байқалса;

дәрiнiң физикалық құрамының өзгеруi (тусiнiң өзгеруi, түрi т.б);

бөтен қосындылар байқалса, дәрiнi езгенде тұнбаның болуы;

4) БЦЖ вакцинасы мiндеттi түрде терi iшiне жоғары және үшiншi орталық арасына сол жақ иыққа нұсқаудағы көлемге сәйкес егiледi;

5) БЦЖ вакцинасына керi әсерлер:

бастапқы инфекция БЦЖ, жанұядағы басқа балалардан анықталған (иммунодефициттiң тұқым қуалаушылық мүмкiндiгi);

АИВ\ЖИТС;

шала-2000 гр-дене салмағының аздығы немесе гестационды шақ 33 аптадан төмен;

ОНЖ зақымдалуы- жүйке жүйесiнiң туыла зақымдану белгiлерi (ауыр деңгейде);

жатырдағы жұқпалы аурулар, жаңа туылған нәрестенiң денесiне микробтың жайылуы;

жаңа туылған нәрестелердiң гемолитикалы аурулары (ауыр және орташа ауыр түрлерi);

орташа және ауыр түрдегi аурулар, фебрилдi дене қызуы және жалпы жағыдай қалпын бұзумен көрiнедi.

47. Балаларға БЦЖ вакцинасы босану үйiнде егiлмесе, вакцинация балалар емханасында егiледi, бiрақ 2 айға дейiн вакцинация қайталама туберкулендi анықтауынсыз тек 2 айдан кейiн Манту сынауының терiс нәтижесiнен соң жүргiзiледi.

48. Вакцинасияланған балалар босану үйiнен бактерия бөлушi науқастармен қатынас жағыдайыда туылса, 2 айлық мерзiмге жаңа туылған нәрестелердi күту бөлiмшесiне немесе балалар үйiне (туберкулез науқасынан бөлектеу жағыдайы болмаса) оқшаулануы қажет.

49. Нәрестенiң анасы туберкулездiң белсендi түрiмен ауыратын болса, химиялық алдына алу емiнен дейiн үш ай бойы анасына шеттетiледi, кейiн Манту сынамасының терiс нәтижесiнен соң БЦЖ вакцинасы жүргiзiлiп,анасынан тағы да 2 ай бойы нәресте шеттетiледi.

50. БЦЖ ревакцинасы:

1) Ревакцинаға Манту сынауының терiс нәтижесi анықталған 6 жастағы (1сынып) сау балалар жатады.

2) Ревакцинасияны АМСКдiң мамандары ТҚМ фтизиопедиатрларымен қосылып жүргiзедi, ұйымдастырылған мектептермен бiрге республика көлемiнде оқыйтын 6 жастағы (1-сынып) балаларға оқу жылының алғашқы айында (қыркүйек) жүргiзiледi. Бұл кезде басқа егулер түрiн жүргiзуге болмайды.Қолданылмаған БЦЖ вакцинациясының қалдықтарын аймақтық мемлекеттiк санэпидбақылау департаментiне өткiзiледi.БЦЖ вакцинациясын үнемi сақтау тек, босану үйлерiне ғана (босану бөлiмшелерiнде) тоңазтқышта арнайы құлыппен жабылу арқылы сақтауға рұқсат етiледi.

3) Манту 2 ТЕ сынауымен БЦЖ ревакцинасының аралығы 3-күн мен 2-апта аралығы.

51. БЦЖ ревакцинасына керi әсерлерI:

1) туберкулез микробактериясын жұқтырғандар немесе бұрын туберкулезбен ауырғандар.

2) Манту сынамасының оң немесе күмәндi нәтижесi

3) Манту 2 ТЕ сынауына керi әсерлер

4) БЦЖ вакцинасының асқынуы немесе басты БЦЖ инфекциясының жанұядағы басқа балалардан анықталуы.

5) АИВ - жұқтырғандар.

6) иммуно мұқтаждық жағыдайы қатердiң жаңа түрлерiнiң пайда болулары.

7) ауыр жұқпалы және жұқпалы емес аурулар,созылмалы аурулардың күшейуi, оның iшiнде аллергия түрiндегiлерi.Ревакцинаны сауыққаннан кейiн бiр ай өткен соң жүргiзедi.

8) уақытша егулерден босатылған жандар, толық жазылып керi әсерлер қайтқанша,бақылауға алынып, егулер есебiне тiркеледi.

4. АИВ жұқтырылған балаларды мен жасөспiрiмдердi арнай алдына алу

52. АИВ- жұқтырылған аналардан жаңа туылған нәрестелерде АИВ-инфекциясының барлық клиникалық белгiлерi мен басқада керi әсер белгiлерi байқалмаса, қалыпты мөлшердегi БЦЖ вакцинасы егiледi терi арасына бiр мәрте және күнтiзбелiк мезгiлде.

53. Жаңа туылған нәрестелер, АИВ- жұқтырылған аналардан жаңа туылған нәрестелерге күнтiзбелiк мерзiмде егу егiлмесе, туылғаннан кейiн 4-апта iшiнде (туылған кезеңiнен) Манту сынауының қайталануынсыз егiледi. Өмiрiнiң төртiншi аптасының соңында,БЦЖ вакцинасы балаларға егiлмейдi, себебi БЦЖ басқы инфекциясы пайда болуы мүмiн.Қайталама БЦЖ вакцинасы балаларға вакцинадан кейiнгi дамымаған белгiлер (тыртық) балалардың 15-18 айлық болғанша, (АИВтi жұқтырылғаны анықталғанша). 15-18 айлығында балалардың АИВ - жұқтырылғандығы анықталғаннан кейiн Манту 2 ТЕ сынауының терiс нәтижелiгiнен соң БЦЖ вакцинасы егiледi.

54. АИВ- жұқтырылған балалар мен жасөспiрiмдерге БЦЖ ревакцинасы жүргiзiлмейдi себебi иммуно мұқтаждықтың өсуiне байланысты басқы БЦЖ инфекциясының туу қаупi бар.

55. Егер бала АИВ- жұқтырылған анадан туылса, бiрақ өзi АИВ- жұқтырылмаған болса БЦЖ ревакцинасы күнтiзбелiк мерзiмде (6-7 және11-12 жаста (1-5 сынып))Манту сынамасының терiс нәтижелi қорытындысынан кейiн егiледi.

56. БЦЖ жүргiзiлгенде байқалатын тоғысулар:

1) БЦЖ егуi түгелдей ағзаның жауапты тоғысуларымен жүредi.Жалпы ағзаның тоғысуы лимфа түйiндерiнiң 10-15мм көлемдегi ұлғайып, 6-9 ай iшiнде қайталанады.

2) бала босану үйiнде болғанда, дәрiгер (медбике) анасына вакцинасиядан кейiн 4-6 апта өткенде балада қалыпты егу тоғысуы пайда болады, бұндай жағыдайда баланы аймақтық педиатр дәрiгерге көрсету қажет.

3) вакцинасияланған (ревакцинасияланған) балаларды жалпы емдеу жүйесiнiң дәрiгер-педиаторлары бақылайды.1, 3, 6, 12 ай сайын қалыпты егу тоғысуының көлемi мен жағыдайын 063у, 026у, 112у түрiнде тiркейдi. Және де перифериялы лимфа түйiндерiн ағзаның вакцинасияға уақытылы тоғысуын, вакцинасиядан кейiнгi лимфа тамырларының қабынуын анықтау мақсатында бақылайды.

4) БЦЖ вакцинасын егiлгеннен кейiн, демде қабыну пайда болып, 15-20 минут өткен соң сiңедi.

5) вакцинасияны егуден кейiн егу тоғысуы вацинасияланғанда 4-6 аптадан соң байқалады, ревакцинасия егiлгендерде бiр апта өткен соң байқалады. Бұл кезде вакцина егiлген жерде көлемi 5-9мм диаметрдегi гиперермия және қабыну (папула) пайда болады. Кейiн қабыну сулы бөртпеге, iрiңдi бөртпеге айналып,кейiннен қабық пайда болып, өздiгiнен түсiп қалып тыртыққа айналады.Баяндалған тоғысулар қалыпты сондықтан дәрiлермен тазалауды қажет етпейдi.

6) нақты қорытынды вакцинасия немесе ревакцинасия егiлгеннен соң бiр жылдан кейiн, тыртық көлемiне қарай бағаланады. Дұрыс егуде,вакцина дұрыс сақталғанда, 97-95 % тыртық қалады.Көбiнесе, қалыпты көлемдi деп 5-8 мм диаметiрлi тыртық саналады.Кезектi жағыдайларда, БЦЖ егiлген жерде апигменттi дақ қалады (2-3%).

7) Егерде қалыпты тоғысу болмаса, балаға 6-айдан кейiн Манту сынауынсыз вакцинасия қайта (бiрақ рет) егiледi, 1-жылдан кейiн Манту сынауының терiс нәтижелiгiнде вакцинасия қайта егiледi.

58. БЦЖ вакцинасы егiлгеннен кейiн салыстырмалы түрде өте сирек жағдайда қалыпты белгiлермен керi әсерлер байқалады.БЦЖ ревакцинациясын егуде байқалатын керi әсерлердiң түрлерi:

1) вакцинасияда кейiнгi лимфа тамырларының қабынуы

2) терi арасындағы iрiңдi қалталар

3)үстiнгi қабаттағы жара

4)қатты тыртық

5) қосымша жүйенiң зақымдалуы (остит)

58. Керi әсерлерге жинақты клинико-рентгенология-зертханалық әдiстердi қолдана фтизиатр тұжырым жасап, вакцинациядан асқынудың тұжырымы қойылғаннан кейiн,медициналық мекеменiң жетекшiсiн хабардар етiп, хабарлама қағазды МСЭББна жiбередi.

59. Асқыну жағыдайын есептi 063/у, 026/у, 112/у түрiнде тiркеледi.Вакцинадан кейiнгi асқыну болған барлық балаларға карта толтырылады.

60. Вакцинадан кейiнгi асқыну болған балалар диспансерлiк есебтiң III тобында бақыланады.Бақылау мерзiмi –1 жыл.

61. Есепке алынғандағы тексерiс көлемi:жалпы қан және зәрдi талдау, мушелердегi кеуде жасушаларының рентгенографиясы, есептен шығарыларда осындай талдаумен қосымша Манту 2 ТЕ сынауы жүргiзiледi.

62. Туберкулезге қарсы алдына алу мақсатында жүргiзiлетiн егулер (вакцинасия, ревакцинасия) және туберкуленанықтау БЦЖ вакцинасы мен туберкуленанықтауды дайындаған ұжымдардың ұсынған нұсқауларына сәйкес жүргiзiледi.

___________________________________________________