Радиациялық мониторинг

Радиациялық мониторинг — иондаушы сәулелендiру көздерiн пайдаланатын объектiлерде де, қоршаған ортада да радиациялық жағдайдың жай-күйiн жүйелi түрде байқап отыру. Радиациялық мониторинг (табиғи ортаның радиоактивті ластануын анықтау) Қазақстан Республикасының Қоршаған ортаны қорғау министрлігінің «Казгидромет» РГБ арқылы жүзеге асады. Қазақстанда қоршаған орта жай-күйіне бақылаулар 1972 жылдан бастап ұйымдастырылып, 1999 жылы қалпына келтірілді.
Қоршаған ортаның міндеттеріне және зерттеліп отырған құрауыштарына байланысты қоршаған орта жай-күйінің мемлекеттік мониторингісінің жүйесі мыналарды:

· Атмосфералық ауа мониторингісін;

· Атмосфералық жауын-шашын және қар жамылғысы жай-күйінің мониторингісін;

· Беткі сулардың сапалы жай-күйінің мониторингісін;

· Топырақ жай-күйінің мониторингісін;

· радиациялық мониторингті

· трансшекаралық су ағыстарының мониторингісін қамтиды.

Қоршаған орта жай-күйі үшін бақылаулар.

Атмосфераның жерге жақын қабатының радиациялық ластануы үшін бақылау Қазақстанның 14 облысындағы 43 метеорологиялық метеостансасында жазық планшеттармен ауа сынамаларын алу жолымен жүзеге асырылады. Барлық стансаларда бес тәуліктік сынамалар алу жүргізледі. Планшеттер экспозицияланғаннан кейін Алматы ГМО ОХАИ жіберіледі, мұнда жиынтық бета-белсенділігіне және гамма-сәуленену мөлшері қуаттылығына радиометрикалық зерттеулер жүргізіледі.

Радиациялық мониторингтің бақылау желісі мыналарды:
- 43 метеостансада-жиынтық бета –белсенділікті анықтауды;
- 79 метеостансада-гамма-сәулененудің экспозициялық мөлшерінің қуаттылығын өлшеуді қамтиды.

Билет №10

Биогеохимия пәні, зерттеу әдістері. Биогеохимияның дамуы мен қалыптасуының қысқаша тарихы.

Рим клубы. Рио-92 құжаттары. Йохансбургтегі (ЮАР, 2002) қоршаған орта туралы Саммиттер. Рио-де-Жанейро (2012 ж.), Париж (2015 ж.) Саммиттер.

Атмосфераның ластануы туралы ақпараттарды талдау.