Оршаған ортаны қорғау

Біздің еліміздегі – қоршаған ортаны қорғау – бірден бір маңызды мемлекеттік мәселе. Құрлықта үлкен қауіптілікті жоғары агресивтілігі мен және уландырғыш қасиетті мен кәсіпшілік ағын сулары көрсетеді. Олардың қоршаған ортаға жерін болдырмау үшін бүкіл ағын суларды толық қолдану қажет қайтадан кері өнімді қабаттарға айдау (тазартудан кейін). Бұл шараны енгізу, суды қолданудың түйің циклінің іске асуымен суаттардың және құбырлар екпіні кезіндегі жер қыртыстарының ластануын болдырмайды. Сонымен қатар, ағын суларды тазарту сапасын көтеру үшін өндіріске жаңа жабдықтар еңгізілуі қажет. Резервуарлар –тазартқышта, гидрофабты және коалекциялаушы тазартқыш-фильтрлары, мультигидроциклондар ж.т.б.

Кәсіпшіліктегі ластанудың азаюына қабат суының скважина ішіндегі ағысын жою, ағын сулардың және мұнайды, газды дайындау жинаудың технологиясын процестерін герметизациалауды жетістіру шараларын іске асыру; коррозиядан жабдықтарды сақтау тәсілдері мен әдістерін еңгізу, блокты қондырғыларды беттік әсер әсер еткіш заттармен дозалау және басқада шаралар әсер етеді. Жердің ренультивациясының рациональды схемасын кең қолдану қажет. Қоршаған табиғи және қоршаған ортаны ластаушы көздерге келесілер жатады: газ өндеуші завод, кәсіпшілік жинау жүйесі, тауарлар паркі, сораптар бөлімі, реагенттер қоймалары, тазалау құрылымдары, газ-турбиналы станциялар, резервуарлар паркі, газ отынды қазандар.

Жоғарыда айтылған обьектілердің барлығы атмосфераны ластаушы көздер болып табылады, ал негізгі ластаушы заттарға күкірт, сутек, көмірсутек, күкірт ангидрид, азот тотығы, азот екі тотығы, көміртегі тотығы, меркаптандар, күкірт тозаңы, диэтаноламин (ДЭЛ), метил спирті, көміртегі күкірт тотығы, пісірілген аэрозоль; марганец, кремний біріктірулері, фторитер, фторлы сутек, күкірт қышқылының аэрозоль жатады.

Шығарындылар кешенінің құрамына кіретін заттар, атмосферада бірге бар болғанда бес топ құрайды:

1) азот екі тотығы + күкіртті ангидрид;

2) күкіртті ангидрид+ күкірт сутек;

3) күкіртті ангидрид + күкірт қышқылының аэрозоль;

4) күкіртті ангидрид + фторлы сутек;

5) фторлы сутек + фторидтер;

Зиянды заттардың максималшды шоғырлануы: күкіртсутек, көмірсутектер, азот екі тотығы, күкіртті ангидрид, метилмеркаптан, көміртегі тотығы, күкірт шаңы, азот тотығы, диэталомин, метил спирті, көміртегі күкірт тотығы, марганец қоспалары, күкірт қышқылының аэрозолі, фторлы сутек, фторидтер, кремний қоспалары, пісіру аэрозоль, күкіртті ангидрид, азот екі тотығы, күртті ангидрид күкірт қышқылы аэрозолі, күкіртті ангидрид, сутек фторлы сутек, фторидтер. Атмосфераға зиянды заттардың тасталынатыны: жабдықтардың шығаратын көмірсутектер, ұнғымалардан шығатын көмірсутектер,көміртегі тотығы, азот тотығы, күйе, күкіртті ангидрид, күкіртсутек, меркаптан, көміртегі күкірт тотығы.

Жер бетіндегі және жер астындағы суларға әсерлер келесі көздерден болуы мүкін:

1) тазартылмаған немесе жеткіліксіз тазартылған өндірістік және тұрмыстық бұралқы сулар;

2) жер бетіндегі бұрамды сулар;

3) құрғатылған бұрамды сулар;

4) апаттық лақтырулар және бұрамды сулардың жиналуы;

5) сыйымдылықтардан, құбыр желілерінен және басқа құрылымдардан сулы сұйық материалдардың сүзіліп шығуы;

6) сулы объектілердің және рельефтердің бетіне тұнатын зиянды заттардың атмосфераға тасталуы;

7) апаттық шығарынды тастау (мұнайдың, газды тазалау өнімдерінің,

реагентердің түгілуі);

8) материалдармен қалдықтарды сақтау орындары, кәсіпының өндіріс- тік алаңдарының шегінде ұйымдастырылған тасымалдауға арналған алаңдар;

9) ұйымдастырылмаған қалдықтар үйінділері;

Қазақстан Республикасында қоршаған табиғи ортаны қорғау туралы негізгі қаулылар ҚР «Қоршаған ортаны қорғау» заңымен мұнай туралы (1997ж) заңдарында баяндалған.Жобада қоршаған ортаны қорғауға жауап кершілікті - қоршаған ортаны қорғау бойынша инженер қарастырылған. Қоршаған табиғи ортаны қорғауға бірінші басшы және барлық қызметкерлер жауапкершілікте болады. Қоршаған ортаны қорғау бойынша барлық жұмыскерлер үшін квалификацияны жоғарлату курстары қарастырылған. Апат болуы мүмкін жағдайларға жұмыскерлер арнайы дайындықтан өтіп жыл сайын қоршаған ортаны қорғау бойынша экзамен тапсырады.