Главная Случайная страница


Полезное:

Как сделать разговор полезным и приятным Как сделать объемную звезду своими руками Как сделать то, что делать не хочется? Как сделать погремушку Как сделать так чтобы женщины сами знакомились с вами Как сделать идею коммерческой Как сделать хорошую растяжку ног? Как сделать наш разум здоровым? Как сделать, чтобы люди обманывали меньше Вопрос 4. Как сделать так, чтобы вас уважали и ценили? Как сделать лучше себе и другим людям Как сделать свидание интересным?


Категории:

АрхитектураАстрономияБиологияГеографияГеологияИнформатикаИскусствоИсторияКулинарияКультураМаркетингМатематикаМедицинаМенеджментОхрана трудаПравоПроизводствоПсихологияРелигияСоциологияСпортТехникаФизикаФилософияХимияЭкологияЭкономикаЭлектроника






Санау жүйелері

⇐ ПредыдущаяСтр 3 из 24Следующая ⇒




Ондық санау жүйесі. Ондық санау жүйесінде сандарды жазу үшін он цифр қолданылады -0,1,2,3,4,5,6,7,8,9. Ондық жүйе позициялы болып табылады, өйткені ондық санның жазылуында цифрдың мәні оның позициясына немесе сандағы орнына байланысты.

Санның цифрына бөлінетін позицияны разряд деп атайды.

Мысалы, 524 санын қосынды түрінде жазсақ:

5*102+2*101+4*100

Бұл жазбадағы 10 саны – санау жүйесінің негізі. Санның әрбір цифры үшін, 10 негізі цифрдың сандағы орнына байланысты дәрежеленеді де, осы санға көбейтіледі.

Егер ондық сан бөлшек болса, онда бөлшек бөліктің әрбір цифры үшін негіздің дәреже көрсеткіші теріс және бөлшек бөліктің үлкен цифры үшін -1-ге, бөлшек бөліктің келесі цифры үшін -2-ге тең және т.с. болады. Мысалы келесі ондық сандар мынадай қосындымен көрсетіледі:

384,9506=3*102+8*101+4*100+9*10-1+5*10-2+0*10-3+6*10-4.

Екілік санау жүйесі. Екілік жүйеде кез келген сан 0 мен 1 цифрларының көмегімен жазылады да, екілік сан деп аталады.

Екілік сандарды ондық сандарға айналдыру олардың әрбір разрядын (1 немесе 0 санын) тұрған орнына байланысты екінің дәрежелеріне көбейтіп, шыққан сандарды қосу арқылы жүргізіледі.

Мысалы, 111012=1*24+1*23+1*22+0*21+1*20=16+8+4+1=2910

Керісінше ондық сандарды, екілік сандарға айналдыру үшін сол санды екіге бөлеміз, шыққан бөліндіні тағы екіге бөлеміз, одан шыққан санды да, осылайша бөлінді бірге тең болғанша, біртіндеп екіге бөле береміз. Ең соңғы бөліндіден басталып жазылатын қалдық сандар тізбегі ізделініп отырған екілік санның таңбаларын құрайды.

Мысалы,

         
         
         
         
         
         

Нәтижесі - 111012 деген екілік сан болып шығады.

Сегіздік санау жүйесі. Сегіздік санау жүйесінде, яғни негізі «8» санау жүйесінде сандар сегіз цифрдың көмегімен көрсетіледі:0,1,2,3,4,5,6,7. Сегіздік санау жүйесіндегі сандарды ондық санау жүйесіне ауыстыру олардың әрбір разрядын тұрған орнына байланысты сегіздің дәрежелеріне көбейтіп, шыққан сандарды қосу арқылы жүргізіледі. Мыс: 848=8*81+4*80=64+4=6810.

Ондық сандарды сегіздік санау жүйесіне ауыстыру үшін сол санды сегізге бөлеміз, осылайша бөлінді сегізге тең болғанша біртіндеп бөле береміз.

Оналтылық санау жүйесі. Екілік сандарды қысқарту үшін негізі 16 санау жүйесін қолданады. Бұл жүйені оналтылық деп атайды. Оналтылық позициялы санау жүйесінде санды жазу үшін ондық санау жүйесінің цифрлары 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9 және жетпейтін алты цифрды белгілеу үшін 10,11,12,13,14,15 ондық сандарының мәніне сәйкес латын алфавитінің алғашқы үлкен әріптері: A, B, C, D, E, F қолданылады. Оналтылық сан, мысалы, мына түрде 5АB болуы мүмкін. Бұл санды негізі 16 екенін ескеріп, қосынды түрінде жазсақ:

5АB16=5*162+10*161+11*160=1280+160+11=145110

Сандарды екілік жүйеден сегіздік санау жүйесіне ауыстыру. Екілік санды сегіздік немесе оналтылық санға түрлендіру процесі өте қара-пайым. Сегіздік санның кез келген цифрын жазу үшін үш екілік цифр(триада) қажет. Сондықтан түрлендіретін екілік санды оңнан солға қарай үш-үштен екілік цифрлар тобына бөледі, мұнда ең сол жақтағы топта екілік цифрлар үштен кем болуы мүмкін. Мысалы, 011 екілік цифры сегіздік санау жүйесінде үш цифры болып табылады. Сонан кейін екілік цифрлардың әрбір тобын кестеде көрсетілген сегіздік цифр түрінде жазады.

 

 

Екілік жүйе Сегіздік жүйе
   
   
   
   
   
   
   
   

 

Мысалы, үш екілік цифрдан тұратын топтарға бөлінген 1101111011 екілік санын 1 101 111 011 сияқты жазып алып және әрбір топты бір сегіздік цифрмен ауыстырып жазғаннан кейін,1573 сегіздік санын алуға болады.

Сандарды екілік жүйеден оналтылық санау жүйесіне ауыстыру. Екілік санды оналтылық санау жүйесіне жоғарыдағыға ұқсас түрлендіреді: әрбір түрлендіретін екілік сан оңнан солға қарай әрқайсысында төрттен екілік сан бар топтарға (тетрадаларға) бөлінеді, өйткені оналтылық санның кез келген цифрын жазу үшін төрт екілік цифр қажет.

Ондық жүйе Екілік жүйе Оналтылық жүйе
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
    A
    B
    C
    D
    E
    F

Сондықтан алдыңғы мысалда қолданылған 1101111011 екілік санды төрт екілік цифрлардан тұратын топтарға бөлгеннен кейін, 11 0111 1011 сияқты жазып және әр топты оналтылық цифрмен ауыстырғаннан кейін, 37В оналтылық санын алуға болады.

 

GСтуденттің оқытушымен өзіндік жұмыс тапсырмасы. Сұрақтарға жауаптар беріңіз және өз нұсқа нөміріңіз бойынша есептерді шығарыңыз.

 

@ Келесі сұрақтарға жауаптар жазып, ауызша талқылаңыз

1. Санау жүйесі дегеніміз не?

2. Санау жүйесінің түрлері?

3. Позициялық санау жүйесі дегеніміз не?

4. Позициялық емес (римдік) санау жүйесі дегеніміз не?

5. Буль алгебрасы дегеніміз не?

6. Позициялық санау жүйелерін атаңыз

7. 2-лік санау жүйелерінің сандары?

8. 8-дік санау жүйелерінің сандары?

9. 10-дық санау жүйелерінің сандары?

10. 16-лық санау жүйелерінің сандары?

11. Санау жүйелеріне қолданылатын амалдар?

 

 


 

Нұсқа нөмірі Тапсырма түрлері
2-к санау жүйесін 10-қ санау жүйесіне аударыңыз және керісінше 2-к санау жүйесін 8-к санау жүйесіне аударыңыз және керісінше 2-к санау жүйесін 16-қ санау жүйесіне аударыңыз және керісінше 10-қ санау жүйесін 8-к санау жүйесіне аударыңыз және керісінше 10-қ санау жүйесін 16-қ санау жүйесіне аударыңыз және керісінше
    111,001 10,1010    
    010,101      
      1011,11    
           
    101,111      
      10,0011    
      1,100    
    10,0011      
      11,1001    
    111,110      
      101,010    
           
    100,1111 10,1111    
    1111,101 1010,1    
      111,001    
      010,101    
    10,1010      
           
    1011,11 101,111    
           
           
    10,0011 10,0011    
    1,100      
      111,110    
    11,1001      
           
    101,010 100,1111    
      1111,101    
    10,1111      
    1010,1      

 

4. Операциялық жүйелер

 

Windows жүйесімен жұмыс істеу 1981 жылы MS Dos операциялық жүйесі IBM дербес компьютерлермен бір мезгілде пайда болып, әрбір компьютерге орналастырылған.

MS Dos ОЖ-ci тек бір адамның жұмыс істеуіне арналған болатын және бір мезетте тек бір мақсатты шешетін, оның үстіне MS Dos ОЖ-ci компьютердің тек 640 кб жедел жадыны ғана пайдалана алатын еді. MS Dos ОЖ-ciнің соңғы нұсқалары қолданбалы программаларға 1 мб-тан артық жедел жадыны қолдану және программалардың бірінен екіншісіне ауысу мүмкіндігін беретін, кейініректе шыққан сервистік программа- лармен толықтырылған болатын. Адам мен компьютер арасындағы байланыс қызметтік ұйымдастырушы интерфейс рөлін MS Dos жүйесінде командалық жол атқарады. Бұл жол арқылы MS Dos жүйесімен адам арасындағы сұхбат өте ыңғайсыз атқарылады. Командаларды жазу тәртібі өте күрделі болады, кейде бір команданы орындау үшін ондаған символдарды теруге тура келетін. Осы ОЖ-мен негізінен тек маман программалаушылар ғана жұмыс істей алады. Адам мен ОЖ арасындағы байланысты жеңілдету үшін әртүрлі жүйелік қоршаулар қарастырыла бастады. Бұлар бір-екі пернені қатар басу арқылы күрделі де қиын командаларды термей-ақ тікелей орындау жүзеге асырылды. Жүйелік программалық қоршаулар негізінен компьютердің файлдық жүйесімен жұмыс істеуді жеңілдетті, яғни қажет информацияны жылдам әрі жеңіл тауып, оның мазмұнын қарауға немесе онымен жұмыс істеуге өз септігін тигізеді.

80-жылдардың ортасында MS Dos-тың мұндай кемшілігінен арылу үшін Microsoft фирмасы IBM тәрізді компьютерге арналған көп мақсатты ОЖ-лер даярлау жұмысын қолға алып, солардың бірі Windоws жүйесін ойлап тапты.

 

GСтуденттің оқытушымен өзіндік жұмыс тапсырмасы

 

@ Келесі сұрақтарға жауаптар жазып, ауызша талқылаңыз

1. Операциялық жүйе дегеніміз не?

2. Операциялық жүйенің атқаратын қызметі

3. MS Dos операцилық жүйесі қай жылы пайда болған?

4. MS Dos операцилық жүйеде жаңа каталог құру үшін қандай команданы орындаймыз?

5. MS Dos операциялық жүйеде каталогтың атын өзгерту үшін қандай команданы орындаймыз?

6. MS Dos операциялық жүйеде каталогты жою үшін қандай команданы орындаймыз?

7. MS Dos операцилық жүйеде компьютердің версиясын анықтау үшін қандай команданы орындаймыз?

8. MS Dos операциялық жүйеде ағымдағы уақытты өзгерту үшін қандай команданы орындаймыз?

9. MS Dos операциялық жүйеде каталогты сактау үшін қандай команданы орындаймыз?

10. MS Dos операцилық жүйесінен шығу үшін қандай команданы орындаймыз?

11. Windows операциялық жүйесін қандай фирма ойлап тапқан?

12. Windows-та жұмыс столы дегеніміз не?

13. Windows-та терезе дегеніміз не?

14. Бас мәзірдің қызметі не?

15. Жұмыс столында жаңа бума қалай құрамыз?

16. Есептер панелі жұмыс үстелінің қай жерінде орналасқан?

17. Жұмыс үстелінің стандартты бумаларына сипаттама беріңіз

18. Windows-тың стандартты программаларын атаңыз және қайда орналасқан?

19. Бір мезетте неше терезе ашуға болады?

20. Бірнеше терезенің ішінде ағымды терезенің белгісі қандай болады?

21. Файл түсінігі

22. Интерфейс дегеніміз не?

23. Файлға ат меншіктеу ережесін айтыңыз

24. Файл атының шаблоны?

25. Пайдаланушы интерфейісінің түрлері

26. Жарлық қарай құруға болады?

27. Алмасу буферімен жұмыс істеу принциптері

28.Сервистік бағдарламалық жабдықтар

29.Магниттік дискіге қызмет ету бағдарламалары

30.Стандартты бағдарламалардың қызметі?
⇐ Предыдущая12345678910Следующая ⇒

Date: 2015-12-13; view: 2537; Нарушение авторских прав; Помощь в написании работы --> СЮДА...


mydocx.ru - 2015-2024 year. (0.007 sec.) Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав - Пожаловаться на публикацию