Дисперстік фаза мен дисперсиялық ортаның агрегаттық күйіне байланысты классификациялау

Бұл клас-ны Во. Оствольд жасаған. Оларды кестеде көрсеткендей 9 жағдайын қарастыруға болады.

Дисперстік дəрежесі коллридтық бөлшектерге сəйкес келетін жүйелерді коллоидтық химияда зольдер деп атайды. Дисперсиялық орта газ болған жағдайда оларды-аэрозольдер деп атайды, егер сұйықтық болса лиозольдер деп атайды. (Грекше лиос – сұйық) сұйықтықтың табиғатына байланысты лиозольдер болып бөлінеді (оларға сəйкес дисперциялық орта – су, спирт, эфир, бензол). Егер коллоидтық жүйенің дисперциялық ортасы органикалық сұйықтық болса, онда оларды органозольдер деп жалпы атай береді. Дисперстік фаза қатты, ал дисперсиялық ортасы сұйық болып келген микрогетерегендік жүйелерді суспензиялар (жүзгіндер) дейді. Во. Оствольдің осы классификасиясын зигмонди дисперсиялық ортаның агрегаттық күйіне байланысты үш-ақ топқа бөлді. Сұйық, газ жəне қатты ортадан тұратын жүйелер. Бұларды басқаша лиозоль, аэрозоль жəне солидо(иə криозольдер) деп те атайды.

Дисперстік фаза мен дисперсиялық ортаның əрекеттесуі бойынша классификациялау Бұл клас-у дисперсиялық орта сұйық болғанда ғана колд-ы. Жайлап сұйықты кептірген кезде қалған құрғақ қалдықтың таза дисперциялық ортада еру-ерімеуіне байланысты Зигмонди коллоидтық жүйелерді 2 топқа бөлді. Құрғақ қалдық дисперциялық ортада өзінше еріп дисперленбесе оны қайтымсыз деп, ал егер құрғақ қалдық дисперсиялық ортада алдымен ісініп, кейіннен өзбетінше еріп кетсе оны қайтымды жүйелер деп атайды. Қайтымсыз жүйелерге металдардың зольдері AgJ гидрозольдері т.б. жатады, ал қайтымды жүйелерге желатиннің судағы, каучуктің бензолдағы ерітінділері жатады. Фрейндлих ойы бойынша коллоидтық жүйенің қайтымды, иə қайтымсыз болуы сол жүйені түзетін дисперстік фаза мен дисперциялық ортаныңəрекеттесу қабілеттеріне байланысты. Қайтымды жүйенің дисперстік фазасы молекулалық түрде дисперстік ортамен əрекеттеседі, сондықтан онда ериді. Осыған байланысты бұндай коллоидтық жүйені Фрейндлих лиофильдік коллоидтық жүйе деп атады. (грекше лиос-сұйық, фило-

ұнатамын).

Қайтымсыз коллоидтық жүйенің дисперстік фазасы ортамен əрекеттеспегендіктен онда ерімейді. Оларды Фрейндлих лиофобтық жүйе деп атады (фобо-ұнатпаймын). Егер

дисперстік орта су болса, онда аталған жүйелер жоғарғы терминдерге сəйкес гидрофильдік жəне гидрофобтық коллоидтық жүйе деп аталады. Зигмонди мен Фрейндлих жоғарғы молекулалық заттардың ерітіндісін коллоид деп қарастырған болатын. Сондықтан бұл классификация тек коллоидтық жүйе емес, коллоидтық жүйеге сəйкес келетін ЖМҚ, яғни полимерлердің ерітінділерін де қамтиды.