ISBN 966-538-174-1 172 page

Ìàìà, î÷åâèäÿ÷êè, çàñêî÷åíà òàêèì ïèòàííÿì:

–  ìî¿ ÷àñè íå äèñêóòóâàëè íàä öèìè ñïðàâàìè. Ïðèõîäèëî ó ñâ³é ÷àñ ïîäðóææÿ, ïðèõîäèëè ó ñâ³é ÷àñ ä³òè. À ùîäî ìåíå, –

çëàã³äí³ëà ìàìà òîí, – òî ÿ áóëà ñòðàøåííî çäèâîâàíà é ïåðåñòðà-

øåíà, ÿê ìåí³ ë³êàð ñêàçàâ, ùî òî í³ÿêà „ïðîñòóäà“, à – âàã³òí³ñòü ó òðåò³ì ì³ñÿö³. Àëå ïðî ùî òîá³ éäå?

Äàðêà óêëàäຠñâîþ ãîëîâó òàê, ùîá ¿¿ é ìàìèíå ëèöå ïðèëÿ-

ãàëè ðàçîì:

– Ïðîøó ìåíå âèñëóõàòè.

Ìàìà:

– Ñëóõàþ æ, äèòèíî!

Äàðêà:

– Áà÷èòü ìàìà, ÿê ÿ âîñåíè ïåðåíåñëàñü ç Áóõàðåñòó äî ×åð-

í³âö³â, òî â³äðàçó ïîáà÷èëà, ùî òóò ïàíóþòü ì³æ ñòóäåíòñòâîì çîâñ³ì ³íø³ â³äíîñèíè, ÿê òàì… Çîâñ³ì ³íø³ ëþäè ìàþòü òóò ãî-

ëîñ. Òàêà Íàòàëêà Îð³õîâñüêà, ìàìî…

Ìàìà ç³òõíóâøè:

– ² äå òîé òàòî ïðîïàäàº? Äèòèíà, íàïåâíî, âæå äåñü çàñíóëà òàì. Àãà, Îð³õîâñüêà, êàæåø… Íó, ÿêà æ òà òâîÿ Îð³õîâñüêà?

Äàðêà:

– Íàö³îíàë³ñòêà, ìàìî. Àëå öå ñëîâî íå ìຠí³÷îãî ñï³ëüíîãî ç òîþ ïîë³òèêîþ, ùî ¿¿ ðîáèòü òàòî ç î. ϳäã³ðñüêèì. Öå ñëîâî…

âîíî é ïîçà ïîë³òèêîþ ìຠñâ³é çìèñë.

Ìàìà çëåãêà íàñì³øêóâàòî:

– Ö³êàâà ÿ… ÿêèé?

Äàðêà çàïàëüíî:

– Ìîæå, ÿ öå çëå ñêàçàëà, àëå ôàêò, ùî íàøà ìîëîäü òåïåð ç íîâèì ñâ³òîãëÿäîì. ª òàê³ òîâàðèø³ ç ñèëüíîþ âîëåþ… ² ÿ ÷óþ, ùî òàê³ Îð³õîâñüê³ àáî òàêèé ì³æ íàìè, ìàìî, ¥èíüî ²âàí÷óê, ùî âîíè… âèïåðåäèëè íàñ óñ³õ ³ òîìó…

Ìàìà:

– ² ùî „òîìó“?

Äàðêà:

– Áà÷èòü ìàìà ³ òîìó, ùî ÿ í³êîëè íå çìîæó äîð³âíÿòè ¿ì, ÿ

õîò³ëà á, ùîá áîäàé ìî¿ ä³òè çàéøëè òóäè, êóäè ÿ íå çàéäó. Íå

çíàþ, ÷è ìàìà äîáðå ðîçó쳺 ìåíå. ß õîò³ëà á… öå íå òàê³ ñîá³

ìîäí³, øóìí³ ôðàçè, ìàìî… àëå ÿ, íàïðàâäó, ö³ëèì ñåðöåì, ñâîºþ âîëåþ õî÷ó, ùîá ìî¿ ä³òè òâîðèëè íîâó, ñèëüíó, øëÿõåòíó ðàñó.

(Âîíà çâ³ëüíÿºòüñÿ â³ä íåâèã³äíî¿ ïîçèö³¿ ³ êëàäåòüñÿ ãîð³ëèöü).

– ×è ìàìà ðîçó쳺 ìåíå? Íîâå ïîêîë³ííÿ… çäîðîâ³, ç äîáðè-

ìè íåðâàìè, çð³âíîâàæåí³, ùîá çíàëè, ÷îãî õî÷óòü. ²íàêø³, ÿê âè…

³íàêø³, ÿê ìè. Ìåí³ çäàºòüñÿ, ùî ñàìå ìè, ìîº ïîêîë³ííÿ º ÷èìñü ïåðåõîäîâèì, í³áè êëàäêîþ ì³æ âàìè ³ òèìè „íîâèìè“, ñèëüíèìè, ùî ïðèéäóòü ïî íàñ. À òåïåð íåõàé ìàìà ñêàæå ìåí³ çîâñ³ì ùèðî:

÷è ä³òè ç Ñòåôêîì ìîãëè á áóòè çàãàðòîâàí³, ç ñèëüíîþ âîëåþ? ×è ìàìà ðîçó쳺 ìåíå?

Ìàìà íå îçèâàºòüñÿ.

Äàðêà òèõî:

– Ìàìî, ÿ ÷åêàþ íà òâîº ñëîâî…

Ìàìà ã³ðêî:

– ×îãî õî÷åø? Ðîçóì³þ òåáå. Ìîæëèâî, ùî ϳäã³ðñüêèé íå

äëÿ òåáå, àëå…

Äàðêà ïîêâàïíî:

– „Àëå“, ùî ìàìî?

Ìàìà ï³äíåñåíèì ãîëîñîì:

– Àëå ³ Äàíèëþê íå äëÿ òåáå. Çàïàì’ÿòàé öå ñîá³…

Äàðêà ñõâèëüîâàíî:

– Àëå æ, ìàìî!!

Ìàìà ïðåñïîê³éíî:

– ̳é îáîâ’ÿçîê îñòåðåãòè òåáå, ìîÿ äèòèíî. À òè âæå ïîâíî-

ë³òíÿ… Ìàºø ñâî¿ ðîêè ³ ñâ³é ðîçóì. Ìîæåø ïîñëóõàòè ðàäè ñâ

ñòàðî¿, äóðíî¿ ìàìè àáî í³. ʳí÷³ì äèñêóñ³þ, áî ÷óþ, ùî íàø³ âæå

÷àëàïàþòü.

Äàð÷èíå ñåðöå çîéêíóëî ³ áåçøåëåñíî çñóíóëîñü âäîëèíó. Íå

âïàëî é íå ðîçáèëîñü, ÿê öüîãî õîò³â áè ïîåò. Ìîäåðí³ ä³â÷àòà íå-

äóðíî ðîáëÿòü ðóõàíêó.

XX

Êîëè ìàìà ðàíêîì íàâìèñíå âäàâàëà, ùî íå ïàì’ÿòຠâ÷îðàø-

íüî¿ ðîçìîâè, Äàðêà ïåðøà çà÷³ïèëà ìàìó:

–ß íàïèñàëà ëèñòà äî Ñòåôêà ³ õî÷ó, ùîá Ñàíäà â³äíåñëà.

Ìîæå ìàìà ïðî÷èòàº.

Ìàìà âçÿëà ëèñòà ç Äàð÷èíèõ ðóê:

– ×è òâîÿ ïîñòàíîâà íåâ³äêëè÷íà?

Äàðêà âèäåðæàëà ìàìèí ïîãëÿä:

– Íåâ³äêëè÷íà…

Ìàìà ïîâåðíóëà Äàðö³ ëèñòà:

–  òàê³ì ðàç³ ïîùî ÿ ìàþ öå ÷èòàòè? ² òàê ðîáèø óñå íà ñâîþ ðóêó…

Äàðêà ïåðåá³ãëà ëèñòà ùå ðàç î÷èìà:

̳é äîðîãèé Ïðèÿòåëþ!

Òè áóâ çàâñ³äè òàêèé äîáðèé ³ âèðîçóì³ëèé äëÿ ìåíå, òîæ äàðóé ìåí³ ³ öåé á³ëü, ùî ïîíåâîë³ çàâäàþ òîá³, Ñòåôêó! Ìè ìóñèìî ðîç³éòèñÿ, áî ìè íå äëÿ ñåáå. Öå ºäèíà ïðè÷èíà òà ºäè-

íå ìîº îïðàâäàííÿ ïåðåä Òîáîþ: ìè íå äëÿ ñåáå. Êîëè á ìè õîò³ëè âïåðòèñü, ï³øëè íàïåðåê³ð ñîá³ ³ çâ’ÿçàëè ñâîº æèòòÿ, òî çìàðíóâàëè á éîãî. Â÷îðà ââå÷³ð ÿ õîäèëà äîâãî ñàìà ïî ï³ëüíèõ äîðîãàõ ³ ðîçäóìóâàëà íàä ö³ºþ ñïðàâîþ. ß ðîçáèðàëà ¿¿

ç óñ³õ ìîæëèâèõ áîê³â ³ çíîâó îïèíèëàñü íà ò³ì ñàì³ì ì³ñö³, ç ÿêîãî âèéøëà: ìè íå äëÿ ñåáå. Âèáà÷ ìåí³, Ñòåô, ùî òàê ãàíåá-

íî çàâîäæó Òåáå ó Òâî¿õ íàä³ÿõ, àëå ìîÿ ñîâ³ñòü êàæå ìåí³ ñà-

ìå òàê ð³øèòè. Ùå ðàç ïðîøó: âèáà÷ ìåí³ ³ ïîïåðåäè ÿêîñü ïðî öå âñå ñâî¿õ áàòüê³â. Íå ïîò³øàþ Òåáå, áî çíàþ, ùî òóò ò³ëüêè

÷àñ ìîæå ìàòè ñâîº ñëîâî.

Áóäü çäîðîâ, Ñòåô. Áóäü çäîðîâ, ì³é äîðîãèé, äîáðèé Ïðè-

ÿòåëþ.

Ä.

Ïîò³ì, ñïåðøèñü ãîëîâîþ îá ðàìó â³êíà, ñòîÿëà íà ò³ì ñàì³ì ì³ñö³ äîòè, äîêè íå ïîáà÷èëà ì³æ àêàö³ÿìè ÷åðâîíî¿ Ñàíäèíî¿ õóñò-

êè, ùî âåðòàëàñü â³ä ϳäã³ðñüêèõ.

– Äàëà ëèñòà ïàíè÷åâ³?

– Óìãó.

– Ñàìîìó ïàíè÷åâ³ äî ðóê?

– Òàæå òàê, ÿê êàçàëèñüòå…

– À ïàíè÷ Ñòåôêî, ùî?

– Òà í³÷î. Âçÿëè ëèñò ³ í³÷î…

Áóëà íåâèñïàíà ³ äî êðàþ âòîìëåíà îñòàíí³ìè ïðèêðèìè ïåðå-

æèâàííÿìè, àëå ïî÷åðåç âåðñòâó ô³çè÷íî¿ âòîìè âæå â³ä÷óâàëà ðàä³ñíèé âåëèêîäí³é ïîðèâ, ùî ÿêèìèñü ìåðåõòëèâèìè ïðîìåíÿìè äîáóâàâñÿ ³ç ãëèáèí ¿¿ ³ñòîòè. Ùå ïðèãí³÷óâàëè ¿¿ îñòàíí³ ïî䳿

ñâî¿ì íàìóëîì, ³ùå ïî÷óâàëà â ñåðö³ îñòðàõ ïåðåä íåìèíó÷îþ, áî-

ëþ÷îþ çóñòð³÷÷þ ç³ Ñòåôêîì, ùå áðàêëî ¿é ïîâ³òðÿ â ãðóäÿõ, àëå

âæå áà÷èëà, ÿê êð³çü õîëîäíó ìðÿêó ïðîñòÿãàþòüñÿ äî íå¿ íîâ³, äóæ³, ñâîá³äí³ ðàìåíà.

Íàïðàâäó, â æèòò³ é ìîëîäîñò³ ëþäèíè º ùîñü, çà ùî âàðò ïîáîðîòèñü!

Ïîÿñíåííÿ ñë³â

àáè í³ (äâåð³ ïðèòèñíóëè) – àáè íÿ (ìåíå) (äâåð³ ïðèòèñíóëè) àáñîëþòîð³ÿ – çàê³í÷åííÿ óí³âåðñèòåòó (áåç çàõèñòó äèïëîìó) àáñîëüâåíò – âèïóñêíèê; òîé, ùî çàê³í÷óº (çàê³í÷èâ) íàâ÷àëüíèé çàêëàä àâòîñó´åñò³ÿ – ñàìîíàâ³þâàííÿ