ISBN 966-538-174-1 135 page

øåí³? (Ìóõà ïðàöþâàëà â äðî´åð³¿). ×è âîíà ìóñèòü â³äíîñèòè ïà-

íÿì çàêóïè äîäîìó? ×è öå ïðàâäà, ùî ðåøòà ïåðñîíàëó, íàâ³òü ò³, çîâñ³ì ïðîñò³, ç íåþ „per Du“**?“  öèõ ëàñêàâî-íà¿âíèõ ïèòàííÿõ áóëî âñüîãî ïîòðîõè: ³ òîíêà øïèëüêà, ÿê âîëîñèíêà, ³ ïîäèâ (æ³íêè çàâñ³äè ñõèëüí³ø³ ïîäèâëÿòè ÷èéñü óïàäîê, ÿê îñóäæóâàòè), ³ ùîñü,

* ö³ëóþ ðóêó (í³ì.).

** íà „òè“ (ëàò., í³ì.).

íà÷å òîâàðèñüêèé, äîáðîçè÷ëèâèé íàòÿê íà íîâ³ ñîö³ÿëüí³ ð³çíèö³, ÿê³ íàêðåñëþþòü ñàì³ ç öüîãî ïðèâîäó, ³ íàø³ äí³ ïðîëåòàðèçàö³¿…

ïåðåîö³íêà ö³ííîñòåé, ÿê êàæå òîâàðèø Çàçóëÿ… öå âñå ïðàâäà, àëå é âîíà íå çì³íèòü ñóò³ ðå÷³: ñòóäåíòêà, õî÷ ó ïîëàòàíèõ ÷åðå-

âèêàõ ³ íåìîäí³ì êàïåëþñ³, áóäå âñå ñòóäåíòêîþ, à „Ladenmädchen“*, õî÷ áè íåþ áóëà é òàêà, ÿê Ìóõà, ä³â÷èíà ç äîáðîãî äîìó ³ ñ³ìîìà êëàñàìè, áóäå âñå… ò³ëüêè… „Ladenmädchen“. Õòî ãî-

âîðèòü ³íàêøå – íå äóìຠùèðî. À âò³ì, õâàëèòè Ãîñïîäà, â íàñ íà Áóêîâèí³ – ùå íå áîëüøåâ³ÿ. Öå ïîâèííà é Ìóõà ðîçóì³òè.

Òàê, Ìóõà ðîçó쳺 öå. ¯é ïåðåä³âñ³ì ïðèêðî, ùî âñ³ ¿¿ êîëèøí³ òî-

âàðèøêè ïåðåñòàëè êóïóâàòè êîñìåòèêó â ô³ðì³, äå âîíà ïðàöþº.

Âëàñíèê ô³ðìè öèì îã³ð÷åíèé.

– Òåïåð òàê ÷àñòî ïèøóòü ïî ãàçåòàõ ïðî âàñ, óêðà¿íö³â, ùî ÿ

äóìàâ, ùî çðîáëþ „çîëîòèé ³íòåðåñ“, ÿê ïðèéìó âàñ íà ïðàêòèêó, ïàííî Ìàíàñòèðñüêà…

Ìóñ³ öå, íàïðàâäó, äóæå ïðèêðî ñëóõàòè, àëå ùî âîíà ìຠðî-

áèòè? ²òè äî êîæíî¿ ç íèõ ³ ïðèñÿãàòèñü: „Ðàäè Áîãà, ïðèõîäü, ÿê äàâí³øå. Ïðèñÿãàþ íà ùî õî÷åø, ùî íå äàì ï³çíàòè, ùî ìè ç òî-

áîþ çíàéîì³?“

Íàâ³òü ïðè ñâî¿é âäà÷³ òèïîâîãî „ôóëåÿ“, ÿê êàæóòü íà Áóêî-

âèí³, íå ìîæå öüîãî çðîáèòè. Ïî-äðóãå, êîëè æ òàêó ñïðàâó âæå

ïîñòàâèëè, òî ïðîøó ïðèéíÿòè äî â³äîìà, ùî „ëÿäåíìåäõåí“ ìàº

òåæ ñâîþ àìá³ö³þ. Âîíà ç³ ñì³õîì ðîçïîâ³äàëà ïðî öå ÿâèùå äåêî-

ìó ç áëèçüêèõ çíàéîìèõ. Òîä³ çíàéøëèñü â³äâàæí³ (î Áîæåíüêó, âîíè ââàæàëè ñåáå, ïåâíî, çà ãåðî¿â!), ùî ïðèõîäèëè äî ô³ðìè

„Øì³ä“ ç³ ñòóäåíòñüêèìè â³äçíàêàìè, ç ðîçìàõîì â³ä÷èíÿëè äâåð³

³ ç ïîðîãà êðè÷àëè îñòåíòàö³éíî:

– Ñåðâóñ, Ìóõî!

Àëå ö³ ãåðî¿í³ çâè÷àéíî ìàëî ùî êóïóâàëè, à â³ä ¿õ ñàìî¿ äîá-

ðî¿ âîë³ íå ì³ã ïîïðàâèòèñü ãóìîð äîáðîäóøíîãî ïàíà Øì³äà. Ïî-

ïðàâä³, òî äëÿ Ìóõè òàêèé âèÿâ ñîë³äàðíîñòè áóâ á³ëüøå ïðè-

íèçëèâèé, ÿê òîé çàìàñêîâàíèé áîéêîò. Òóò â ³ì’ÿ ïðàâäè òðåáà ñòâåðäèòè, ùî òîâàðèø³ âèÿâèëè ñåáå á³ëüø äåìîêðàòàìè â³ä ùè-

ðèõ ïðèÿòåëüîê.

* ïðîäàâåöü-ó÷åíèöÿ (í³ì.).

À ïîò³ì ÿêîñü çâèêëà äî öüîãî ³ òîãî. À ùå çãîäîì çàì³ñòü õî-

äèòè ç çàòèñíóòèìè, ñòÿãíóòèìè êîð÷åì áîëþ óñòàìè, âîíà ñì³ÿ-

ëàñü, ³ òî òàêèì ñòèõ³éíèì, çäîðîâèì ñì³õîì, ùî óìë³â³÷ çàðàæóâà-

ëà íèì óñ³õ äîâêîëà. Ìóõà íå â³ä ñüîãîäí³ áóëà çíàíà ç òîãî, ùî ëþäè áîÿëèñü â ¿¿ òîâàðèñòâ³ éòè íà ïîõîðîíè ÷è ïîâàæí³ êîíöåð-

òè. Âîíà ïîïðîñòó íåáåçïå÷íà ç òèì ñâî¿ì ñì³õîì. À êîëè õòîñü ñâàðèâ ¿¿ ç òîãî ïðèâîäó, âîíà ðîáèëà ïîê³ðí³ î÷³ (íó, î÷³ ìàëà âîíà, ä³éñíî, òàê³, ùî ¿õ ïîäèáàºø îäíó ïàðó íà òèñÿ÷ó) ³ âèïðàâäîâóâà-

ëàñü, ÿê óì³ëà:

– Òà ñëîâî ÷åñòè, ùî ÿ íå õîò³ëà. ßêáè-ì ìîãëà, òî ïðèøïè-

ëèëà-ì áè ñîá³ øïèëüêîþ ÿçèê äî ï³äíåá³ííÿ, ùîá íå ñì³ÿòèñÿ…

Àëå ñâ³ò òàêèé ñì³øíèé…

(Äî á³ñà! Ò³, ùî ìàþòü ò³ëüêè ñ³ì êëàñ, – íå ïîòðåáóþòü ñîá³

âèêðó÷óâàòè ÿçèêà ë³òåðàòóðíîþ ìîâîþ, ÿêîþ çðåøòîþ ³ ò³, „â÷å-

í³“, ïîñëóãîâóþòüñÿ ò³ëüêè ïðî ñâÿòî).

Åãå æ! Ñâ³ò òàêèé ñì³øíèé, à Ìóñ³ â³ä öüîãî òàê âåñåëî íà íüî-

ìó… Ò³ëüêè ïåðåä äâîìà ðå÷àìè ìàëà Ìóõà ïîøàíó: ïåðåä ñòà-

ðîä³âîöòâîì ³ ðîäæåííÿì äèòèíè. Ñóïåðå÷í³ñòü öèõ äâîõ ôóíêö³é íå çáèâàëà ¿¿ çîâñ³ì ñïàíòåëèêó. Âîíà õîò³ëà âèéòè äîáðå çàì³æ (í³áè, ÷îìó í³?) ³ íå õîò³ëà ðîäèòè. Õòî ìàâ ïðàâî çàáîðîíèòè ¿é òå, ïðîòè ÷îãî âîíà áîðîëàñü ðóêàìè ³ íîãàìè? Êîêî ̳ðîø, ÿêèé ç êîæíî¿ ºâðîïåéñüêî¿ ìîâè çíàâ âèã³äí³ ñîá³ îäíó äâ³ ôðàçè, ñêà-

çàâ ïðîñòî ç ìîñòà: „Òî òàê, çîëîòà Ìóøêî, chcia³abym lecz siê bojê…“*

Ìóõà ðîçñì³ÿëàñü: „Àáè í³ äâåð³ ïðèòèñëè, ùî òàê“.

Àëå çàïðîøåííÿ íà ïðîãóëüêó ïðèéíÿëà ç ïîâàæíîþ ì³íîþ, íà-

ïðàâäó, íå ñïîä³âàëàñü éîãî â³ä òîâàðèøîê…

VI

Íåä³ëÿ, âèçíà÷åíà íà ïðîãóëüêó, áóëà, ÿê çîëîòà ðåíåòà: çàïàø-

íà ³ çîëîòèñòî-÷åðâîíà. Íà òîëîö³, çà ì³ñüêèì öâèíòàðåì (ãîðäîù³

÷åðí³âåöüêèõ íåá³ùèê³â ³ áóêîâèíñüêî¿ êóëüòóðè), áë³äî-ô³îëåòîâèì

* õîò³ëà á, àëå áîþñÿ (ïîëüñüê.).

ïàõîì êóðèëàñü ìàòåðèíêà. Ìîëîä³ ùèïàëè ¿¿ áë³äèé, ç ö³êàâèìè,

÷îðíèìè î÷êàìè öâ³ò, ðîçòèðàëè éîãî â ïàëüöÿõ ³ âäèõàëè ïîâíèì íîñîì. Òàê âîíè äåìîíñòðóâàëè ñâîþ òóãó çà ñåëîì, ÿêî¿ ïîïðàâä³

âæå íå â³ä÷óâàëè. ˳ñ ãîð³â æîâòî-÷åðâîíèìè, íåôîðåìíèìè ïëÿ-

ìàìè ³, ÿê íà îáðàç³, çäàëåêà áóâ êðàùèé, ÿê çáëèçüêà. Áóëî òàê òåïëî, ùî ìîëîä³ çàðàç çà ì³ñòîì ïîñêèäàëè ïëàù³. Ìàðøåðóâàëè, ç ïëàùàìè ïî÷åðåç ðàìåíà, ç ðîçêóäîâ÷åíîþ â³òåðöåì ÷óïðèíîþ, çàïîðîøåí³, ³ç áëèñêó÷èìè â³ä ïîòó ÷îëàìè, ³ ñï³âàëè, íà ÿêó íîòó êîìó âèã³äí³øå áóëî:

Äóá… íà äó-áà ïîõè-ëèâñÿ…

Óïàâ êî-ìàð òà é… ðîç-áèâñÿ…

Ç ãîðáà ×åðí³âö³ â ñîíö³ âèäàëèñü ö³ë³ ï³ä ÷åðâîíèìè äàõàìè.

– ßê ªðóñàëèì! – âèõîïèëîñü Äîòêîâ³, àëå â³í ñêîðî, ïîñîðî-

ìèâøèñü ñâîãî çàõîïëåííÿ, äîäàâ ç òðîõè ðóáàíèì ñì³õîì ñïîðòîâöÿ:

– …íà ñ³îí³ñòè÷í³é àô³øö³…

Çîÿ äèâèëàñü íà ì³ñòî íà ãîðáî÷êó øèðîêèìè, òåïëèìè î÷èìà:

– Âè ò³ëüêè ïîãëÿíüòå, ìî¿ õîðîø³, ³ ùî âîíî òàêå? ßêà êðà-

ñà… à æèâåø ó öüîìó æ ñàìîìó ì³ñò³ ³ íå ïîì³÷àºø í³÷îãî, êð³ì ñ³ðèõ êàì’ÿíèöü, ùî õî÷åòå, à æèòòÿ áóëî á áàãàòî ïîåòè÷í³øå, ÿê-

áè ìè ìîãëè äèâèòèñü íà äåÿê³ ðå÷³… òðîõè çâèñîêà…