ISBN 966-538-174-1 119 page

ʳëüêà ðÿäê³â íèæ÷å îãîëîøóþòü âïèñè äî íîâî¿ ã³ìíà糿. Äî ö³º¿ „íîâî¿“ ìîæóòü áóòè ïðèéíÿò³ ò³ëüêè ò³, ÿê³ ñêëàäóòü ïîòð³áíó çàÿâó òà ïðèñÿãó ³ ùî… „íà äóìêó äèðåêö³¿ ï³äõîäèòèìóòü äëÿ öüîãî 319

çàâåäåííÿ“. Âïèñè äî íîâî¿ ã³ìíà糿 â ï’ÿòíèöþ òà ñóáîòó â³ä 8-¿

äî 12-¿ ïåðåä ïîëóäíåì.

– Òè… íå áåðè ìåí³ çà çëå, ùî ÿ òàê ñêàçàëà íà Îðåñòà, Äàð-

êî. ß äóìàëà, ùî âæå ïî íàø³é øêîë³… ÷óºø? Äàðêî! Àëå òåïåð áà÷ó, ùî âñå â ïîðÿäêó…

Äàðêà äóæå çäèâóâàëàñÿ:

– ßê òî „âñå â ïîðÿäêó“? Òà æ òóò ïèøå, ùî òðåáà ÿê³ñü ïðè-

ñÿãè ñêëàäàòè…

˳äêà ñ쳺òüñÿ âæå íàâ³òü âåñåëî:

– Íó ³ ùî ç òîãî, ùî „ïèøå“? Òè äóìàºø, ùî áóäóòü òåáå

ïåðåä ñâ³÷êàìè çàïðèñÿãàòè? Ïåâíî, òðåáà áóäå âèñëóõàòè „íàóê“

äèðåêòîðà ³ ï³äïèñàòè ÿêåñü çîáîâ’ÿçàííÿ, ³ ïî âñ³é ïàðàä³! Åò…

äîáðå, ùî ïîêè ùî „ëþäèíà“ â³äïî÷èíå ùå ñîá³ òðîõè. Òàê óæå

ïàõíå âåñíîþ ³… òàê íå õî÷åòüñÿ â÷èòèñÿ…

Äàðêà ìîâ÷èòü. Çàâåëèêà â³ääàëü ì³æ íèìè, ùîá ˳äêà ìîãëà çðîçóì³òè Äàð÷èíó â³äïîâ³äü.

Íà âóëèö³ ïîâ³âຠëåãîòîì ç çàõîäó. Ñ쳺òüñÿ ÿêàñü ä³â÷èíà áà-

ãðîâèìè óñòàìè äî ñâîãî õëîïöÿ â îô³öåðñüêîìó ìóíäèð³. ² ÿêèéñü

÷îðíîáðîâèé, ÿê áóêîâèíñüêà ïèñàíêà, âóëè÷íèê âèãóêóº:

– Âåëèêà çàë³çíè÷íà êàòàñòðîôà êîëî Ïëîºøò³!1

Æèòòÿ íå çóïèíèëîñÿ íà ìèòü â³ä òîãî, ùî â ×åðí³âöÿõ ðîçïó-

ùåíî îáèäâ³ óêðà¿íñüê³ ã³ìíà糿.

*

 ÷åòâåð çðàíêó (÷åòâåð ó øêîë³: ìàòåìàòèêà, ðóìóíñüêà, ëàòè-

íà, ³ñòîð³ÿ, ïðèðîäà, ðèñóíêè) íàäõîäèòü ëèñò â³ä ìàìö³. Ïðî íå-

ùàñòÿ, ÿêå çóñòð³ëî óêðà¿íñüêó ìîëîäü, äîâ³äàëèñÿ ó Âåðåí÷àíö³

ùîéíî ç ãàçåò. Íåõàé äîíÿ áóäå ðîçóìíà. Äàñòü Áîã, âñå áóäå

äîáðå. Äîäîìó òðåáà ïèñàòè, ùî á òàì íå áóëî. Ïàì’ÿòàé ïðî öå, äîíå÷êî. Âäîìà óñå ãàðàçä.

Ëèñò êîðîòêèé, íåðâîâèé ³ äóæå îáåðåæíèé. ͳáè êîíâåðò éîãî ç ïðîçîðîãî ïàïåðó.

– Ìàìà íå íàïèñàëà âñüîãî, ùî äóìàëà. ßê³ ìè âñ³ òóò ïåðå-

ñòðàøåí³… – â³äðàçó â³äãàäàëà Äàðêà, ³ ñòàëî ñóìíî.

1 ̳ñòî â ϳâäåíí³é Ðóìóí³¿.

Íàäâå÷³ð òîãî ñóìíîãî ÷åòâåðãà ïðèá³ãຠñïëàêàíà „òåòà“ ²âàí-

÷óêîâà. ¯¿ çäîðîâåíí³ ãðóäè ï³ä³éìàþòüñÿ é îïàäàþòü, à çà êîæíèì òàêèì âàæêèì îïàäîì – íîâèé ïðèïëèâ ñë³ç. Äàðö³ çãàäàëàñÿ

÷îãîñü ÿêàñü ïîìïà ç ô³çèêè…

Òåòà ïðèêëàäຠ³ òàê ìîêðó âæå õóñòèíó äî î÷åé, ùîá ñòðèìà-

òè ñëüîçè. Ïîäóìàéòå ñîá³ ò³ëüêè, ò³ëüêè óÿâ³òü ñîá³ (àëå ùî? ùî óÿâèòè ñîá³? – íåòåðïåëèâèòüñÿ Äàðêà): âîíà íîãè ñâî¿ ñõîäèëà, âîíà ãðóäè ñâî¿ ç³ðâàëà (íó, íó, ö³ ãðóäè õ³áà ïèëîþ „íàä³ðâàâ áè!“), ïîêè ä³ñòàëà îá³öÿíêó, ùî ¥èíÿ ïðèéìóòü ïðè íîâèõ âïèñàõ, à öåé äóðíèé, íàâ³æåíèé õëîï÷èñüêî çðàíêó ðîáèòü äîìà òàêó ïå-

êåëüíó àâàíòþðó, ùî õî÷ õàòè é ä³òåé â³äöóðàéñÿ!

Íà ²âàí÷óêîâó íàõîäèòü íîâà õâèëÿ ðîçïà÷ëèâîãî ïëà÷ó… Öå

ïðîñòî çáîæåâîë³òè ìîæíà: â³í êàæå, ùî éîãî õ³áà çâ’ÿçàíîãî íà â³çíèêó ïîâåçóòü äî âïèñ³â, áî â³í äîáðîâ³ëüíî íå ï³äå! Òà æ òàòî éîãî ç õàòè ïðîæåíå, êîëè â³í íå âïèøåòüñÿ äî øêîëè! Âîíà çíàº

ñâîãî ÷îëîâ³êà. Ïðîïàäå äèòèíà… îõ!..

– ×åêàé… ÷îìó â³í íå õî÷å âïèñóâàòèñü? – õâèëþºòüñÿ

˳ä÷èíà ìàìà.

Òåòà õàïàºòüñÿ çà ãîëîâó é êîëèøå ¿¿ ó ñâî¿õ ðóêàõ, ÿê ùîñü äóæå çáîë³ëå:

– Áîæå, çà ùî òàê êàðàºø ìåíå… Áîæå!.. Êîãî ÿ ñîá³ äî õà-

òè ïðèéíÿëà? Òî ÿêèéñü ëèõèé äóõ – öåé Öèãàíþê… ÿêèéñü ëèõèé äóõ îïëóòàâ ìîþ äèòèíó… Òà æ â³í íå ìຠ÷îãî íà î÷³ ïî-

êàçóâàòèñÿ áàòüêîâ³, êîëè íå âïèøåòüñÿ… Îé, Áîæå, êîëè ÿ ùå

ç öüîãî íåùàñòÿ ÿêîñü âèéäó… òî ùå ñòî ðîê³â æèòèìó…

– À ùî ç Öèãàíþêîì ÷óâàòè, ò³òî÷êî? – ÿêîñü íå äóæå áåðå

ñîá³ äî ñåðöÿ ˳äêà ðîçïóêó ìàìèíî¿ ð³äíî¿ ñåñòðè.

Òåòó ò³ëüêè çà÷åïè çà Öèãàíþêà!

– Íå á³éñÿ… ëèõå íå çàãèíå! Äåðæàòü éîãî â àðåøò³… â³í…

ÿñíî, éîìó ùî? Êîáè ÷óæ³ ä³òè âïõàòè â á³äó! ͳ äî ÷îãî íå ïî-

÷óâàºòüñÿ, í³ äî ÷îãî íå ïðèçíàºòüñÿ – ³ ùî? Ïîäåðæàòü ³ âè-

ïóñòÿòü, à ìîÿ á³äíà äèòèíà ñêàïàðèòüñÿ íà âñå æèòòÿ ÷åðåç òîãî

÷îðòà. Áîäàé ÿ áóëà éîãî íà î÷³ íå âèä³ëà, òà íå âèä³ëà! ×îìó ²âîí-

êî… âæå íàïèñàâ äî ñòàðîãî ïî ãðîø³… ³ âïèøåòüñÿ… Çàê³í÷èòü ã³ìíàç³þ ³ òàêèé ìóæè÷îê – áóäå äîêòîðîì, à ìîÿ äèòèíà… áóäå

ïîíåâ³ðÿòèñÿ ïî ñâ³ò³ íåäîóêîì?

–×åêàé, àëå ÷îãî öå ¥èíüî íå õî÷å âïèñàòèñü? – ùå íå ðîçó-

쳺 ˳ä÷èíà ìàìà.

– ×îãî? Òîãî, ùî Áîã éîìó ðîçóì â³äîáðàâ. Òðåáà òàì ïðè âïèñàõ, æ³íêî äîáðà, ÿêóñü çàÿâó ï³äïèñàòè… ðîçó쳺ø?.. à â³í ç öèì óñ³ì, – êàæå, – íå ìຠí³÷îãî ñï³ëüíîãî… Ðàç ìàõíóòè ïåðîì… à â³í êàæå, óÿâè ñîá³, ùî â³í öüîãî íå çðîáèòü!

Ïàí³ ³ ñîá³ ëÿêàºòüñÿ. Ïåðåëÿêàíà êëè÷å ˳äêó äî ñåáå, ïåðåä î÷³:– ˳äêî, äèòèíêî, ñêàæè ìåí³… ìîæå, é òè ÿê³ñü ëèõ³ äóìêè ìàºø?

ͳ, ˳äêà íå ìຠïîãàíèõ äóìîê.

– Çà ìåíå ïðîøó íå áîÿòèñÿ, ÿ íå òàêà äóðíà! Âïèñóþñÿ çàðàç ïåðøîãî äíÿ! Ïðîøó ò³ëüêè äàòè ìåí³ ãðîø³ íà âïèñîâå.

Òîä³ ïàí³ ïðèãàäóº ñîá³, ùî ùå é Äàðêó ìຠâ ñâî¿é îï³ö³:

– Ïàííî Äàðóñþ, à âè? ß íå õî÷ó áðàòè â³äïîâ³äàëüíîñòè çà âàñ ïåðåä áàòüêàìè!

– Ìîÿ áóêâà ïðèïàäຠàæ íà ñóáîòó, – äຠÄàðêà äóæå äèï-

ëîìàòè÷íó â³äïîâ³äü.

– ß âàì êàæó, ïàííî Äàðóñþ, âè óâàæàéòå, ùîá ïîò³ì âàø³

áàòüêè íå ìàëè æàëþ äî ìåíå. Ùîäî ÷îãî, òî ÿ ìîæó âàì ïîçè-

÷èòè ãðîø³ íà âïèñè.

– Äîáðå, – ïðèéìຠäî â³äîìà öþ ãîòîâí³ñòü ïàí³ ³ âèõîäèòü äî ñâ ê³ìíàòêè. Âæå ¿é äîñèòü ïëà÷³â ¥èíºâî¿ ìàìè. Âæå

¿õ íàâ³òü á³ëüøå ñëóõàòè íå ìîæå. Çðàçó öå áóëî ÿêîñü ñì³øíî, êîëè öÿ äîðîñëà æ³íêà ñêàðæèëàñü, ùî íîãè ñâî¿ „ñõîäèëà“…

à ïîò³ì… ïîò³ì ùîñü ñòóêíóëî â ñåðöå: òà æ öå ¥èíºâà ìàìà ïëà÷å… Ó Âåðåí÷àíö³ º ùå îäíà ìàòè, ÿêó òàêå ñàìå ÷åêàº. ×è òàêîæ áóäå ñì³øíî, êîëè òà ç Âåðåí÷àíêè ìàìà òîâêòèìå ãîëîâîþ îá ñò³íè?