ISBN 966-538-174-1 107 page

âèùå ñâî¿õ ÷åðåâèê³â ³ êàæå:

– ß íå ìîæó éîãî íàçâàòè…

Ò³ëüêè öå ñêàçàëà ³ çðàçó, ÿêáè âèçâîëåíà, â³ä÷óëà, ùî êèíóëà îñòàííþ ñòàâêó – ñâî¿ îñòàíí³ ñóìí³âè é âàãàííÿ. Òåïåð âæå, íà-

ïåâíî, í³÷îãî íå çðàäèòü. Ùîñü, íà÷å àâòîìàòè÷íèé çàìîê, çàñêî-

÷èëî òàì, óñåðåäèí³, âèêèíóëî âñ³ ¿¿ äóìêè é âîëþ ïî òîé á³ê äè-

ðåêòîðîâî¿ ê³ìíàòè.  îäí³é õâèëèí³ çðîçóì³ëà, ùî ìຠïåðåä ñîáîþ âîðîãà. Äèðåêòîð òåïåð ðîçëþòèâñÿ: ãðèìíóâ äîëîíåþ ïî ñòîë³, àæ ïàïåðè íà íüîìó ³ Äàð÷èíå ñåðöå â ãðóäÿõ ï³äñòðèáíóëè.

– Ùî çíà÷èòü „íå ìîæó“? ×è âè çíàºòå, ùî òóò øêîëà ³ ó÷å-

íèöÿ ìóñèòü ñêàçàòè, êîëè ¿¿ ïèòàþòü? Íå÷óâàíå çóõâàëüñòâî òàê â³äçèâàòèñü äî ñâîãî çâåðõíèêà! ß íàêàçóþ âàì çàðàç æå ñêàçàòè ïð³çâèùå òîãî ó÷íÿ!

Äàðêà ìîâ÷èòü.

– Òè ÷óºø, ùî ÿ òîá³ êàæó? – êðèêíóâ äèðåêòîð ç òàêèì ðå-

âîì, ùî àæ ðóìóí âèá³ã ³ç ñóñ³äíüî¿ ê³ìíàòè. Âèá³ã çàï³íåíèé, çàêó-

êóð³÷åíèé, ïðèñêî÷èâ äî Äàðêè, âõîïèâ ¿¿ ñâî¿ìè ðóêàìè, ÿê ÿñòðóá 287

ê³ãòÿìè, é ïîòÿã íåþ àæ äî øàôè, àæ ñêëÿí³ àìïóëêè íà í³é çàä-

çâåíüêîò³ëè.

– Òè êàæåø ÷è í³?

– ß í³÷îãî íå çíàþ… í³õòî ìåí³ í³÷îãî íå ãîâîðèâ… ³ ïðîøó òóò íå áèòèñÿ, í³õòî íå ìຠïðàâà òóò òåðìîñèòèñÿ! – Âîíà ÷óº, ùî ùå îäèí ðóõ äî ö³º¿ õóäåíüêî¿ øè¿, íåíà÷å â êóðêè-ãîëîøèéêè, ³ âîíà ïåðåìîãëà á.

– Lasati, domnule, lasati (Çàëèø³òü, ïàíå ïðîôåñîðå, çàëè-

ø³òü), – îïàì’ÿòîâóº éîãî ïî-ðóìóíñüêè äèðåêòîð. – Ìè çíàéäå-

ìî íà òàêèõ óïåðòèõ ó÷åíèöü ñâ³é ñïîñ³á.

– Ìîæåø ³òè ãåòü! Çàáåðè ñâî¿ êíèæêè ³ á³ëüø íå ïîêàçóéñÿ

ìåí³ íà î÷³! Ìîæåø óæå íå ïðèõîäèòè äî øêîëè! Ìè çó쳺ìî ïðè-

áîðêàòè òàêèõ óïåðòþõ³â! Ìàðø çâ³äñè!

Äèðåêòîð âëàñíîðó÷íî âèøòîâõóº Äàðêó çà äâåð³! Ñëüîçè íå

çíàþòü (çâ³äêè âîíè ìîæóòü ïðî öå çíàòè?), ùî Äàðêà ùå â³ä гçäâà íîñèòü ó ñåðö³, ìîâ òåðíèíó, äóìêó ïðî òå, ùî ¿¿ ìàþòü ïðî-

ãíàòè ç³ øêîëè. (Àëå æ íå òàê! Íå òàê, ÿê ïñà, àëå ñïîê³éíî, ã³äíî, äîñòîéíî!).

Íà êîðèäîð³ òèõî, ÿê ó äîìîâèí³. ³ä êàíöåëÿ𳿠â³äáèâàþòüñÿ

ñëàáê³ â³äãóêè ÷躿ñü ðîçìîâè: „Òåïåð ÷åðãà íà Îð³õîâñüêó“, –

ïðèãàäóº Äàðêà ³ ïðèïàäຠáåçñèëà äî ñò³íè. ² çíîâó öÿ ëèõîâ³ñíà, ìåðòâåöüêà òèøà. ³ä íå¿ ùå ãîëîñí³øå êëåêîòèòü ÿêèéñü çàáëóêà-

íèé á³ëü ó ñåðöþ.

Àæ îñü ÷è¿ñü êðîêè äóäîíÿòü íà äðóãîìó ê³íö³ êîðèäîðó: „õòîñü“

³äå, äàëüøå ïðèñêîðþº õîäó, âèäíî ïîì³òèâ Äàðêó íà ñò³í³. Äàðêà

÷óº òèêàííÿ ÿêîãîñü ãîäèííèêà, çàïàõ òþòþíó â³ä ÿêîãîñü â³ääèõó.

– Ùî ñòàëîñÿ? ×îãî ïëà÷åòå, Ïîïîâè÷?

Äàðêà ïî ãîëîñ³ âï³çíຠâ÷èòåëÿ Ñï³ëîãî, „ñâîãî“ ïðîôåñîðà.

Çä³éìຠäîëîí³ ç î÷åé.

– Ùî ç âàìè? Òà æ âè çîâñ³ì ï³äïóõëè! – ãîâîðèòü øåïîòîì ïðîôåñîð. – Õîä³òü çàðàç ï³ä êðàí ³ îáìèéòå ñîá³ ëèöå!

Õîëîäíà âîäà ñïðàâä³ äîïîìàãàº. Äàðêà áîäàé î÷óíÿëà íà-

ñò³ëüêè, ùî ìîæå õî÷ ï’ÿòå ÷åðåç äåñÿòå ðîçïîâ³ñòè â÷èòåëåâ³ ïðî ñâîþ ïðèãîäó ç äèðåêòîðîì.

– ² âè… íå ñêàçàëè ïð³çâèùà òîãî ó÷íÿ? – î÷³ â÷èòåëÿ äèâ-

ëÿòüñÿ â Äàð÷èí³ òàê áåçïîñåðåäíüî, àæ ¿é äèâíî, ÷îìó â³í ïåðåä íåþ íàçèâຠÎðåñòà Öèãàíþêà – „òèì ó÷íåì“?

– ͳ! ͳ!!!

– À ÷è âè ïåâí³, ùî âàø³ òîâàðèøêè… òåæ áóäóòü òàê òðèìà-

òèñÿ? – íàõèëÿº â÷èòåëü ñâî¿ óñòà äî Äàð÷èíîãî âóõà ³ ïèòຠòèì øåïîòëèâèì ãîëîñîì, ùî â’ÿæå ³ çáëèæóº, ÿê ïðèñÿãà.

– ͳ! ͳ, íàïåâíî, í³õòî íå çðàäèòü!

Ó÷èòåëü îñòåðåæëèâî õàïຠ¿¿ ì³öíî çà ðóêè:

– Òèõ³øå, âæå õòîñü çðàäèâ âàñ, àëå òèõî ïðî öå… Ò³ òàì äîáðå òðèìàþòüñÿ.

Äàðêà íå çíàº, ïðî êîãî ìîâà.

– ×è âè çíàºòå, ùî âàøèõ òîâàðèøîê ç ï’ÿòî¿ äîïèòóþòü ó ÷î-

ëîâ³÷³é ã³ìíà糿?

ͳ, âîíà í³÷îãî íå çíàëà. Âñå çààðàíæîâàíî íà ïåðø³é ãîäèí³

òàê, ùîá íå áóëî ÷àñó ïîðîçóì³òèñÿ. Íàâ³òü Îð³õîâñüêó â³ää³ëèëè â³ä íå¿.

Ó÷èòåëü Ñï³ëèé ïîõèòóº ãîëîâîþ. ² â öüîìó æóðëèâîìó ðóñ³ º

³ äîê³ð çà áðàê äîâ³ð’ÿ äî íüîãî, ³ ñï³â÷óòòÿ äî ¿õ íåâäà÷³, ³ æóðáà çà ¿õ äîëþ. Äàðêó çíîâó îãîðòຠñòðàõ. Âæå íå çà ñåáå, àëå çà òèõ íåçíàéîìèõ ñï³âòîâàðèøîê, ñï³ââèííèõ ó ö³é ñïðàâ³: ÷è äîñèòü îïà-

íîâàí³, äîñèòü çàâçÿò³, ùîá íå ñêàçàòè ïðàâäè, êîëè òîâêòèìóòü íè-

ìè îá ñò³íè?

Íåìîâ øóêàþ÷è îáîðîíè ïåðåä âîðîãîì, âîíà õàïàºòüñÿ ðóêàìè â÷èòåëåâèõ ïëå÷åé. ×è ìîæíà äóìàòè â òàêó õâèëèíó ïðî òå, ÷è¿ öå

ïëå÷³? ª ò³ëüêè òå ï³äñâ³äîìå, ³íñòèíêòèâíå â³ä÷óòòÿ, ùî òóò ìîæ-

íà áåçïå÷íî ñõîâàòè ñâîþ ãîëîâó é ñåðöå, ùî òóò òåáå íå âèäàäóòü.

Ó÷èòåëü ïðèãîðòຠ¿¿ íà ìèòü äî ñâî¿õ ãðóäåé, â³ääຠÄàðö³ ¿¿

ñåðäå÷íèé â³äðóõ ³ âìèòü â³äñóâຠ¿¿ íà ïðèñòîéíó â³äñòàíü, ÿê ³ ñë³ä ì³æ ó÷èòåëåì ³ ó÷åíèöåþ. Öå ñòàëîñÿ òàê íåéìîâ³ðíî øâèäêî, ùî Äàðêà, ìîæå, áóëà á ³ íå ïîâ³ðèëà â öå, êîëè á íå î÷³ â÷èòåëÿ, ÿê³

äèâèëèñÿ íà íå¿ âîñêîâèì, äîâ³ðëèâèì ïîãëÿäîì:

– Áóäüòå ñïîê³éí³. ͳ÷îãî çëîãî íå ñòàíåòüñÿ.

– ßê íå ñòàíåòüñÿ! Òà ÿê íå ñòàíåòüñÿ, ïðîøó ïàíà ïðîôåñîðà?

Ó÷èòåëü íå ëþáèòü, êîëè ó÷åíèöÿ ïåðå÷èòü éîãî ñëîâàì:

– Êàæó æ âàì, Ïîïîâè÷, ùî í³÷îãî íå ñòàíåòüñÿ. ²äó ç ÷îëîâ³-

÷î¿ ã³ìíà糿 – áà÷èòå – áåç êàïåëþõà, – ³ ùå ðàç êàæó âàì: í³÷îãî ïîãàíîãî íå ñòàíåòüñÿ. Ìîæåòå ìåí³ â³ðèòè. Òåïåð ñïîê³éíî éä³òü äî êëàñè, ³ – ÿ âàñ íå áà÷èâ êîëî êðàíó àí³ íå ãîâîðèâ ç âàìè.

Ðîçó쳺òå?

Äàðêà çàñëîíþº äîëîíÿìè îáëè÷÷ÿ:

– ßê ÿ ìîæó òàêà äî êëàñè ³òè… ùî ÿ ¿ì ñêàæó, ÿê áóäóòü ïèòàòèñÿ? – ¿¿ í³òðîõè íå áåíòåæèòü òàêèé çì³íåíèé òîí ó÷èòåëÿ.

¯¿ ñåðöå ñïðèéíÿëî, ÿê ïîäàðóíîê, éîãî äîâ³ðëèâèé ïîãëÿä ³ òåïåð íå äàñòü ñåáå âæå îáäóðèòè îô³ö³éíèì ãîëîñîì.

– Ñêàæåòå ïðàâäó òîâàðèøêàì. Ñêàæåòå, ùî ìàºòå äâ³éêó ç ðóìóíñüêî¿… – òàê â³äò³íþº â÷èòåëü ñëîâà, ùî íàâ³òü Äàð÷èíå