ISBN 966-538-174-1 105 page

² ùå îäíî ìåíå ö³êàâèòü: ÿ ïåðåãëÿäàâ âàø³ îö³íêè ç ³íøèõ ïðåä-

ìåò³â ³ áà÷ó, ùî Ïîïîâè÷ – ðîçóìíà, çä³áíà ä³â÷èíà. Ö³êàâî, õòî ï³äñóíóâ âàì òàê³ äóìêè, ùî ðóìóíñüêà ìîâà òàêà ìàëîâàðòíà, ùî ç íå¿ ìîæíà íàâ³òü äâ³éêó ìàòè? Áî æ âè ñàì³ âæå ðîçó쳺òå, ùî ìè æèâåìî â Ðóìóí³¿, º ìè ðóìóíñüêèìè ãðîìàäÿíàìè, ³ ðóìóíñüêà ìîâà â íàøèõ øêîëàõ ìóñèòü áóòè íàéâàæëèâ³øèì ïðåäìåòîì. Îò-

æå, õòî íàâ³â âàñ íà öåé ôàëüøèâèé ïîãëÿä ùîäî çíà÷åííÿ ðó-

ìóíñüêî¿ ìîâè? Ïðîøó íå áîÿòèñÿ… ÿ íå âèòÿãíó ç öüîãî íà-

ñë³äê³â! ß õî÷ó ò³ëüêè çíàòè, õòî öå òàêèé „ðîçóìíèé“? Îòæå…

õòî öå ãîâîðèâ, Ïîïîâè÷?

Äàðö³ íà÷å á ï³ñêîì â î÷³ ñèïíóâ: ä³éñíî, õòî öå ãîâîðèâ ¿é, â³ä êîãî ³ äå âîíà ÷óëà, ùî ðóìóíñüêà ìîâà áåç ãðàìàòèêè ³ ë³òåðàòó-

ðè? Õòî?

– Ó÷åíèöÿ íå ìîæå â³äðàçó ïðèãàäàòè ñîá³… Öå í³÷îãî… –

äèðåêòîð îãëÿäàºòüñÿ çà ðóìóíîì, à òîé â³äðàçó ðîçó쳺, ùî â³í òóò óæå çàéâèé, ³ âèõîäèòü äî äðóãî¿ ê³ìíàòè. Ùå é äâåð³ çà÷èíÿº çà ñîáîþ.

– Ïðîøó ñ³äàòè, – ãîâîðèòü äèðåêòîð òàê ââ³÷ëèâî, ùî Äàðêà âìèòü ðîçó쳺: á³äíèé äèðåêòîð! ³í òåæ áî¿òüñÿ ïåðåä öèì ðóìó-

íîì çàãîâîðèòè òåïë³øå äî ñâ ó÷åíèö³.

– Ïðîøó ñ³äàòè, – ïðîñèòü ùå ðàç äèðåêòîð. Äàðö³ ÿêîñü í³ÿêîâî ñ³äàòè ïåðåä íèì, ÿê ïåðåä ð³âíèì.

Õî÷ â³í ³ äèðåêòîð, à Äàðêà ò³ëüêè ó÷åíèöÿ, õî÷ ïðîâèíà ïî Äàð÷èí³é ñòîðîí³, òà â³í çàáóâຠöå âñå. Ïàì’ÿòຠò³ëüêè, ùî âîíè îáèäâîº óêðà¿íö³ ³ ðîçìîâëÿþòü áåç ñâ³äê³â.

– À ùî òî îá³öÿëè âàì áàòüêè çà ãàðíå ñâ³äîöòâî? – ïèòàºòüñÿ

äèðåêòîð ïî-áàòüê³âñüêè.

Ì’ÿêèé, ëàã³äíèé òîí ö³º¿ äîáðî¿ ëþäèíè â³äêðèâຠïåðåä Äàð-

êîþ âñþ ãëèáèíó ¿¿ íåã³äíîãî â÷èíêó ñóïðîòè áàòüê³â. ßê ñì³ëà âîíà ïðèéíÿòè ïîäàðóíêè çà ãàðíå ñâ³äîöòâî, êîëè òàê íàïåâíî, çíàëà, ùî ñâ³äîöòâî áóäå ³ç äâ³éêîþ? ¯¿ íàïðóæåí³, ñïðàöüîâàí³

íåðâè íå â ñèë³ äîâøå îïèðàòèñÿ. Ùàñëèâà, ùî çíàéøëà êîãîñü, êîìó ìîæå äîâ³ðèòè íàéáîëþ÷³øå ì³ñöå ó ñâîºìó ñåðö³, Äàðêà íàï³âøåïîòîì, íàï³â ³ç ïëà÷åì ïðèçíàºòüñÿ:

– Ïðîøó ïàíà äèðåêòîðà. Òàòêî íå çíàº, ùî ÿ ìàþ äâ³éêó…

âîíè ìåí³ ñò³ëüêè ïîäàðóíê³â íàêóïèëè, ùî ÿ íå ìîãëà ïðèçíàòèñü.

Àëå, ïðîøó ïàíà äèðåêòîðà, ÿ íàïðàâäó íå âèííà çà öþ äâ³éêó.

– Òàê!? – ïîðóøóºòüñÿ äèðåêòîð, àæ ñò³ëåöü ïîñêðèïóº ï³ä íèì.

– Òî âè ÷åðåç òå íå ìàëè â³äâàãè ïðèçíàòèñü áàòüêàì äî ïîãà-

íî¿ îö³íêè, ùîá íå ðîáèòè ¿ì ïðèêðîñòè? Òàê? ×è öå àæ òàê äó-

æå áîë³ëî á áàòüê³â? ×è, ìîæå, âè áî¿òåñÿ êàðè? – õî÷å âñå-âñå

çíàòè öåé áàòüêî – íå äèðåêòîð.

² Äàðêà ïðèçíàºòüñÿ ó âñüîìó:

– Ìåíå í³êîëè äîìà íå êàðàþòü. Ìîæå, íàâ³òü íå ëàÿëè á ìå-

íå çà öå. Ò³ëüêè ìàì³ áóëî á äóæå ïðèêðî… ³ òàòîâ³.

Äèðåêòîðîâ³ ðîáèòüñÿ æàëü Äàð÷èíî¿ ìàìè:

– Ãì, ìîæíà á ùå íàïðàâèòè ëèõî. ß ì³ã áè, ìîæå, ùå ÿêîñü âïðîñèòè ïàíà ïðîôåñîðà, ùîá ïîäàðóâàâ âàì òàêó íåâ³äïîâ³äíó ïî-

âåä³íêó â êëàñ³… ãì… À ç ñàìîãî ïðåäìåòó… ÷è âè ç ðóìóíñüêî¿

óñíî äîáðå ï³äãîòîâàíà?

– ß âñå… âñå… êîæíèé óñòóï, êîæíèé â³ðøèê çíàþ, – äóæå

çðàä³ëà Äàðêà.

Äàðêà ïîãîäèëàñÿ âæå ç öèì ³ çâèêëà äî äóìêè, ÿê, çðåøòîþ, çâèêàºìî äî êîæíîãî íåùàñòÿ, êîëè âîíî òÿãíåòüñÿ äîâãî, ùî öå

ñâ³äîöòâî – îñòàííº â ¿¿ æèòò³. Àëå òèì óïåðò³øå ïðîÿâëÿºòüñÿ òà-

êå áëèçüêå Äàð÷èí³é âäà÷³ ñåáåëþáñòâî, ùîá ìàòè öå îñòàííº ñâ³-

äîöòâî „÷èñòå“. Ñâ³äîöòâî, êîëè âîíî ïåðåñòຠáóòè ïåðåïóñòêîþ äî âèùî¿ êëàñè, ï³âð³÷íå ñâ³äîöòâî – áåçâàðò³ñíå. ² öå Äàð÷èíå

îñòàííº ñâ³äîöòâî òåæ âòðàòèòü ñâîþ ôàðáó, ³ äëÿ âñ³õ áóäå âàæíå

ò³ëüêè òå, ùî Äàðêà íå õîäèòü á³ëüøå äî øêîëè. ͳõòî, ìîæå, é íå ñïèòຠïðî îö³íêè ¿¿ îñòàííüîãî ñâ³äîöòâà. Öå Äàðêà ðîçó쳺.

À ïðîòå – öå ñâ³äîöòâî ìóñèòü áóòè áåç æîäíî¿ äâ³éêè. Ñòðàõ, ñìåðòåëüíèé, á³ëèé ñòðàõ ïåðåä ìàìèíèì äîêîðîì, ùî Äàðêà, ìà-

ìèíà äèòèíà, îáìàíóëà ìàìó, ñïàëþº Äàðêó íà âóã³ëëÿ.

Äàðêà çíຠ³ òå (Ãîñïîäè, ÷îãî òî âæå íå çíàºìî â òîìó â³ö³!), ùî áàãàòî ä³òåé îááð³õóº ñâî¿õ áàòüê³â. Äàðêà, ÿêáè öüîãî êîí÷å

õîò³ëà, ìîãëà á íàâ³òü ³ç ñâîãî æèòòÿ ïðèãàäàòè ÷èìàëî òàêèõ âè-

ïàäê³â, êîëè òî òðåáà áóëî… çìàëþâàòè ìàì³ òðîõè ³íàêøå òó ÷è ³íøó ñïðàâó, ÿê âîíà â ä³éñíîñò³ áóëà. Àëå ïåðåä ñàìèìè íàðîäè-

íàìè Ñëàâî÷êè âèðèíóëî ì³æ ìàìîþ ³ Äàðêîþ ùîñü òàêå, ùî çà-

ìàëî ñêàçàòè ñïàÿëî ¿õ ì³æ ñîáîþ – âîíî â³äêðèëî ¿ì æèëè ³ çì³-

øàëî ðàçîì ¿õíþ êðîâ. ª òàê³ õâèëèíè â æèòò³ ëþäèíè, êîëè ñåð-

öå ç ñåðöåì çëèâàºòüñÿ òàê, ìîâ êðàïëÿ âîäè ç ñâî¿ìè ïîñåñòðàìè.

² â òàêó õâèëèíó ìàìà ç Äàðêîþ ïðèñÿãíóëè ñîá³ îäíà îäíó í³êî-

ëè â æèòò³ íå îáìàíþâàòè. ͳêîëè-ïðåí³êîëè. ² òîìó Äàðêà ìåíøå

áî¿òüñÿ ñìåðòè, í³æ ïî÷óòè â³ä ìàìè:

– ² òè çíàëà çàçäàëåã³äü ïðî äâ³éêó ³ çàìîâ÷àëà ïðî öå ïåðåä³

ìíîþ? ² òè îááð³õóâàëà ñâîþ ìàìó?

ͳêîëè íå çðîçó쳺 ¿¿ ìàìà, ùî öÿ áðåõíÿ, ùî ö³ ìóêè, ÿê³ âî-

íà ïåðåòåðï³ëà – öå âñå áóëî ò³ëüêè äëÿ ñïîêîþ ìàìèíîãî ñåðöÿ.

Äàð÷èíå ñåðöå íå çíຠäåøåâèõ æåðòâ. Íå çíຠïîëîâèí÷àòîñòè ó ñâîºìó çàõîïëåíí³, ñòðèìàíîñòè – ó ñâîºìó â³ääàíí³. Âîíà õî÷å

òàêèé ñàìèé êíÿæèé äàð êèíóòè íà æåðòâåííèê ñïðàâè, ÿê ³ òàòêî.

ßêîþ äåøåâîþ ö³íîþ º, ìàáóòü, ñâ³äîöòâî ç ïîãàíèìè îáè÷àÿìè òà äâ³éêîþ! ×è æ íå ìàâ áè ïðàâà ïåðøèé-ë³ïøèé çðîáèòè ¿é äîê³ð, ùî âîíà ò³ëüêè òîìó äàëà ñåáå âòÿãíóòè â öþ çìîâó, ùîá ç ÷åñòþ âèéòè ³ç ñâî¿õ äâ³éîê? Î, Äàðêà Ïîïîâè÷ ìóñèòü ìàòè ïðàâî – õî÷

áè äîâåëîñü éîãî çóáàìè âèáîðîòè – ñêàçàòè òèì óñ³ì, ùî ïèòà-

òèìóòü, ÷îìó âîíà íå õîäèòü äî øêîëè: „Äèâ³òüñÿ! Îñü òóò ìîº

îñòàííº ñâ³äîöòâî. Âîíî áåçäîãàííå! ß ìîãëà á ç íèì ïåðåéòè äî âèùî¿ êëàñè, àëå… ÿ æåðòâóâàëà éîãî ³ ñåáå äëÿ ñïðàâè!“