ISBN 966-538-174-1 50 page

² âîíà ñòî¿òü ì³æ òèìè îáèäâîìà, çàõèòàíà â ñâî¿é ð³âíîâàç³, âðà-

æåíà äî íàéòîíøèõ êë³òèí ñâ ãîðäîñòè, íà ïîðîç³ âèáóõó ÷è ñêàíäàëó. Ñòî¿òü áåç ñëîâà ³ ò³ëüêè äèâèòüñÿ íà Îðèñüêó. Äèâèòü-

ñÿ, ÿêáè êîâòàëà ¿¿ êóñíèêàìè: ï³äå âîíà çà äî÷êàìè ñâÿùåíèê³â ÷è çàëèøèòüñÿ ç íåþ?

Îðèñüêà çàñëîíþºòüñÿ íåð³øó÷îþ, äóðíåíüêîþ ïîñì³øêîþ, ÿê íåçðó÷íèì â³ÿëüöåì, ³ áåçðàäíî âåðòèòüñÿ â ðàìêàõ öüîãî òðèêóò-

íèêà.– Íó, õîäè, áî çàðàç çàäçâîíÿòü íà ãîäèíó! – íåòåðïåëèâèòü-

ñÿ ÷îðíà ³ äîâ³ðåíî çàêèäຠÎðèñüö³ ðóêó çà øèþ.

Îðèñüêà â îñòàíí³é õâèëèí³, ÿê íàãîðîäó çà òå, ùî ðîáèòü, âèñèïຠíà Äàðêó ðåøòêè ïîñì³øêè, ïîâåðòຠäî íå¿ ùå ðàç ³ ùå

ðàç ñâîº âóçåíüêå ëè÷êî êóíè÷êè ³… ³äå ç òèìè.

Äàðêà ñòî¿òü ð³âíåíüêî, ìîâ ç îëîâà âèëèòà, âàæêà, çàñòèãëà ÿêóñü õâèëèíó, ïîò³ì îáåðòàºòüñÿ ð³çêî íà ï’ÿò³ ³ ñ³äຠíà ëàâêó.

„Äîáðå çíàòè, – âèáèâຠð³âíî òàêò ò³ëüêè öÿ äóìêà, – äîáðå

çíàòè, äîáðå çíàòè“.

Îðèñüêà ïîâåðíóëàñÿ äî êëàñè õâèëèíî÷êó âæå ï³ñëÿ äçâ³íêà.

Øóáîâñüíóëà, ÿê ëèñè÷êà â íîðó, íà ñâîº ì³ñöå ³ çàðàç òêíóëà ïå-

ðåä Äàðêó ÷åðâîíîáîêå ÿáëóêî.

– Äàðêî, òè ãí³âàºøñÿ? Íà, ìàºø… Àãëàÿ äàëà ìåí³ äâà, à ÿ

òîá³ îäíå ïðèíåñëà.

Äàðêà ñèïíóëà íà íå¿ ãàðÿ÷èì ïîãëÿäîì, àëå ñëîâà çóïèíèëà ïðè ñîá³, áî íà êîðèäîð³ äåñü ðîçäàâñÿ äçâ³íîê, ùî çàïîâ³â ðó-

ìóíñüêó ãîäèíó.

Îðèñüêà ï³äñóâàºòüñÿ áëèæ÷å äî Îð³õîâñüêî¿:

– ×è âè… áàãàòî â쳺òå ðóìóíñüêî¿?

Äàðö³ â³ä öüîãî çóäàðó ç „äî÷êàìè ñâÿùåíèê³â“ í³áè ùîñü ðîç-

áèëîñÿ â ñåðö³ äî Îðèñüêè. Ùîñü í³æíå, ïðåãàðíå, ÿê êîëüîðîâà êóëÿ, íå âèäåðæàëî óäàðó ³ ðîçëåò³ëîñÿ íà êóñí³. Íåìà âæå Îðèñü-

êè-ïðèÿòåëüêè. ª ò³ëüêè ϳäã³ðñüêà. À ìè çíàºìî, õòî òàêà Îðè-

ñÿ ϳäã³ðñüêà. Âæå âèïèòóº, âèìèøêîâóº, ÿê çàäàëåêî êëàñà çà-

àâàíñîâàíà â öüîìó íàéíåáåçïå÷í³øîìó, íàéíåïåâí³øîìó ïðåäìåò³.

Áóäå íî÷àìè íèïàòè, ùîá ò³ëüêè çð³âíÿòèñü ç íèìè, ùîá ïåðåãíà-

òè ¿õ. ×îìó æ áè í³? ×îìó íå ìàëà á ïåðøà ïðèõèëèòè ñîá³ ëàñêó ïðîôåñîðà, ÷îìó íå ìàëè á íà ¿¿ ïåðøó ñïëèâàòè éîãî ïîõâàëè?

Îð³õîâñüêà íå äóæå çàõîïëåíà òàêèì ïèòàííÿì íîâî¿ òîâà-

ðèøêè:

– Íàïåâíî, íå â쳺ìî á³ëüøå â³ä òåáå ³ Ïîïîâè÷³âíè! Ìèíó-

ëîãî ðîêó ïåðøèé ðàç îïèñóâàëè ìè ó øê³ëüí³é çàäà÷³ âåñíó ç ïàì’ÿò³. Íå á³éñÿ, íàïåâíî, íå áóäåø îñòàííÿ ç ðóìóíñüêî¿… ßê â쳺ø â³äì³íÿòè „î êàñà“*, òî âæå äîáðå!

Öå ñêèäàºòüñÿ âæå íà íàñì³õ, áî â³äì³íó „î êàñà“ âèìàãàþòü óæå â äðóã³é íàðîäí³é1, àëå Îðèñüêà íå ïîõîïëþºòüñÿ. ³äõîäèòü çàäîâîëåíà, ùî âîíà âñå æ òðîõè á³ëüøå ùîñü ó쳺 ç ðóìóíñüêî¿.

Äàðêà äèâèòüñÿ ÷åðåç â³êíî íà âèñíàæåíå ëàï÷àñòå ëèñòÿ êàø-

òàíó íà ñêâåðèêó ïðîòè ã³ìíà糿. Íàâ³òü êàøòàíè ñòàð³þòü ïåðåä-

÷àñíî ó öüîìó ì³ñò³. ¯õ òåæ ïåðåâåëè ñþäè ïðîòè âîë³ ç ¿õ áàòü-

ê³âùèíè ³ êàæóòü ¿ì òóò æèòè, öâ³ñòè, ðîäèòè ³ ñòàð³òèñü ïåðåä-

÷àñíî.

Ïåðåõèëÿº ãîëîâó ÷åðåç â³êíî ³ áà÷èòü, ÿê ï³ä ã³ìíà糺þ á³ãàº

òî ñþäè, òî òóäè áàãàòî ìàëåíüêèõ „´ðàíàòîâèõ“ ÷îëîâ³÷ê³â.

Àõ, òà æ îäíèì ç öèõ „ãðàíàòîâèõ ÷îëîâ³÷ê³â“ ìîæå áóòè é Äàíêî! Äàíêî… òàê áëèçüêî Äàíêî… Ê³ëüêàäåñÿòü ñòóïí³â óíèç – ³ ìîæíà òîðêíóòèñü éîãî äîëîíåþ, ³ áà÷èòè ïîðóõè éîãî óñò, ³ ÷óòè éîãî ñëîâà.

Àëå â òó ñàìó ìèòü âèðèíຠç-ïîì³æ ³ùå ñâ³æîãî áîëþ òà ïåð-

øà ¿õ çóñòð³÷ òóò, ó ì³ñò³, ï³ä ö³ºþ ñàìîþ ã³ìíà糺þ, ³ ãîñòð³ Äàí-

êîâ³ ñëîâà, ùîá âîíà íå ÷³ïàëà éîãî ïðè òîâàðèøàõ, áî ó÷íÿì ãîñòðî çàáîðîíåíî õîäèòè ç ó÷åíèöÿìè. ² çâ³äêèñü íîâèé çäîãàä âèêîëþºòüñÿ ³ç ìðÿêè ñóìí³â³â, ùî éîãî âæå àí³ ïðèõîâàòè, àí³

çäàâèòè â ñîá³, àí³ çà÷èíèòè ïåðåä íèì î÷³. ³í ñòèð÷èòü ïîíàä óñ³ì ãîëèé, àæ áîëÿ÷å ñòàº: òóò, ó ì³ñò³, äå ñò³ëüêè ÷èñòåíüêèõ, ÿê ïåëþñòêè ë³ëå¿ ëè÷îê, Äàíêî ñîðîìèòüñÿ ¿¿ âåñíÿíîê. Âîíà õî÷å

* áóäèíîê (ðóì.).

1 äðóãèé êëàñ ïî÷àòêîâî¿ øêîëè.

íå äèâèòèñü íàâ³òü íà Äàíêîâèõ òîâàðèø³â. ϳäâîäèòüñÿ â³ä â³êíà ³ ïîïàäຠíà Îðèñüêó, ùî, íåñì³ëà ³ ïîê³ðíà, çàñòóïຠ¿é äîðîãó.

– Ìîæå á, ìè ñüîãîäí³ ïîïîëóäí³ ï³øëè êóïèëè ñîá³ àòëàñè? –

ïèòàºòüñÿ Îðèñüêà.

Î÷³ â íå¿ àæ íà ñàìèõ íîñèêàõ ÷åðåâèê³â ³ ïàëüö³ òàê ìó÷àòü ñåáå âçàºìíî, ùî ÿêáè Äàðêà ìàëà êîìóñü ïðîùàòè, òî ïðîñòèëà á óæå çà ñàìó öþ ïîñòàâó, ïîâíó ïîêîðè é êàÿòòÿ.

Àëå Äàðêà íå ìîæå òàê ñêîðî, çà ãîäèíó, ïåðåáîë³òè – âäàòè, ùî íå ïàì’ÿòຠñâîãî óïîêîðåííÿ ïåðåä „äî÷êàìè ñâÿùåíèê³â“.

– Äàðêî, òè ãí³âàºøñÿ íà ìåíå? Äàðêî? – ìàë³, çàïîá³ãëèâ³, ñåðäå÷í³ Îðèñü÷èí³ ðóêè äîáèðàþòüñÿ äî Äàð÷èíî¿ øè¿ ³ õî÷óòü íà-

ãíóòè Äàð÷èíó ãîëîâó äî ñâî¿õ óñò.

– Äàé ìåí³ ñïîê³é, – íå äóºòüñÿ Äàðêà, ò³ëüêè ñêèäຠò³ ðóêè ç ñåáå, ÿê ùîñü íåïîòð³áíå. – ß ç òîáîþ á³ëüøå íå ìàþ ùî…

Îðèñüêà ÷åðâîí³º. Äàðö³ õîò³ëîñÿ á, ùîá âîíà ðîçïëàêàëàñü, àëå âîíà ò³ëüêè ÷åðâîí³º â³ä ñîðîìó ÷è ëþò³.  ëàâö³ ñ³äຠñîá³

Îðèñüêà íà ñàì êðàé÷èê. Îð³õîâñüêà ïðèõîäèòü ð³âíî÷àñíî ç óäà-

ðîì äçâ³íêà ³ çîâñ³ì íå çíຠïðî òå, ùî çàéøëî ì³æ îáèäâîìà íàé-

ñåðäå÷í³øèìè ïîäðóæêàìè.

Âæå ïðîãóä³â ³ â³äãîì³í äçâ³íêà, à â÷èòåëÿ â³ä ðóìóíñüêî¿ íåìà.

Êîæíî¿ õâèëèíè ìîæå â³í ç’ÿâèòèñÿ íà ïîðîç³ êëàñè, à éîãî íåìà ùå. ² ÿê íåìà, òàê íåìà. Äàðêà ïî÷èíຠòðåìò³òè â³ä î÷³êóâàí-

íÿ. Íàïðóãà òàêà âåëèêà, ÿêáè öåé ðóìóí ìàâ ïðèíåñòè ¿é ñìåðòü.

Òàê ¿é ³ çäàºòüñÿ: ÿê â³í ò³ëüêè ïîêàæåòüñÿ ó äâåðÿõ, âîíà ïåðå-

ñòàíå æèòè. Çàäóøèòü ¿¿ ñòðàõ, ìîâ àí´³íà.  ïàì’ÿò³, ÿê â³ä äî-

òèêó åëåêòðè÷íî¿ ïàëî÷êè, çá³ãàþòüñÿ â îäíî âñ³ ðåìñòâóâàííÿ

íà ðóìóí³â (íà „ïîñòîëàê³â“, ÿê êàçàëè â õàò³ ¿¿ áàòüê³â), ñïîãàäè ïðî ò³ ïðèêð³ â³ñòêè, ÿê³ ï³ñëÿ êîæíîãî „ïåðøîãî“ ïðèâîçèâ òàòêî ç ×åðí³âö³â, íåéìîâ³ðí³, æàõëèâ³ ³ñòî𳿠îäíîñåëü÷àí-ðåêðóò³â ïðî çíóùàííÿ â ðóìóíñüê³é àð쳿, ñàìîâ³ëüí³, áåçêàðí³ âèáðèêè ðóìóíñüêèõ æàíäàðì³â ñóïðîòè ñåëÿí ó ñàì³é Âåðåí÷àíö³; âñå öå