Ядроның массасы

Ядроның стандартты белгілеулері бар. Онымен сіздер алдынғы курстарда таныстыңыздар. Ядро мөлшері екендігін 1911 жылы Резерфорд тәжірибеден анықтаған. Атом күйі Шредингер теңдеуімен немесе кванттық механикамен анықталады. Ядро – протондар мен нейтрондардан тұрады. Ең қарапайым ядро – дейтрон ядросы. Бұл бір протоннан және бір нейтроннан тұрады. Дейтрон ядросынан мен бөлу үшін энергия керек, уран ядросы криптон және ядроларына ыдыраған кезде энергия бөлінеді. Ядроның құрамындығы элементар бөлшектер протон мен нейтронды нуклон деп атайды. Ядроны деп белгілейді, мұндағы масса саны, атом саны, нейтрон саны. саны бірдей ядролар изотоп деп аталады. кремний изотопы.

саны бірдей ядролар изобар деп аталады. изобарлар.

саны бірдей ядролар изотон деп аталады. изотондар.

Хлор ядросының екі изотопы бар. .

Орта масса:

Табиғатта ең көп тараған сутегі ядросы.

Сутегі

Дейтерий

Тритий

Ядроның массасы болады. Ал, табиғатта кездесетін ядро тең. Бұл массалар ақауы деп аталады. Табиғатта кездесетін ядроның массасы не артық, не кем болады. Массалар ақауы ядроның байланыс энергиясын береді: . Мысалы:

Шұңқыр ішінде протон мен нейтрон тұрады. Шұңқырдан бір нуклонды бөліп шығару бөліну энергиясын қажет етеді.

Мысалы: осы кезде бір протонды бөліп шығару үшін МэВ энергия қажет.

12.Ядролық тығыздық

Ядродағы заттың тығыздығы фантастикалық түрде өте жоғары, шамамен 10¹³ - 10¹⁴ г/см³ Яғни атом ядросының тығыздығы өте жоғары және онын көлемі бойынша біркелкі болып табылады.Есептеулер көрсеткендей, ядро тығыздығы аздап гана өзгеріп отырады. Оның тек көлемі мен радиусы өсіп отырады. Сутегі 1,9E+12,гелий 3,7E+12,литий 4,3E+12,рубидий 4,3E+12,ксенон 4,5E+12,лютеций 4,5E+12,радон 4,8E+12

Ядроны құрайтын, нуклондардың практикалық теңдігінен мынадай қортынды шыққан болатын: атом ядросының тығыздығы бүкіл көлемі бойынша тең деп айтуға болады. Сонымен электростатика, электр заряды жоғарғы бетінде орналасу керек деп тұжырымдайды.Ал бұл, оң зарядталған протондар нейтрондармен салыстырғанда(нейтрондардың массасы көбірек) жоғарғы бетінде орналасу керек. Осы жағдай, ядроның ішіндегі тығыздық, сыртқы тығыздықтан үлкен болу керек екенін анықтайтын фактор болып табылады.Бұл жағдайда, ядроның ішіндегі көлемді заряд туралы ойлар біртүрлі болып көрінеді. Және қазіргі кезде, атом электронды қабығы болу арқасында, массалық санға тәуелсіз, бірақ электрон санына тәуелді, бірқалыпсыз өзгеріп отыратын радиусқа ие деген болжамдар бар.Және электрондардың ядрода шашырауын көптеген зерттеу нәтижесінде алынған төмендегідей график алынған:

Мұнда, жеңіл элементтерде де тығыздық ядро центріне өседі деп есептеледі. Және бүкіл ядро бойынша олар салыстырмалы түрде тең, тек ауыр элементтердің перифериясында төмендейді.