Лабораториялық жұмыс. Капиллярлы вискозиметр көмегімен тұтқырлықты анықтау

Капиллярлы вискозиметр көмегімен тұтқырлықты анықтау

Жұмысқа қажетті құралдар: термостат, тұту метрі, секундомер немесе метроном, 1% -тік және 0,5%-тік желатин золі, алтынның қызыл золі, Fe(OH)₃ золі, 1н.КІ және 1н.K₂SO₄ ерітінділері.

Прибор сипаттамасы сретте көрсетлген.

Салыстырмалы түрде тұтқырлықты өлшеуге өзара байланысқан екі түтікшелерден тұратын капиллярлы вискозиметр пиборы пайдаланылады.1 түтікшенің кеңейген 3 жері болады, бұл жер капиллярмен 4 жалғасады; 2 түтікше арқылы зерттелетін сұйықтық өзінің күші арқылы түтікше 1 келеді. Кеңейген жердің жоғарғы 5 және төменгі 6 белгілері болады. Түтікшенің

16-сурет.

кеңейген жері әдетте 3-4 мл-ге тең. Жұмыс жасар алдында вискозиметрді хромды қоспамен және дистелген сумен жуып, соңынан кептіргіш шкафта кептіреді. Вискозиметрді арнаулы температураға дейін қыздырылған суы бар термостатқа вертикаль орналас тырады да, пипеткамен бірнеше миллилитр зерттелетін сұйықтықты 2 түтікшеге құяды. Сұйықтық белгілі температураға дейін қыздырылған кезде жіңшке түтікше жоғарғы 5 белгіге дейін сорылады. Сұйықтықтың жоғарғы 5 белгіден төменгі 6 белгіге дейін түсу уақытын секундомермен өлшейді.Содан кейін сұйықтықты жоғары қайтадан сорып, жақын белгілер алынғанша анықтауышты қайталайды. Осылай алдымен су дың капиллярда жүру уақытын және зерттелетін сұйықтықтың ағу (өту) уақытын табады

1-тәжірибе. Алтын, Fe(OH)₃ және желатин зольдерінің тұтқырлықтарын өлшеу. Тұрақты температурада (18-20⁰С) жоғарыдағы әдіспен лиофобты және лиофильді зольдердің тұтқырлықтарын анықтайды. Алынған нәтижелерді салыстырды.

2-тәжірибе. Ерітінді концентрациясының тұтқырлыққа әсері. 1%-тік ыстық желатин золінен келесі ерітінділерді дайындайды:

Бөлме температурасына дейін дайындалған ерітінділерді салқындатады. Алынған ерітінділердің тұт қырлықтарын өлшейді. Концентрация өзгеруімен тұтқырлықтың қисық өзгеруін белгілейді.

3-тәжірибе. Температураның тұтқырлыққа әсері.0⁰С температурада 0,5%-тік желатин золінің тұтқырлығын өлшейді, бұл үшін вискозиметрді желатин ерітіндісімен су және мұз қоспаларына орналастырады да, вискозиметрдегі сұйықтық су температурасын қабылдаған кезде (20 мин.соң) өлшеу жүргізеді. Содан кейін вискозиметрді 20, 40 және 60⁰С суға орналастырып, сұйықтықтың өту уақытын анықтайды. Темпе ратураға байланысты тұтқырлықтың өзгеру қисығын сызады.

4-тәжірибе. Тұздардың тұтқырлыққа әсері. Үш пробиркаға 1%-тік 5мл желатин золін құйып, бірінші про биркаға 1н.5мл КІ ерітіндісін, екінші пробиркаға 1н.5мл K₂SO₄ ерітіндісін, үшіншісіне 5мл.дист.су құя ды.

Үш пробиркаларды әбден, мұқият шайқап, шамамен 1 сағат уақытқа қояды.

Алынған нәтижелерді таблицаға жазады және зольдердің тұтқырлығына аниондар әсерін қорытындылайды.

Бақылауды жазу формасы

№2 кесте